روستای اورامانات تخت
پنج شنبه 27 تیر 1398 7:34 PM
روستای اورمانات تخت در جنوب شرقی شهر مریوان در استان کردستان قرار دارد. شما میتوانید پس طی مسافت حدود 75 کیلومتر از جاده مریوان به روستای زیبای اورامانات تخت برسید که به زیبایی هرچه تمامتر در بین رشته کوههای زاگرس ساخته شده است. این روستا نیز همانند همسایههای خود از نعمت رود پر آب سیروان بهرمند است و بیشتر آبادی خود را مدیون این جریان دائمی است.
به دلیل شباهت فراوانی که در سبک معماری روستای اورامانات و روستای ماسوله وجود دارد، به اورمانات "هزار ماسوله" می گویند؛ اما توجه داشته باشید تمام روستاهای این منطقه از جمله روستای بلبر، هجیج، سرپیر، کاله، رودبر، ژیوار، ناو، و نوین در واقع زیر مجموعه یک ناحیه مهم تاریخی و فرهنگی به نام اورامان یا هورامان هستند.
علاوه بر جالب بودن نوع ساخت خانهها که از جنس سنگ، گل و خشت هستند و به صورت پلکانی ساخته شدند؛ یک جاذبه گردشگری معروف دیگری در منطقه اورمان وجود دارد که نظر گردشگران را به خود جلب کرده است و آن مقبره پیر شالیار است. در ادامه به معرفی پیر شالیار خواهیم پرداخت. لطفا تا انتها با ما همراه باشید.
پیر شالیار اول، از بزرگان و عارفانی ایرانی است که در غرب کشور زندگی میکرد. پیروان این عارف او را صاحب کرامات و شفادهندهی بیماران میدانستند که ریشه در باور ایرانیان به وجود مقدس امام و راهبر دارد. در غرب ایران از قرن اول هجری افراد زیادی با عنوان پیر وظیفهی رهبری و جلوداری جنبشهای اجتماعی و مذهبی منطقه را برعهده داشتند. این پیرها که به 99 پیر شاهو معروف اند عبارتند از پیر حیات ماچینی، پیر تیمور اورامی، پیر تهماسب کرمانی، پیر رستم، پیر زرین، پیر هجیج، پیر شالیار اول، دوم و سوم.
هر سال دو بار در نیمه فصل بهار و زمستان جشنی به مناسبت ازدواج پیر شالیار با دختر حاکم بخارا شاه بهار خاتون برگزار میشود. ماجرا از این قرار بود که " شاه بهار خاتون" کر و لال بود و تمام پزشکان از مداوای او عاجز بودند. پادشاه به بهانه ترغیب طبیبان و دانشمندان شرط میگذارد که هر کس دختر او را شفا دهد میتواند با او ازدواج کند. در این هنگام اطرافیان شاه به او میگویند فردی به نام پیر شالیار وجود دارد که میتواند دختر شما را شفا دهند و به این ترتیب ماجرای پیرشالیار و دختر حاکم آغاز میشود.
تولید هنرهاى سنتى این روستا همچون گلیم، تسبیح، سجاده، نمد، سبد، کلاش (گیوه)، نازک کاری، منبت کاری، معرق، سفالگری، نمد مالی، زیورآلات محلی، سوزندوزی، قرقره بافی، قلاب بافی، گل دوزی، پولک و منجوقدوزی، حصیر و سبد، بافت سیاه چادر، فلزکاری، ساخت آلات موسیقی از معروفترین صنایع دستی و سوغاتیهای اورمان هستند.
اما از هرچه بگذریم نباید از خوراکیهای خوشمزه کردستان غافل شویم. شلکینه، نان برساق، کلانه، قایرمه و خورشت ریواس از معروفترین سوغاتیهای خوردنی این منطقه هستند.
از پوشش مردم اورامان تخت که در حال حاضر به عنوان یک جاذبه گردشگری هم محسوب میشود شامل کلاش، چوخه، پانتول، ملکی شال، دستار، فرنجی، کلهبال، جافی، کلنجه، شال کلکه، دستار و پیراهن بلند را نام برد. این لباسها در مناسبت های مختلف کاربرد متفاوتی دارند.
در منطقه اورمانات یکی از اصیلترین موسیقیهای محلی ایران نواخته میشود. معروفترین مقامهای موسیقی بومی ایران در منطقه اورامان سپاه چمانه، چپله و کنالیل و همچنین پایکوبی گروهی "هلپرکی" به زیبایی هر چه تمامتر در مناسبتهای گوناگون برگزار میشود.
به دلیل کوهستانی بودن منطقه و صعب العبور بودن بسیاری از راه ها عموم محلیان برای حمل بار از قاطر، الاغ و اسب استفاده می کردند. حتی در برخی موارد مسافرانی که به روستا سفر میکنند مجبور هستند برای عبور از جاده اورامانات از حیوانات چهارپا استفاده کنند و یا بخشی از مسیر را پیاده طی کنند. در حال حاضر نیز رفت و آمد به روستاهای نزدیک به صورت پیاده بوده و از ماشین برای مراجعه به شهر و یا روستاهای دور استفاده میکنند.
در خود روستای اورامانات تخت و روستاهای اطراف آن اقامتگاههای مختلفی وجود دارد که معروفترین آنها هتل سنگی اورامانات است اما در شهر مریوان و سنندج نیز هتل و اقامتگاههای مختلف وجود دارد که آماده خدمت رسانی به گردشگران هستند.
عموما تور اورامانات به صورت ترکیبی با دریاچه زریبار (زریوار) برگزار میشود. دریاچه زریبار یک تالاب است که آب آن از هیچ رودخانهای نشات نمیگیرد. این تالاب بزرگترین و زیباترین دریاچهی آب شیرین در غرب ایران است که به عنوان یکی از منحصربهفردترین دریاچههای آب شیرین جهان محسوب میشود. دریاچه زیوار کلیه شرایط جامع یک تالاب بینالمللی را دارد که اکوسیستم آن برای بسیاری از محققان ناشناخته است.