چگونه مي توان از ابتلا به بواسير پيشگيري‌ كرد؟

بواسير يا همورئيد زماني بروز مي‌كند كه سياهرگ‌ها در راست روده يا كانال مقعد گشاد شده و متورم مي‌شوند و باعث بروز ناراحتي و درد در افراد مبتلا هستند.به گزارش سرويس «بهداشت و درمان» خبرگزاري دانشجويان ايران، تورم و خونريزي از اين سياهرگ‌ها مشكل بسيار شايعي است و افراد مختلفي را مبتلا مي‏كند.

بواسير ممكن‌ در مجراي‌ مقعدي‌ با عنوان بواسير داخلي‌ يا در مدخل‌ مقعد تحت عنوان بواسير خارجي‌ بروز كند.در برخي موارد ممكن است فردي چندين وقت به بواسير مبتلا بوده باشد اما فقط در صورت خونريزي‌ به وجود اين مشكل در خود پي ببرد و تا پيش از خونريزي وجود آن مشخص نباشد. بيشتر افرادي كه با اين مشكل مواجه مي‌شوند شامل زنان باردار افراد مبتلا به يبوست و كساني هستند كه به مدت طولاني مي‏نشينند.

افرادي كه به دليل ابتلا به يبوست مدت طولاني دستشويي مي‏نشينند و يا در صورت ابتلا به اسهال به خود فشار زيادي مي‌آورند به بواسير مبتلا مي‌شوند.

بواسير مي‏تواند ايجاد ناراحتي و حتي درد كند، اما پزشك مي‌تواند به شما كمك كند كه بهبود پيدا كنيد.

۲/۵ سانتي‏متر انتهايي كولون يا روده بزرگ، كانال مقعدي ناميده مي‏شود. كانال مقعدي با مجموعه‌اي از سياهرگ‌هاي كوچك كه زير پوست قرار گرفته‌اند، پوشيده شده است.

فعاليت‏هاي معيني، از قبيل فشار آوردن به هنگام اجابت مزاج براي خارج كردن مدفوع بويژه در مواقع بروز يبوست يا نشستن طولاني مدت، ممكن است باعث بزرگي اين سياهرگ‌ها شود.

سياهرگ‌هاي بزرگ شده، لايه‏هاي متورم بافتي را درست مي‏كند كه اين حالت را بواسير مي‌گويند. لازم به ذكر است كه سخت شدن مدفوع بواسير را بيشتر تحريك مي‌كند.

همانطور كه گفته شد بواسير دو نوع مختلف دارد كه در زير توضيح مختصري درباره آنها ارائه شده است:

– بواسير خارجي كه احساس مي‏شود و قابل لمس است. در اين حالت لايه‏هاي نرمي بيرون از مقعد جايي كه روده بزرگ باز مي‏شود،‌ حس مي‌شوند كه بندرت دردناك هستند و تنها در صورتي دردناك مي‌شوند كه لخته خوني داخل آنها تشكيل شود.

– بواسير داخلي كه در اين صورت به طور شايع به صورت خوشه‏هايي اطراف ديواره كانال مقعدي بروز مي‌كند. گاهي اوقات بواسير داخلي ممكن است به بيرون رخنه كند.

گاهي ناراحتي‌ها و مشكلات ديگري در اين عضو مانند ترك خوردگي كانال مقعد ممكن است علائمي شبيه به بواسير را در پي داشته باشد كه مسلما براي درمان مناسب تشخيص صحيح بيماري امري ضروري است.

گفتني است كه بواسير اغلب از سن ۵۰ سالگي شايع مي‌شود و تقريبا نيمي از سالمندان با خارش، خونريزي و درد در هنگام دفع مواجه هستند كه اغلب اينها نشانه‌هايي از ابتلا به بواسير هستند.

خوشبختانه در حال حاضر براي درمان اين بيماري داروها و روشهاي درماني مؤثري وجود دارد و در بسياري از موارد تنها با خود درماني و تغيير در شيوه زندگي امكان معالجه بواسير فراهم مي‌شود.

– [b]علائم بيماري بواسير كدامند؟[/b]

علائم و نشانه‌هاي ابتلا به بواسير معمولا به محل بروز آن بستگي دارد. شايعترين علائم بواسير شامل خونريزي، درد، خارش‌، سوزش، ترشح‌ مخاطي‌ پس‌ از اجابت‌ مزاج،‌ وجود يك‌ برجستگي‌ در مقعد، التهاب‌ و تورم است.

امكان‌ دارد خون‌ قرمز به‌ صورت‌ رگه‌هايي‌ در اجابت‌ مزاج‌ ديده‌ شود و يا به‌ دنبال‌ اجابت‌ مزاج‌ مقدار كم‌ و به‌ مدت‌كوتاهي‌ خونريزي از ناحيه مقعد مشاهده شود.

همچنين گاهي اوقات اين احساس ممكن است براي بيمار بروز كند كه‌ پس‌ از اجابت‌ مزاج‌، راست‌ روده‌ به‌طور كامل‌ تخليه‌ نشده‌ است كه البته اين‌ حالت‌ در مورد بواسير بزرگ‌ شده بروز مي‌كند.

در بيشتر موارد بواسير بدون خطر است و بجز خونريزي محدود علامت ديگري ندارد. لازم به يادآوري است كه هر خونريزي از مقعد را نبايد به حساب بواسير گذاشت، بلكه توسط پزشك بايد بررسي‏هاي لازم انجام شود تا علت اصلي خونريزي مشخص شود.

– [b]علل شايع بروز بواسير چيست؟[/b]

مهمترين عوامل مؤثر در ابتلا به بواسير عبارت از وارد آمدن‌ فشار مكرر به‌ سياهرگ‌هاي‌ مقعد يا راست‌ روده‌، نشستن‌ يا ايستادن‌ به‌ مدت‌ طولاني، چاقي، يبوست، كاهش توان ماهيچه‌هاي اطراف مقعد بويژه در سنين بالاتر و رژيم‌ غذايي‌ فاقد فيبر خوراكي است. ‌

علاوه بر اينها جراحي‌ راست‌ روده‌ يا پارگي‌ مجراي‌ تناسلي‌ به‌ هنگام‌ زايمان‌ و بخيه كردن مجدد‌ آن‌، ابتلا به بيماري‌هاي‌ كبدي‌، ابتلا به سرطان‌ روده‌ بزرگ‌، افزايش‌ فشارخون‌ در سياهرگ‌هاي‌ دستگاه‌ گوارش، فشار آوردن به شكم موقع اسهال و مدفوع خشك و سفت از علل شايع بواسير هستند.

همچنين بسياري از زنان در دوران بارداري دچار بواسير مي‌شوند. علاوه بر اينها فاكتورهاي ديگري چون بلند كردن اشياء سنگين، ورزش نكردن يا تمرينات ورزشي بسيار سنگين، سرفه مزمن مي‌توانند موجب بروز اين بيماري شوند.

– [b]چگونه مي توان از ابتلا به بواسير پيشگيري‌ كرد؟[/b]

مهمترين نكته در زمينه پيشگيري اين است كه فرد به هنگام‌ اجابت‌ مزاج‌ عجله‌ نكند و در عين‌ حال‌ از زور زدن‌ و نشستن‌ طولاني‌مدت‌ در اين وضعيت نيز پرهيز‌ كند.

همچنين افرادي كه اضافه‌ وزن‌ دارند بايد وزن‌ خود را كاهش‌ دهند. فرد بايد به ميزان بيشتري از فيبرهاي خوراكي در رژيم غذايي خود بگنجاند. تغيير شيوه تغذيه و همچنين نوع مواد غذايي كه مصرف مي‌شود در پيشگيري از بروز اين بيماري نقش بسيار مهمي ايفا مي‌كند.

همچنين نوشيدن روزانه‌ هشت تا ۱۰ ليوان‌ آب‌ توصيه مي‌شود. به علاوه يكي ديگر از فاكتورهاي مهم در امر پيشگيري ورزش كردن به طور منظم است.

در مورد نوع رژيم غذايي كه در اين شرايط مي‌تواند مؤثر و مفيد باشد بايد گفت كه براي‌ پيشگيري‌ از يبوست‌ داشتن يك‌ رژيم‌ متعادل‌ حاوي‌ مواد غذايي‌ داراي‌ فيبر زياد مانند سبزيجات و ميوه‌هاي تازه به ويژه سبزيجات با برگ‌هاي سبز و پهن، حبوبات‌ و غلات‌ سبوس‌دار ضروريست.

– [b]چگونه مي‌توان بواسير را درمان كرد؟[/b]

هدف از درمان اين بيماري اغلب تخفيف‌ علايم‌ آن است كه خود فرد مبتلا نيز مي‌تواند اين كار را البته پس از تشخيص صحيح بيماري به كمك پزشك انجام دهد.

پيش از هر چيز به خاطر داشته باشيد كه هرگز به هنگام اجابت‌ مزاج‌ زور نزنيد. پس‌ از اجابت‌ مزاج‌، ناحيه‌ را به آرامي‌ پاك‌ كنيد.

براي‌ تخفيف‌ درد، روزانه‌ چندين نوبت و هر بار به‌ مدت‌ ۱۰ تا ۲۰ دقيقه‌ در آب‌ گرم‌ بنشينيد.

همچنين مي‌توانيد براي‌ تخفيف‌ درد و تورم‌ ناشي‌ از وجود لخته‌ در بواسير يا بيرون‌ زدگي‌ بواسير، يك‌ روز در رختخواب‌ استراحت‌ كنيد و به منظور كاهش تورم روي‌ ناحيه‌ كيسه‌ يخ‌ بگذاريد.

همواره ناحيه اطراف مقعد را پاكيزه نگه داريد. مي‌توانيد روزانه دوش بگيريد و در حين حمام به آرامي با آب گرم اطرا ف مقعد را تميز كنيد. استفاده از صابون لازم نيز و حتي ممكن است كه مشكل را تشديد كند.

خشك كردن ناحيه با يك سشوار با حرارت ملايم پس از حمام كردن مي‌تواند رطوبت را به حداقل برساند

از دستمال توالت خشك استفاده نكنيد بلكه در حوله يا دستمال توالت مرطوب پس از هر با اجابت مزاج و شستشو استفاده كنيد.

براي‌ درد خفيف‌، خارش‌، يا كاهش‌ تورم‌، مي‌توان‌ از داروهايي‌ كه‌ اختصاصاً براي‌ تخفيف‌ علايم‌ بواسير ساخته‌ شده‌اند مانند پمادهاي آنتي هموروئيد استفاده‌ كرد. اگر علايم‌ بواسير به‌ هنگام‌ حاملگي‌ رخ‌ دهند، از پزشك‌ خود در مورد داروهاي‌ مناسب‌ كه‌ در حاملگي‌ مشكلي‌ ايجاد نكند كمك بگيريد.

اگر نياز به‌ استفاده‌ از مسهل‌ باشد، از نرم‌كننده‌هاي‌ اجابت‌ مزاج‌ استفاده‌ كنيد كه اين مورد هم بهتر است با مشورت پزشك صورت گيرد.

براي تسكين درد مي‌توانيد از مسكن‌هاي خوراكي مانند استامينوفن، تيلنول، آسپرين، ايبوبروفن، ادويل، موترين و ساير مسكن‌ها مصرف كنيد.

اين اقدامات مي‌تواند علائم را كاهش دهد اما باعث از بين رفتن بواسير نمي‌شود به همين دليل بهترست كه اگر پس از چند روز معالجه بهبودي حاصل نشد به پزشك مراجعه كنيد. اما چنانچه در همان آغاز بيماري علائم شديد از جمله درد و خونريزي شديد داشتيد بايد زودتر با پزشكتان تماس بگيريد.

در مواردي‌ كه‌ اين روشها كارآيي نداشته باشند، امكان‌ دارد نياز به‌ جراحي‌ وجود داشته‌ باشد. روش‌هاي‌ مختلفي براي [url=https://drdard.ir/%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%B1/]درمان قطعی بواسیر[/url] وجود دارد كه عبارت از بستن‌ يك‌ باند لاستيكي‌ در قاعده‌ بواسير، اسكلروتراپي‌ (تزريق‌ مواد شيميايي‌ براي‌ بسته‌ شدن‌ سياهرگ‌ها و تشكيل‌ بافت‌ جوشگاهي‌)، جراحي‌ با سرما (يخ‌ زدن‌ بواسير با نيتروژن‌ مايع‌)، انعقاد بواسير (با اشعه‌ مادون‌ قرمز يا ليزر) و يا در آوردن‌ بواسير است.

[b]تشخيص قطعي بواسير چگونه امكان‌پذير است؟[/b]

براي‌ تشخيص‌ قطعي‌ ممكن‌ است‌ از روش‌هايي از جمله آندوسكپي‌ به معناي مشاهده وضعيت مقعد به كمك‌ يك‌ لوله‌ كوتاه‌ به‌ نام‌ آندوسكپ‌ كه وسيله‌اي‌ لنزدار و داراي‌ يك‌ منبع‌ نوراني‌ در سر آن‌ است‌ و يا پروكتوسكپي‌ به معناي مشاهده راست‌ روده‌ و قسمت‌ پاييني‌ روده‌ بزرگ‌ يا وسيله‌اي‌ به‌ نام‌ پروكتوسكپ‌، كه‌ وسيله‌اي‌ اپتيك‌ و داراي‌ يك‌ منبع‌ نوراني‌ در سر آن‌ است‌، استفاده شود.

بواسير معمولاً با مراقبت‌ مناسب‌ خوب‌ مي‌شود، اما علايم‌ آن ممكن‌ است‌ كم يا زياد شود به اين معني كه گاهي بواسير ممكن‌ است‌ پس‌ از يك‌ دوره‌ يبوست‌ دوباره‌ بروز كند.

اين بيماري ممكن است عوارضي از قبيل كم‌خوني از نوع ‌ فقر آهن‌ در نتيجه خونريزي‌ زياد، درد شديد در اثر وجود لخته‌ خون‌ در بواسير و نيز عفونت‌ يا زخم‌ شدن‌ بواسير در پي داشته باشد.

لازم به يادآوري است كه براي انجام فعاليت‌هاي جسمي بويژه ورزش كردن در زمان ابتلا به اين بيماري محدوديتي‌ وجود ندارد بلكه عملكرد روده و در واقع تمام نقاط بدن در نتيجه فعاليت جسماني‌ مناسب‌ بهبود پيدا مي‌كند.

وجود بواسير به تنهايي بيماري تلقي نمي‏شود و عوارض آن نيز خطرناك نيست. اين مشكل موضعي است و تأثيري روي ساير اندام‏ها و قسمت‏هاي ديگر بدن ندارد. مسئله مهم شباهت برخي علائم آن مثل خونريزي از مقعد با بيماري‏هاي خيلي جدي مثل پوليپ يا سرطان روده بزرگ است. اغلب بيماران علت مشاهده كمي خون در مدفوع را بواسير مي‌دانند، در حالي كه ممكن است علت خونريزي پوليپ و يا سرطان روده بزرگ باشد. به همين دليل پس از مشاهده خون در مدفوع براي اولين بار لازم است با پزشك مشورت كرد و درصورت لزوم براي بررسي كامل روده بزرگ كولونوسكوپي انجام داد.
 

https://drdard.ir