جشن عید سعید فطر

شیوه های بروز شادی در روز عید فطر متأثّر از فلسفه و دلیل عید قرار دادن این روز است، اگر شادی برای انجام تکلیف است باید شیوه های شادی نیز همسو با ادای تکلیف باشد.

در این جا چند نمونه از شیوه های شادی در فرهنگ معصومان علیهم السلام اشاره می شود:

1- شاد کردن دیگران

ائمه علیهم السلام سرور این روز و شادی آن را به شکل های مختلفی به دیگران منتقل می کردند. مثلًا روایات متعددی درباره آزادی برده ها در این روز در سیره ائمه علیهم السلام آمده است. آنها در شب عید برده ها را آزاد می کردند و برده های دیگر را جایگزین آنها می نمودند.^[1]

2- تکبیر و تحلیل

یکی دیگر از جلوه های سرور در این روز و شب قبل از آن، سر دادن شعارهای توحیدی است. رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمود:

دو عید فطر و قربان را با تهلیل (لا اله الا الله)، تکبیر (اللّه اکبر)، تحمید (الحمدللّه) و تقدیس (سبحان اللّه) زینت دهید.^[2] خود پیامبر صلی الله علیه و آله نیز همین گونه عمل می کرد و در روز عید فطر و قربان در حالی که صدایش را به تکبیر بلند می کرد خارج می شد.^[3]

3- پاکیزگی و طهارت

از دیگر جلوه های شادی، پاکیزه کردن خود و استفاده از بوهای خوش و.. .

است. امام صادق علیه السلام می فرمود:

کسی که روز عید نمی تواند در جماعت مردم شرکت کند، پس غسل کند و خود را به آنچه یافت خوش بو کند و به تنهایی نماز بخواند، همان طور که در جماعت می خواند.^[4] نیز نقل شده است که:

پیامبر صلی الله علیه و آله وقتی بوی خوش و عطر روز فطر به دستش می رسید، از زنانش شروع می کرد.^[5]

4- کمک به مستمندان

هرچند در این روز زکات فطره واجب شده است، اما کمک به مستمندان در این روز منحصر به فطریه نیست و رفتار پیامبر صلی الله علیه و آله نشان می دهد که مردم باید در این روز نسبت به فقرا ایثار و گذشت قابل توجهی انجام دهند.

ابن اثیر می نویسد:

پیامبر صلی الله علیه و آله پس از نماز عید فطر و ایراد خطبه از منبر فرود آمد و از میان صف های جماعت، خود را به جمع زنان رساند و در حالی که بر دست بلال تکیه داده بود زنان را موعظه کرد، آن گاه بلال لباس خود را گسترد تا زنان صدقه های خود را در آن بریزند و زن ها نیز یکی پس از دیگری دستبندهای بزرگ و کوچک و گوشواره های خود را در می آوردند و درون آن می ریختند.^[6] معلوم می شود که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مردم را در این روز به کمک کردن به مستمندان تشویق می کرده است.

5- به زیارت رفتن

یکی از مسائلی که در عید فطر سفارش شده زیارت امام حسین علیه السلام است.^[7] و کسانی که امکان رفتن به زیارت آن حضرت را از نزدیک ندارند مناسب است آن حضرت را از راه دور زیارت کنند و زیارتهایی که برای آن حضرت در مفاتیح الجنان آمده است بخوانند.

پی نوشت ها

[1] . بحارالانوار، ج 98، ص 188 ..

[2] . «زينوا اللّه العيدين(فطر- قربان) بالتهليل و التكبير و التحميد و التقديس»، كنزالعمال، حديث 24094 و 24095 ..

[3] . بحارالانوار، ج 91، ص 188 ..

[4] . «من لم يشهد جماعة الناس يوم العيد فاليغسل و اليتطب بما وجد وليصل وحده كما يصلى فى الجماعه»، وسايل الشيعه، ج 5، ص 115 ..

[5] . «كان رسول اللّه صلى الله عليه و آله اذا اتى بطيب يوم الفطر بدء بنسائه»، كافى، ج 4، ص 170 ..

[6] . ابن اثير، جامع الاصول، ج 7، ص 89 ..

[7] . بحارالانوار، ج 101، ص 100 ..