طی چند سال اخیر فناوری جدیدی به نام بلاک چین که در زبان فارسی اصطلاحا به آن تکنولوژی زنجیره بلوکی هم می‌گویند، وارد عرصه فضای مجازی شده است.

به گزارش مشرق، فناوری بلاک چین به عنوان یکی از فناوری‌های است که اینترنت را هر چه بیشتر از حالت عمومی و متمرکز و سلسله مراتبی به سمت افقی شدن سوق می‌دهد. در این مدلامنیت اطلاعات به جای یک یا چند مرکز مخصوص، توسط تعداد زیادی کاربران تامین می‌شود. برای مثال دزدیدن کلوچه از مغازه‌های خلوت بسیار ساده‌تر از دزدیدن آن از یک فروشگاه بزرگ در حضور هزاران شاهد است.

بلاک چین (Blockchain) از دو کلمه Block (بلوک) و Chain (زنجیره) ایجاد شده است. این فناوری در حقیقت زنجیره‌ای از بلوک‌هاست. به طور کلی بلاک چین یک سیستم ثبت اطلاعات و گزارش توزیع شده و به صورت غیرمتمرکز است.

بیت کوین اولین کاربرد از این فناوری بود و از بلاک چین برای ذخیره اطلاعات دارایی کاربران بهره برد. اگر بلاک چین یک سیستم عامل باشد، بیت کوین نرم افزاری روی این سیستم عامل است.

در هر بلاک هر اطلاعاتی می‌تواند ثبت شود; از جرم و جنایت‌های یک فرد تا نمایش اطلاعات حساب برای دارایی‌ها مانند بیت کوین. در بلاک چین اطلاعات در بلاک‌ها قرار می‌گیرند و با هم به صورت زنجیره‌ای مرتبط می‌شوند.

در واقع بلاک‌چین یک فناوری جدید و پروتکلی اینترنتی است که در تراکنش‌های مالی آنلاین به کار گرفته می‌شود؛ اما می‌توان موارد استفاده‌ی دیگری نیز برای آن پیدا کرد.

ریچارد مولدز (Richard Moulds)، مدیر ارشد شرکت امنیت الکترونیکی ثیلز (Thales e-Security)، گفت: «بلاک‌چین می‌تواند اعتماد مردم به اینترنت را افزایش دهد؛ به‌عنوان مثال می‌تواند علاوه بر متصل کردن اشیا به یکدیگر و اینترنت، رابطی برای تراکنش‌های مالی بین مردم و اشیا مختلف نیز باشد.» در حالی که عده‌ی زیادی فکر می‌کنند، تنها کاربرد بلاک‌چین، استفاده در بیت‌کوین است.

آجای ویج (Ajay Vij)، معاون مدیر و رییس بخش خدمات مالی شرکت اینفوسیس (Infosys)، گفت: «بلاک‌چین طراحی شد تا جلوی کلاه‌برداری در معاملات گرفته شود. این فناوری یک پایگاه داده‌ی توزیع ‌ شده است که هر کسی می‌تواند در آن اعتبار معاملات را بررسی کند.»
فناوری بلاک‌چین تقریباً مانند امضای دیجیتال عمل می‌کند. گرت استیفنز (Gareth Stephens)، رییس بخش توسعه طرح‌ها در شرکت انگلیسی جمع‌آوری اطلاعات جی. بی. جی (GBG)، گفت: «بلاک‌چین یک پلتفرم توزیع‌‌شده است که امکان انتقال اطلاعات از یک مکان به مکان دیگر را با امینت بالا فراهم می‌کند.»

بلاک‌چین یک فناوری متن‌باز است و کسی صاحب آن نیست، این فناوری یک مجری مرکزی برای تأیید تراکنش‌های انجام شده ندارد و به‌صورت خودکار شبکه را تنظیم می‌کند.
استیفنز می‌گوید: «در حقیقت نکته‌ی اصلی فناوری بلاک‌چین، قدرت بسیار بالای تنظیم خودکار آن است.»

بیشترین شهرت بلاک چین تا این لحظه استفاده از آن به عنوان سامانه‌ای برای رمزنگاریمعاملات پول اینترنتی مانند بیت کوین است. اما علاوه بر آن از فناوری بلاک چین می‌توان در زیرساخت‌های مالی موجود مانند سهام، اوراق قرضه و زمینه‌های بسیار دیگری استفاده کرد. استفاده از این فناوری و جایگزینی آن با فناوری‌های امروزی، می‌تواند بر سرعت دسترسی به اینترنت نیز تاثیر بگذارد.

از بلاک چین می‌توان در زمینه‌های صنعتی، پزشکی و زمینه‌های بسیار دیگری  استفاده کرد. به عنوان مثال می‌توان آن را در بخش پزشکی که سوابق بیماران دست کاری می‌شود به کار گرفت. این فناوری به پزشکان اجازه می‌دهد تا پرونده‌ای از سوابق بیماران را با امنیت بالا ذخیره کرده و آنها را در صورت لزوم در اختیار دیگر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی قرار دهند. این کار علاوه بر افزایش امنیت ذخیره‌سازی و انتقال داده‌ها، باعث کاهش خطرها و هزینه‌های مدیریت داده می‌شود.

گرچه این فناوری مزایای بسیاری دارد، اما اخیرا برخی از افراد و شرکت‌ها از این طریق اقدام به طراحی پول مجازی و رمز ارز نموده‌اند که این اقدام باعث دور زدن نظام‌های مالی رسمی در دنیا خواهد شد. از همین رو بسیاری از کشورهای مختلف علیه آن موضع‌گیری کرده‌اند.

مؤسسات مالی، شرکت‌هایی هستند که بلاک‌چین را وسیله‌ای برای افزایش موفقیت‌های خود می‌دانند. وینکلسپکت گفت: «آن‌ها می‌توانند در حالی که سامانه‌هایشان با پلتفرم‌های شرکت‌های دیگر سازگار است، داده‌های مربوط به موجودی و دارایی‌های خود را به‌صورت رمزنگاری شده و با امنیت بالا، تولید، مدیریت و ذخیره کنند. این شرکت‌ها می‌توانند خدماتی یا دیگر مؤسسات مالی باشند.»

البته مؤسسات مالی و بانک‌هایی که از بلاک‌چین استفاده می‌کنند، باید خطر کاهش قدرت در بازار تبادلات ارزی را بپذیرند.
استیفنز گفت: «بانک‌ها، به‌عنوان مجریان اصلی بازار تبادلات ارزی شناخته می‌شوند؛ اما این فناوری و بیت کوین، خلأ بزرگی در این بخش ایجاد می‌کنند؛ اما در هزینه‌ی ایجاد زیرساخت‌ها صرفه‌جویی خواهد شد.»
مقامات بانک انگلیسی سانتاندر (Santander) پیش‌بینی می‌کنند، بلاک‌چین می‌تواند در سال 2022 به‌صورت سالانه 20 میلیارد دلار ذخیره‌ی مالی برای بانک‌ها فراهم کند.

ارزهای دیجیتال مبتنی بر بلاک چین

هر کشوری واحد رسمی پول و یا ارز خود را دارد. مثلا اکثر کشورهای اروپایی از یورو استفاده می‌کنند، ارز روسیه روبل و ایالات متحده آمریکا دلار است و در بانک‌ها یا مبادلات خارجی از ارز مشخصی برای انتقال به حساب افراد و شرکت‌ها استفاده می‌شود.

اکنون چند سالی است که در مقابل این ارزهای رسمی ارز دیجیتال که یک شکل از پول الکترونیکی است مطرح گردیده که از رمزنگاری برای انتقال در اینترنت استفاده می‌شود. اولین ارز دیجیتال بیت کوین است که در سال 2009 ایجاد شد و اکنون پادشاه دنیای ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود.

در چند سال گذشته ارزهای دیجیتال زیادی معرفی و عرضه شده‌اند و در حال حاضر حدود 900 ارز دیجیتال در بازارهای جهانی تجارت می‌شود که به غیر از بیت کوین،‌ ارزهای دیگری به نام اتریوم، ریپل و لایت کوین مشهور هستند. نکته مهم در رابطه با ارزهای دیجیتال این است که برخلاف طلا و نقره، نقدینگی‌های دیجیتال ارزش ذاتی ندارند و تنها دلیل ارزش آنها اعتقاد و اعتماد مردم به ارزش آنهاست و ویژگی‌های منحصر به فردی مانند گمنامی در معاملات عدم وابستگی به سیستم‌های مالی و ... را دارا است.

رشد 8 برابری قیمت بیت کوین در یک سال،‌ نشان می‌دهد حجم زیادی از سرمایه‌های دلاری به سمت بیت کوین هدایت شده تا ظرف یک سال با ایجاد چنین رشد قیمتی، برای آن جذابیت ایجاد شود و دلارهای بیشتری به سمت آن حرکت کند. در واقع دلارهای سرگردان جذب می‌شود و کاهش ارزش دلار و تورم اقتصاد آمریکا کنترل می‌گردد. چنانچه چندی پیش یکی از بنیانگذاران لابراتوار کسپرسکی به نام ناتالیا کسپرسکی ادعا کرده که بیت کوین یک پروژه ساختگی از طرف آژانس‌های اطلاعاتی در آمریکاست.

نمودار زیر کاهش شدید ارزش بیت کوین در ماههای اخیر را نشان می دهد.

منبع: تسنیم