آیا تأخیر در فرج، موجب قساوت قلب می‌شود؟

آنچه بر هر مؤمنی، بلکه بر هر انسانی لازم است، این است که هیچ‌‌گاه، از تأخیر در فرج و ظهور منجی ناامید نباشد، بلکه باید به ریسمان صبر، چنگ زده تا به سرمنزل مقصود رهنمون شود. این صبر و استقامت، تنها از راه ایمان قلبی به خداوند متعال و اینکه او خُلف وعده نمی‌کند و نیز با سیر و بررسی سرگذشت‌ امت‌های پیشین که چگونه بعد از هر عسر و گرفتاری شدید، یسر و فرج الهی برایشان حاصل شد، میسر خواهد بود؛ مراجعه به فطرت و توجه به میل درونی برای ظهور منجی نیز، می‌تواند انسان را از یأس و ناامیدی رهانیده و به ظهور منجی امیدوار کند. 

در ذیل آیه شریفه «أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ‌ اللَّـهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلَا یَكُونُوا كَالَّذِینَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَیْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَكَثِیرٌ‌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ»[۱]

از امام ‌صادق علیه‌السلام روایت شده است که فرمود: «تأویل هذه الآیة جاء فی أهل زمان الغیبة و ایامها دون غیرهم من أهل الأزمن و ان الله تعالی نهی الشیعة عن الشک فی حجة الله تعالی، أو أن یظنوا ان الله تعالی یخلی أرضه منها طرفة عین؛

تأویل این آیه، برای مردم عصر غیبت است و زمان غیبت، غیر از سایر زمان‌هاست. خداوند متعال، شیعیان را از شک در حجت خود نهی کرده است و نیز نهی کرده از اینکه گمان کنند که خداوند، زمین را لحظه‌ای از وجود حجت خود، خالی می‌گذارد».[۲]

 

پی‌نوشت‌ها:
۱. حدید: ۱۶.
۲. الغیبة، نعمانی، ص۲۴؛ المحجة، ص۲۱۹ و ۲۲۰.