آیا می‌دانستید ایرانی‌های قدیم هم‌زمان با خانه تکانی منازل خود در فصل بهار بدنشان را نیز خانه تکانی می‌کردند؟ تعجب نکنید، آنها این کار را با ایجاد تغییر در ر‍ژیم غذایی و بعضی روشهای سرعت بخشیدن به دفع مواد زاید انجام می‌دادند. در کتاب‌هایی که از طبیبان گذشته به یادگار مانده به مردم توصیه شده با تغییر فصل، عادات غذایی خود را با تغییرات آب و هوایی هماهنگ کنند؛ با علم امروزی هم این کار منطقی است زیرا با شروع فصل گرما، بدن به کالری کمتری نیاز دارد.

بهار کی می‌رسد؟

فصل بهار از دیدگاه طب سنتی از اواخر بهمن و اوایل اسفندماه و با گرم شدن محسوس دما آغاز می‌شود. بنابر این برای خانه تکانی لازم نیست تا فرارسیدن بهار تقویمی یعنی روزهای آخر اسفند یا اول فروردین ماه صبر کنید. همین که آب و هوا رو به گرمی برود، بهار طبیعی شروع شده است. با این تغییرات دمایی، بدن به طور طبیعی سعی می کند موادی که از فصل سرما در بدن انباشته شده است را رقیق کرده و دفع کند. بنابراین افراد با شروع فصل بهار باید ضمن کاهش حجم غذای خود، از غذاهای کم کالری استفاده کنید تا بدن بتواند عملیات پاکسازی و دفع مواد زائد را به راحتی انجام دهد و فشاری به آن وارد نشود.

غذاهای بهاری

طبیبان ایرانی انواع آش و سوپ‌های کم کالری که گوشت کمتر و سبزیجات بیشتری در آن استفاده شده است را بهترین غذا برای فصل بهار می‌دانند. البته آش‌های پرکالری مانند آش رشته، غذای مناسبی برای ایام بهار نیست. خوردن خورش‌هایی مانند خورش کنگر، کرفس و ریواس هم در بهار مناسب است. اما خوردن آجیل و شیرینی آن هم به مقدار زیاد در این فصل توصیه نمی‌شود. در گذشته مرسوم بود که افراد با آغاز فصل گرما حجامت می‌کردند، اما باید دقت کرد که بدن باید شرایط کافی را برای انجام این عمل داشته باشد. لازم است این کار حتما با توصیه درمانگر طب سنتی باشد زیرا همه افراد نیاز به حجامت ندارند و بسته به شرایط بدنی آن‌ها باید روش‌های درمانی متفاوتی اعمال شود. حجامت درصورت تشخیص و تایید درمانگر طب سنتی، می‌تواند جلوی بروز بسیاری از آلرژی‌ها و حساسیت‌های فصلی را در فصل بهار بگیرد. آن بخش از مواد زائد که در بدن جمع شده و با شروع فصل بهار، طبیعت بدن به دفع آنها گرایش دارد درصورتی‌که در بدن باقی بمانند و فرصت دفع نداشته باشند به صورت آلرژی فصلی، بیماری پوستی یا حتی تشدید درد مفاصل در برخی افراد جلوه‌گر می‌شود. بر اساس یک سنت قدیمی در کشور ما افراد هم‌زمان با خانه تکانی منازل خود در فصل بهار با حجامت و مصرف مسهل‌های خفیف، بدن خود را خانه تکانی می‌کردند. البته خوردن غذاهایی مانند آش اسفناج یا آش آلو که در سیستم گوارش همانند ملین عمل می‌کند، مواد باقیمانده از ماه‌های سرد سال، در فصل بهار را از بدن دفع می‌کند.

5 نکته طلایی برای نوروز :

1. در تعطیلات نوروز سعی کنید مانند بقیه ایام سال در هنگام سیری از خوردن هر نوع خوراکی، چه میوه و چه آجیل خودداری کنید.
2. به احتمال زیاد در دید و بازدیدهای نوروزی، در زمانی کوتاه چند مدل شیرینی و شکلات، انواع میوه و آجیل به شما تعارف می‌شود و شما را وسوسه می‌کند که درهم خوری کنید و آنها را به فاصله کوتاهی بخورید. این ایام زمان مناسبی برای امتحان اراده شماست و اینکه تا چه حد برای سلامت خود اهمیت قائل هستید. اگر چه یک بدن قوی با یک بار در هم خوری دچار مشکل نمی‌شود اما حتی خوردن کمی خوراکی بدون اینکه بدن به آن نیاز داشته باشد می‌تواند مواد زائدی در بدن ایجاد کند که به تدریج و با تکرار آنقدر این مواد بار سنگینی برای بدن خواهد شد که بدن از پس دفع آن بر نخواهد آمد.
3. سعی کنید در همین فرصت بعد معنوی وجودتان را بسازید و تقویت کنید. در طب ایرانی پرهیز سر آمد همه درمان‌هاست. پس با تقویت نیروی اراده خود و پرهیز از زیاده روی سلامت جسم و روان خود را تامین کنید.
4. دید و بازدیدهای نوروزی را مانع پیاده روی و ورزش نبینید. حتما در برنامه روزانه خودتان ساعاتی را به پیاده روی در پارک و فضای دلچسب طبیعت اختصاص دهید.
5. تعطیلات طولانی باعث به هم خوردن عادات خواب شما نشود. برنامه دید و بازدیدها را طوری تنظیم کنید که بتوانید یکی دو ساعت قبل از نیمه شب بخوابید و صبح زود بیدار شوید تا ساعت بیولوژیک بدنتان مانند گذشته دقیق عمل کند. تحقیقات جدید نشان داده دیر خوابیدن از عوامل مهم ایجاد اختلالات عملکرد کبد، چاقی و حتی برخی سرطانهاست.