نکات ارزشمند از معارف قرآن

طرح مسأله: عده ای معتقدند درخت سدره المنتهی که در سوره نجم آیه 14 آمده اشاره به درختان سدری است که در کنار غار حرا در کوه جبل النور می باشد و مربوط به زمانی است که جبرئیل (علیه السلام) نازل می شد و پیامبر(صلی الله علیه و آله) او را در کنار درخت سدری که در آنجا بود مشاهده می کرد. برای پاسخ به این شبهه به دو نکته اشاره می کنیم:
اولین نکته ای که باید به آن اشاره کنیم این است که سدره المنتهی که در آیه 14 سوره نجم آمده، با توجه به عبارات قبل و بعد آن، مربوط به مواردی است که پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) در شب معراج دیدند.
اما نکته دوم: سدره (بر وزن حرفه) مطابق آنچه غالبا مفسران علماى لغت گفته‏ اند؛ درختى است پر برگ و پر سایه و تعبیر به " سِدْرَةِ الْمُنْتَهى‏" اشاره به درخت پر برگ و پر سایه‏ اى است که در اوج آسمان ها در منتهی الیه عروج فرشتگان و ارواح شهدا و علوم انبیا، و اعمال انسان ها قرار گرفته، جایى که ملائکه پروردگار از آن فراتر نمى ‏روند، و جبرئیل نیز در سفر معراج به هنگامى که به آن رسید متوقف شد.
در باره سدرة المنتهى هر چند در قرآن مجید توضیحى نیامده، ولى در اخبار و روایات اسلامى توصیف هاى گوناگونى پیرامون آن آمده و همه بیانگر این واقعیت است که انتخاب این تعبیر به عنوان یک نوع تشبیه و به جهت تنگى و کوتاهى لغات ما از بیان این گونه واقعیات بزرگ است.
در حدیثى از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل شده است: « رَأَيْتُ عَلَى كُلِّ وَرَقَةٍ مِنْ أَوْرَاقِهَا مَلَكاً قَائِماً يُسَبِّحُ اللَّهَ تَعَالَى‏؛ من بر هر یک از برگ هاى آن فرشته ‏اى دیدم که ایستاده بود و تسبیح خداوند را مى‏ کرد.»[1] در حدیث دیگرى از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: « انْتَهَيْتُ إِلَى سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى فَإِذَا الْوَرَقَةُ مِنْهَا تَظَلُّ بِهِ أُمَّةٌّ مِنَ الْأُمَم‏ ؛ من به سدرة المنتهى رسیدم و دیدم در سایه هر برگى از آن امتى قرار گرفته‏ اند!»[2]
این تعبیرات نشان مى‏ دهد که هرگز منظور درختى شبیه آنچه در زمین مى‏ بینیم نبوده، بلکه اشاره به سایبان عظیمى است در جوار قرب رحمت حق که فرشتگان بر برگ هاى آن تسبیح مى‏ کنند و امت هایى از نیکان و پاکان در سایه آن قرار دارند.[3]

پی‌نوشت:
[1] فیض کاشانی، تفسیر صافی، مكتبه الصدر، تهران، 1415ق، ج5، ص90.
[2] علی ابن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، دار الكتاب‏، قم، 1404ق، ج2، ص11.
[3] مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، دار الكتب الإسلامي، تهران، 1374ش، ج‏22، ص 498.
منبع: http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa6139