نکات ارزشمند از معارف قرآن

برخی شبهه سازان، اجبار غیر مسلمانان به رعایت قوانین اسلامی را، به زعم اشتباه خود، استبداد تلقی کرده و دلیل آن را نیز نفی اجبار در اسلام می‌دانند. برای پاسخ به این شبهه به چهار نکته باید توجه داشت.
نکته اول: مراد از آیه «لا إِكْراهَ‏ فِي الدِّين‏[بقره/256] در دين هيچ اجبارى نيست‏.» تحمیل اعتقادات دینی بر دیگران است؛ چنانکه تفسیر نمونه می نویسد: «بعضى از ناآگاهان از پيامبر اسلام مى‌‏خواستند كه او همچون حكام جبار با زور و فشار اقدام به تغيير عقيده مردم كند، آيه فوق صريحا به آنها پاسخ داد كه دين و آيين چيزى نيست كه با اكراه و اجبار تبليغ شود.»[1]
نکته دوم: گر چه کسی نمی‌تواند غیر مسلمین را به اجبار مسلمان کند؛ اما این بدان معنا نیست که آنها آزادند هر گونه رفتاری داشته باشند و قوانین و مقررات کشور اسلامی را رعایت نکنند؛ مثلا غیر مسلمانان آزاد نیستند که علنا شراب بخورند و یا علنا دین خود را تبلیغ کرده، و یا بر ضد کشور اسلامی جاسوسی کنند، و  به گونه ای باشند که خداوند در قرآن فرموده است. «و گروهى از[عالمان‏] اهل كتاب به پيروان خود گفتند: اول روز به آنچه [از آيات قرآن‏] بر مؤمنان نازل شده [به مكر و حيله‏] ايمان آوريد، و در پايان روز كفر ورزيد، شايد[مؤمنان با اين ايمان و انكار شما به ترديد افتند و] از دينشان بازگردند.»[آل عمران/72]
نکته سوم: اقلیتهای دینی غیر مسلمان در کشور اسلامی ایران، در صلح و صفا و به سر می‌برند، و در مجلس شورای اسلامی، نماینده دارند. «اسلام قانون ضمان را در برابر تجاوز به اموال اهل ذمه وضع کرده است، پس هرکس چیزی از اموال آنان را تلف کند ضامن است اگرچه آن چیز از نظر مسلمانان، ارزشی نداشته باشد یا اصلا مال محسوب نشود، بنابراین اگر کسی شراب یا آلت لهو آنان را از بین تلف کند، اگرچه مسلمان باشد ضامن است؛ البته در صورتی که ذمی، پنهان سازی را رعایت می‌کرده است.»[2] امام خمینی در باره حقوق اقلیتهای دینی می‌فرماید: «پای بندی به همه احکام خرید و فروش و تجارت در برابر غیر مسلمانان واجب است وآنان حق فسخ معامله را به اشکال مختلف آن دارند.» و ایشان اجازه داده تا از زکات به غیرمسلمانان پرداخت شود و بر مسلمانان واجب کرده تا برخویشاوندان خویش از اهل ذمه انفاق کنند.[3] بنابراین هنگامی که از طرف حکومت اسلامی، در حق اقلیتهای دینی غیر مسلمان، این همه احسان می‌شود، آنها هم باید به قوانین کشور اسلامی، احترام بگذارند. «هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ‏ إِلاَّ الْإِحْسانُ‏[رحمن/60] آيا پاداش نيكى جز نيكى است؟»
نکته چهارم: ای کاش شبهه افکنان، همانگونه که حقوق اقلیتهای غیر مسلمان را در کشورهای اسلامی مورد نقد قرار می‌دهند، حقوق مسلمانان را که در بسیاری از کشورها به صورت اقلیت هستند، مد نظر قرار دهند.

پی نوشت
[1]. تفسير نمونه‏، مكارم شيرازى، ناصر، ناشر: دار الكتب الإسلامية، سال چاپ: 1374 ش‏، ج2، ص279.
[2]. شرایع الاسلام، نجم الدين، جعفر بن حسن‌(محقق حلی)، انشارات اسماعیلیان، 1408ق، ج 4، ص 286.
[3]. تحریر الوسیله، موسوی خمینی، سید روح الله، انتشارات اسماعیلیان قم، 1410ق، ج 1، ص 552 و557.