تفسیر و معارف جالب از آیات قرآن

یکی از آیاتی که شبهه افکنان آن را دلیلی بر وجود اشتباه در ادبیات قرآن می‌دانند؛ آیه‌ای از سوره توبه است که خداوند در قسمتی از آن فرموده: «وَخُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُوا أُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ[توبه/۶۹] و شما[در باطل] فرو رفتيد همان گونه كه آنان فرو رفتند آنان اعمالشان در دنيا و آخرت به هدر رفت و آنان همان زيانكارانند.» شبهه آفرینان با استفاده از این آیه گفته‌اند که "الَّذِي" در آیه، مفرد استعمال شده، در حالیکه "خَاضُوا" جمع است؛ این مسئله را آنان دلیل وجود اشکال ادبی در قرآن دانستند.
در حالیکه هیچگاه چنین نبوده است؛ چرا که این نوع استفاده از "الذی" برای جمع، طبق زبان و ادبیات عرب است و اشکال ادبی قرآن نیست؛ زیرا "الذی" اسم موصولی است که بدل از "مَن" استفاده شده است و این کلمه در جمع و مفرد، به صورت مفرد استعمال می‌شود.
در اشعار عرب نیز این نوع استفاده از اسم موصول "الذی" رواج داشته و دارد، مثلاً  شاعر بیان کرده: «فَإِنَّ الَّذِي حَانَتْ بِفَلْجِ دِمَاؤُهُمْ هُمْ الْقَوْم كُلّ الْقَوْم يَا أُمّ خَالِد؛ یعنی: آنان كه خونشان به نزديكى فلج رسيد، قوم واقعى و كامل هستند.» (ر.ک:مجمع البيان، ج‏۴، ص۵۹۵)
پس با توجه به ادبیات عرب، منعی در استفاده اسم موصول مفرد "الذی" برای جمع در موارد این چنینی وجود ندارد.

______
مجمع البيان في تفسير القرآن، طبرسی، انتشارات ناصر خسر، تهران، ۱۳۷۲ش.