پرسش : 

در بين فاميل ما صندوق قرض الحسنه اى تشكيل يافته كه عملكرد آن بدين طريق است: «هر عضو ماهانه پانصد تومان يا بيشتر پرداخت مى كند، هرگاه درخواست وام كند با توجّه به ماهانه هايى كه پرداخت كرده است 2 يا 3 برابر آن به عنوان وام به او پرداخت مى شود» حال با توجّه به اين كه ماهانه ها و وام‎ها هر دو به صورت قرضِ مشروط است، آيا حكم ربا بر آن جارى است؟ چنانچه اين كار بدون هيچ شرطى و با رضايت كامل طرفين صورت پذيرد، چه حكمى دارد؟

پاسخ : 
اگر این کار به صورت قرارداد بین آن افراد انجام شود، اشکال ربا دارد، تنها راه صحّت آن این است که قصد همه وام قرض الحسنه باشد، ولى همه آنها اخلاقاً مقرّرات آن صندوق را رعایت کنند، بى آن که تعهّد شرعى یا قانونى داشته باشند. راه دیگر این است که پول‎ها به صورت وام داده نشود، بلکه به صورت هبه باشد، ولى در واقع هبه معوّضه است که در مقابل این هبه، دیگران هم به موقع هبه خواهند کرد تا دوره کامل تمام شود.

منبع: makarem.ir