پاسخ به:استفتائات آیت الله مظاهری
جمعه 12 آبان 1396 5:33 PM
پرسش :
احتراماً به استحضار می‌رساند در ماده 236 قانون مجازات اسلامی بیان شده است: «اگر كسی به قتل عمدی شخصی اقرار كرده و پس از آن دیگری به قتل عمدی همان مقتول اقرار نماید، در صورتی كه اوّلی از اقرارش برگردد، قصاص یا دیه از هر دو ساقط است و دیه از بیت المال پرداخت خواهد شد و این در حالی است كه قاضی احتمال عقلائی ندهد كه قضیه توطئه‌آمیز است». «تبصره: در صورتی كه قتل عمدی بر حسب شهادت شهود یا قسامه یا علم قاضی قابل اثبات باشد، قاتل به تقاضای ولی‌ّ دم قصاص می‌شود». حال خواهشمند است پاسخ فقهی سؤالات ذیل را بیان فرمایید. أ) توطئه‌آمیز نبودن اقاریر چگونه محرز خواهد شد؟ آیا اگر برادری نسبت به قتل فردی (بر خلاف واقع و فقط به جهت رهائی دادن برادر دیگرش كه متأهّل و دارای فرزند است) اعتراف و اقرار نماید و بعداً برادر بزرگتر در اثر عذاب وجدان به قتل اقرار نماید، موضوع توطئه‌آمیز خواهد بود یا خیر؟ ب) توطئه‌آمیز نبودن چه هنگام است؟ آیا حتماً می‌بایست بین اقرار كننده اوّلی و دوّمی تبانی قبلی صورت گرفته باشد یا به هر شكل ممكن با علم به حكم از سوی متّهمان می‌توان آن را توطئه‌آمیز تلقّی نمود؟ ج) آیا می‌توان اقرار كننده اوّلی را به لحاظ كتمان حقیقت و ادّعای دروغ در دادگاه، تعزیر نمود یا خیر؟
پاسخ :
أ) در فرض مذكور موضوع توطئه‌آمیز است.
ب) تفاتی نیست و حاكم باید تشخیص توطئه‌آمیز بودن موضوع را بدهد.
ج) اگر حاكم صلاح بداند جایز بلكه لازم است.
* حضرت آقا در كنار برگه استفتاء چنین مرقوم فرموده‌اند:
این مسأله و فروعات آن در فقه از مسائل مشكله است و به نظر این جانب اگر واقع محرز نشود دیه یا قصاص از هر دو ساقط است و دیه از بیت‌المال داده می‌شود ولی اگر واقع محرز شود دیه یا قصاص مربوط به او می‌شود.
منبع: almazaheri.ir
