فضایل و بركات امام حسین(ع)

آثار و بركات فردی سیدالشهداء
1- چراغ هدایت و كشتی نجات‏
روایت شده كه امام حسین - علیه السلام - فرمود: «خدمت رسول خدا - صلی الله علیه و آله - شرفیاب شدم در حالیكه ابی بن كعب هم آنجا بود. حضرت رسول اكرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: مرحبا به تو، ای ابا عبدالله، ای زینت آسمانها و زمین. ابی گفت : چگونه او زینت آسمانها و زمین است در صورتی كه كسی غیر از تو چنین نیست؟ حضرت فرمود: ای ابی، قسم به كسی كه مرا به حق به نبوت مبعوث كرد، حسین بن علی در آسمان بزرگتر از روی زمین است، و همانا بر طرف راست عرش الهی نوشته شده است كه او چراغ هدایت و كشتی نجات است».[1]
یكی از بركات فردی حضرت سیدالشهدا - علیه السلام - این است كه او «چراغ هدایت» و «كشتی نجات» است. اگر چه همه پیامبران و امامان - علیه السلام - چراغها و انوار هدایت و كشتیهای نجات و رهایی اند، چنانكه پیامبر اسلام - صلی الله علیه و آله - فرمود: «انما مثل اهل بیتی فیكم كمثل سفینه نوح من دخلها نجا، و من تخلف عنها هلك».[2]
همانا خانداون و اهل بیت من در میان شما مانند كتشی نوح است كه هر كس داخل آن شود نجات پیدا كرده و هركس كه از آن تخلف كند هلاك خواهد شد.
اما كشتی نجات حسین - علیه السلام - حركتش بر امواج توفنده و گسترده دریا، سریعتر و لنگر انداختن و پهلو گرفتن آن بر ساحلهای نجات آسانتر بوده و دایره بهره‏وری و استفاده از نور مشعل وجود حسین - علیه السلام - وسیعتر است.
در آن زمانی كه امواج بلند و سهمگین فساد و گناه بر پیكره نیمه‏جان جامعه اسلامی، و جان و دل مسلمانان، تازیانه مرگ می زد و گرداب حوادث و توطئه‏ها و پلیدیها، خفتگان در بستر غفلت را بی‏رحمانه به قعر تاریكی و تباهی می كشید، این حسین بود كه با قیام و نهضت الهی خود و شهادت و اسارت اهل بیت خویش، گرفتاران در این اوضاع خطرناك را از دریای پر تلاطم ساخته شده به دست فتنه‏گر «بنی امیه» نجات بخشید و با كشتی رهایی خود، این خفتگان و غافلان و گرفتاران را به ساحل نجات رهنمون نمود.
آری، حسین - علیه السلام - «مصباح الهدی» است تا در این ظلمتكده خاك، دلیل و راهنمای راه باشد؛ و «سفینه النجاه» است تا در اقیانوس متلاطم فتنه‏ها و ضلالتها، غرق شدگان را كه كشتی شكسته بودند فریاد رس باشد.

2- محبت مكنون
از جمله احادیث نبوی كه در واقع بیانگر تأثیر پذیری معنوی مردم از وجود مبارك سیدالشهداء - علیه السلام - می‏باشد، حدیثی است كه فرمود:
«ان للحسین محبه مكنونه فی قلوب المؤمنین».[3]
در كانون دلهای مؤمنین، محبتی نهفته و ویژه نسبت به حسین وجود دارد.
كیست كه نام حسین - علیه السلام - را بشنود و فردی از افراد بشر یا تنی از اولاد انسان باشد و حالت انقلاب و انكسار و دلباختگی برای او فراهم نشود؟ محبت حسین - علیه السلام - دلها را به التهاب در آورده و جگرها را گداخته و مذاب می‏سازد، و شورش دل و آتش درون را به ریزش قطرات اشك از دیدگان، آشكارا و عیان می‏كند.
در كجای دنیا دیده می شود كه شیعه و دوستدار حسین در آنجا باشد و اقامه عزای حسینی نكند. كیست كه پس از دادن عزیزترین محبوب و مطلوب خود به اندك فاصله و مختصر وقت و گذشتن كمتر زمانی، آن مصیبت را فراموش نكند؛ جز مصیبت حسین - علیه السلام - كه با این همه طول زمان و گذشتن قرنها، روز به روز این مصیبت تازه‏تر و شور و شراره‏اش بیشتر و بلندتر می‏گردد. آیا نه این، جذبه عشق و علاقه و تأثیر محبت و فرط دلبستگی و دلباختگی علاقه‏مندان نسبت به آن امام محبوب است؟
و ای بسا، نامحرمان در برابر عظمت و جلالت حسینی تسلیم شده و به تواضع و تكریم در مقابل نام مبارك حسین و جلال و مقام او قد خویش به تعظیم و تسلیم خم نموده و به دین و آیین حسینی گراییده و از اكسیر محبت او مس خود را طلای ناب و زر خالص می‏گردانند.
براستی، سنت الهی چنین بوده كه محبت امامی كه مسیر تاریخ را عوض كرده و دین الهی را نجات می بخشد به گونه‏ای خاص در دل و جان مسلمین و مؤمنین قرار گیرد، حتی كسانی كه مقابل حسین - علیه السلام - قرار گرفتند به قول فرزدق : «دلهایشان با او بود، اگر چه بر اثر دنیا پرستی شمشیرهایشان بر روی او كشیده شد». چه رسد به مؤمنینی كه عشق و محبت او با گل آنان سرشته شده است.
حتی محبت حسین - علیه السلام - در دل و جان رسول اكرم - صلی الله علیه و آله - نیز ریشه دوانیده بود، به طوری كه می فرمود: «هر گاه كه به فرزندم حسین می‏نگرم، گرسنگی و اندوه از وجودم رخت بر می‏بندد».[4] و نیز می فرمود: «بار خدایا، من حسین را دوست دارم و آنان كه دوستدار او هستند نیز دوست دارم».[5]
راه حسین - علیه السلام - راه دل است، و هرگاه عاشقی به دل توجه كند او را پیدا می‏كند. لذا در برخی روایات وارد است كه : «قبر او در دلهای دوستداران اوست».
آری، دل مؤمن جایگاه تابش نور پر فروغ و احیاگر حسین است. و هرگاه عشق و محبت فراتر از آفاق ظاهری و مادی باشد، رنگ ابدیت به خود می‏گیرد، زیرا پیوند این محبت در حریم حب خدا بوده است و بقای آن به بقای فیض ذات سرمدی، جاودانه است.

3 - سیدالشهدا - علیه السلام - ، پدر امامان نه گانه‏
یكی دیگر از بركات فردی سیدالشهدا - علیه السلام - كه از ارزش معنوی بسیاری برخوردار است، این است كه نه امام معصوم - علیه السلام - بعد از او از فرزندان گرامی آن حضرت می‏باشند، و نسل امامان به بركت وجود او ادامه یافت. چنانكه از امام باقر و امام صادق - علیه السلام - روایت شده است كه فرمودند: «خداوند عوض قتل امام حسین - علیه السلام - چهار ویژگی به آن حضرت عطا فرموده است : اول - امامت را در ذریه او قرار داده است، دوم - شفا را در تربت آن جناب قرار داده، سوم - كنار و زیر قبه او دعا مستجاب می‏باشد، چهارم - ایام زیارت كنندگان او از عمرشان حساب نمی‏شود».[6]
از طرفی در روایات بر این امر تصریح شده كه علی بن الحسین - علیه السلام - بعد از پدر به امامت رسیده است. چنانكه عبدالله بن عتبه روایت كرده: خدمت امام حسین - علیه السلام - بودم كه پسر كوچكترش «علی» وارد شد. (یعنی حضرت سجاد - علیه السلام - كه از علی اكبر كوچكتر بوده است. و این واقعه قبل از تولد علی اصغر می‏باشد). تا آنجا كه می‏گوید: عرض كردم : اگر آن امری كه از آن به خدا پناه می‏برم اتفاق افتاد، به چه كسی رجوع كنیم؟ (یعنی امام بعد از شما كیست؟) فرمود: به این پسرم : علی، او امام و پدر امامان است...».[7]
روایت در این زمینه زیادتر از آن است كه در این مختصر بدانها پرداخته شود، ضمن اینكه ادامه امامت از ذریه امام حسین - علیه السلام - به خاطر مشهور بودن آن، نیازی به استدلال روایی بیشتر از آنچه ذكر شده، ندارد.
باری، استمرار خط مستقیم و هدایتگر امامت به بركت وجود مقدس سیدالشهدا - علیه السلام - است، و این از بزرگترین بركتهای فردی و معنوی آن حضرت است.

4 - شفاعت
یكی دیگر از آثار و بركات فردی سید الشهداء - علیه السلام - كه در نزد شیعیان اهمیت و جایگاهی خاص دارد شفاعت در آخرت است.
شفاعت از ماده «شفع» به معنی ضمیمه كردن چیزی به همانند اوست، و از اینجا روشن می شود كه باید نوعی شباهت و همانندی در میان آن دو بوده باشد، هر چند تفاوتهایی نیز در میان آنها دیده شود. به همین دلیل، شفاعت به مفهوم قرآنی آن بدین معنی است كه : انسان گنهكار به خاطر پاره‏ای از جنبه‏های مثبت (مانند ایمان یا انجام بعضی از اعمال شایسته) شباهتی با اولیای الهی پیدا كند و آنها با عنایت و كمك‏های خود، او را به سوی كمال سوق دهند و از پیشگاه خدا تقاضای عفو كند. و به تعبیر دیگر حقیقت شفاعت، قرار گرفتن موجودی قویتر و برتر، در كنار موجودی ضعیفتر، و یاری رساندن به او برای پیمودن مراتب كمال است.
شفاعت در جوامع انسانی غالباً همان پارتی بازی و استفاده از رابطه است. اما شفاعت مورد نظر در قرآن كریم و روایات اسلامی، متوجه شایستگی‏های افراد است نه روابط شخصی بین شفاعت كننده و شفاعت شونده.
شفاعت اقسامی دارد كه برخی از آنها نادرست و ظالمانه است و در دستگاه الهی وجود ندارد، ولی برخی صحیح و عادلانه است و وجود دارد. شفاعت غلط بر هم زننده قانون و ضد آن است، ولی شفاعت صحیح حافظ و تأیید كننده قانون است. شفاعت غلط آن است كه كسی بخواهد از راه پارتی بازی جلوی اجرای قانون را بگیرد. برحسب چنین تصوراتی از شفاعت، مجرم بر خلاف خواست قانونگذار و بر خلاف هدف قوانین اقدام می‏كند و از راه توسل به پارتی بر اراده قانونگذار و هدف قانون چیره می‏گردد. اینگونه شفاعت، در دنیا ظلم است و در آخرت غیر ممكن. ایرادهایی كه بر شفاعت می‏شود بر همین قسم از شفاعت وارد است، و این همان است كه قرآن كریم آن را نفی فرموده است.
شفاعت صحیح، نوعی دیگر از شفاعت است كه در آن نه استثنا و تبعیض وجود دارد و نه نقض قوانین و نه مستلزم غلبه بر اراده قانونگذار است. قرآن این نوع شفاعت را صریحاً تأكید كرده است كه این نیز بر دو قسم‏ است :
1 - شفاعت «رهبری» یا شفاعت «عمل».
2 - شفاعت «مغفرت» یا شفاعت «فضل».
نوع اول شامل نجات از عذاب و نیل به حسنات و حتی بالا رفتن درجات می‏باشد، و نوع دوم شفاعتی است كه تأثیر آن در از بین بردن عذاب و در مغفرت گناهان است، و حداكثر ممكن است سبب وصول به حسنات و ثوابها هم بشود ولی بالا برنده درجه شخص نخواهد بود.
با توجه به آنچه به طور اجمال در خصوص شفاعت گفته شد، لازم به ذكر است كه یكی از شفاعت كنندگان از اهل بیت، حضرت سیدالشهدا - علیه السلام - است، ولی آن حضرت شفیع كسانی است كه از مكتب او هدایت یافته‏اند، نه شفیع كسانی كه مكتبش را وسیله گمراهی ساخته‏اند.
قرآن و مكتب حسینی ریسمانهایی هستند كه قدرت دارند بشر را از چاه نگون بختی به اوج سعادت بالا برند: یكی «حبل من الله» و دومی «حبل من الناس» است؛ ولی اگر كسی از این دو حبل الهی سوء استفاده نمود، جرم از ریسمان نیست، علت این است كه او در سر سودای بالا رفتن نداشته است، و البته چنین مردمی به وسیله قرآن و مكتب حسینی به قعر دوزخ برده می‏شوند.[8]
شفاعت به معنی وسیع كلمه، در هر سه عالم (دنیا، برزخ و آخرت) صورت می‏پذیرد، هر چند محل اصلی شفاعت و آثار مهم آن در قیامت و برای نجات از عذاب دوزخ است، از این رو سیدالشهداء هم در دنیا، هم در برخ و هم در آخرت شفیع دوستداران و شیعیان حقیقی‏اش بوده و خواهد بود.
چنانكه در روایتی از امیرالمؤمنین - علیه السلام - آمده است : «برای ما شفاعت است و برای دوستان ما نیز شفاعت است».[9] و در روایتی دیگر آمده است : «شافعان امامان هستند و دوستان مؤمنانند». [10]
و معلوم است كه امام حسین - علیه السلام - یكی از امامان معصوم بوده كه در قیامت و محشر كبری از شیعیان و دوستانش شفاعت می كند. بطوری كه یكی از روایان گوید: روایتی از قول ابی عبدالله الحسین - علیه السلام - به من رسیده بود كه آقا فرموده است : «هر كس پس از مرگ من مرا زیارت كند، پس از مرگش من هم او را زیارت می نمایم». این روایت در ذهن من بود، تا اینكه شبی در عالم واقع ابی عبدالله الحسین - علیه السلام - را دیدم، گفتم : آقا این روایت درست است و از شماست ؟ «قال : نعم، و لو كان فی النار اخرجته منها» فرمود: آری، هر چند در آتش باشد او را بیرون می آورم. عرض كردم: آیا از این به بعد این روایت را بدون واسطه از خود شما نقل نمایم؟ فرمود:آری. [11]

5 - دوستداران حسین و دوستان دوستداران او بهشتی‏اند
یكی دیگر از آثار و بركات فردی سید الشهدا - علیه السلام - كه در سرای دیگر ظهور كرده و جلوه‏نمایی می‏كند، بهشتی شدن دوستداران و حتی دوستان و دوستداران آن حضرت است. چنانكه حذیفه بن یمان گوید: رسول خدا - صلی الله علیه و آله - را دیدم كه دست حسین بن علی - علیه السلام - را در دست خودگرفته بود و می‏فرمود:
«یا ایها الناس، هذا الحسین بن علی فاعرفوه، فو الذی بیده، انه لفی الجنه، و محبه فی الجنه، و محبی محبیه فی الجنه».[12]
ای مردم، این حسین بن علی است، او را بشناسید؛ سوگند به آن خدایی كه جانم به دست اوست، براستی او در بهشت است، و دوستدار او نیز در بهشت است، و دوستدار دوستدار او نیز در بهشت می‏باشد.
و از امام موسی بن جعفر - علیه السلام - روایت شده كه فرمود:
«رسول خدا - صلی الله علیه و آله - دست حسن و حسین - علیه السلام - را گرفت و فرمود:
«هر كس این دو پسر و پدر و مادر آنان را دوست داشته باشد، روز قیامت در درجه من با من خواهد بود» .[13]
و نیز رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: «آگاه باشید، همانا حسین - علیه السلام - دری از درهای بهشت است، هر كس با او دشمنی كند خدا بوی بهشت را بر او حرام می‏كند».[14]
و معلوم است كه این مقام عظیم تنها با محبت ظاهری حاصل نمی‏شود، بلكه مقصود، محبت خاصی است كه مخصوص كسانی می‏باشد كه در درجات بالای ایمان هستند. اگر چه دوستی و محبت امامان معصوم و امام حسین - علیه السلام - ثمر بخش است ولی احراز مقام والای معیت بارسول خدا - صلی الله علیه و آله - در بهشت برین، محبتی فراتر از ظاهر می‏طلبد.