اين فلسفه اصلي عزاداري براي همه انسانهاست، اما آيا ما براي شهادت اباعبدالله عزاداري مي كنيم تا غم و غصه هاي آنان را كم كنيم؟ ايا مي توان مشابهت وتناسبي بين مردم و امامان عليهم السلام ايجاد كرد؟ يا اين مساله شبهه افكني در دين مي باشد ؟

فلسفه عزاداري

عزاداري مراسمي است كه براي آرام بخشيدن به فرد يا افراد داغ ديده برگزارمي شود براي اين منظور، روش هاي متعددي كاربرد دارد مانند همدردي كردن زبان با فرد داغ ديده، گريه كردن همراه با او، شنيدن غم و غصه هاي او، ياداوري داغ هاي ديگران به ويژه داغ هاي بزرگان ... مي باشد. اين فلسفه اصلي عزاداري براي همه انسانهاست، اما آيا ما براي شهادت اباعبدالله عزاداري مي كنيم تا غم و غصه هاي آنان را كم كنيم؟ ايا مي توان مشابهت وتناسبي بين مردم و امامان عليهم السلام ايجاد كرد؟ يا اين مساله شبهه افكني در دين مي باشد ؟

 انسان كامل يگانه كلمه اي است كه خود به تنهايي با جامعيت خويش همه اوصاف جمال وجلال خدا و جميع اسماي حسناي او را به نمايش گذاشته است. او مظهراسم اعظم خداست وموجودات ديگر مظاهر ديگر اسماي كلي وجزئي وي هستند.

اين حقيقت واحد برحسب اقتضائات متفاوت و استعدادهاي گوناگون در زمان هاي مختلف مظاهري متعدد و تجلياتي متنوع است اين مظاهر و تجليات چيزي جز صورت هاي پيامبران و ائمه و اولياي معصوم نيست .

ائمه (علیهم السلام) انسان كامل

كمال انسان در تعادل و توازن اوست يعني انسان با داشتن اين همه استعداد گوناگون آن وقت انسان كامل است كه فقط به سوي يك استعداد گرايش پيدا نكند و استعداد هاي ديگرش را مهمل و معطل نگذارد و همه را در يك وضع متعادل و متوازن همراه هم رشد دهد كه علماء مي گويند اساسا حقيقت عدل به توازن و هماهنگي بر مي گردد .مقصود ازهماهنگي در اينجا اين است كه درعين اينكه همه استعداد هاي انسان رشد مي كند، رشدش هماهنگ باشد مثلا كودك سالم كودكي است كه همه اعضايش به صورت واحد وهم اندازه رشد مي كند اگر فقط دستش رشد كند يا پايش يا بيني اش يا سرش، چنين انساني رشد كرده اما رشد ناهماهنگ.
انسان كامل آن انساني است كه همه ارزش هاي انساني در او رشد كنند وهيچ كدام بي رشد نمانند وهركدام از اين ارزش ها به حد اعلي برسد. اين انسان مي شود انسان كامل، كه قرآن از او تعبير به امام مي كند.

مصاديق انسان كامل

علي (علیه السلام) انسان كامل است براي اينكه همه ارزش هاي انساني در حد اعلي و به طورهماهنگ دراو رشد كرده است. انسان كامل مظهراتم اسماي الهي خداست و به لحاظ اصل و ريشه يك حقيقت است اوخليفه خدا بر روي زمين و آسمان هاست.
انسان كامل يگانه كلمه اي است كه خود به تنهايي با جامعيت خويش همه اوصاف جمال وجلال خدا و جميع اسماي حسناي او را به نمايش گذاشته است. او مظهراسم اعظم خداست وموجودات ديگر مظاهر ديگر اسماي كلي وجزئي وي هستند.
اين حقيقت واحد برحسب اقتضائات متفاوت و استعدادهاي گوناگون در زمان هاي مختلف مظاهري متعدد و تجلياتي متنوع است اين مظاهر و تجليات چيزي جز صورت هاي پيامبران و ائمه و اولياي معصوم نيست .
وجود مقدس ائمه معصومين برطبق ايات قران و روايت مستند انسان هاي كاملي هستند كه هيچ نيازي به خلق ندارند. آنان اهل بيت و خاندان نبوت مي باشند كه جايگاه رسالت و واسطه هاي فيض الهي هستند كه هر آنچه نعمت و رحمت بر كل عالم از جانب خداوند بخواهد نازل شود بدست مبارك انسان كامل در هر زمان فيض رساني مي گردد.

نقش ائمه در رشد وهدايت انسان

انسانها براي صعود به قله كوه نيازمند ريسماني محكم هستند تا وسيله اي خوب براي اين ارتفاع باشد. حال با اندك تامل سوال مي كنم ايا براي و رشد و صعود روح به ريسمان نياز نداريم. اين ريسمان هاي محكم الهي وجود مقدس ائمه معصومين (علیهم السلام) مي باشند: قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ(ال عمران /٦٤) اى اهل كتاب بياييد بر سر سخنى كه ميان ما و شما يكسان است بايستيم كه جز خدا را نپرستيم.

 آيا اين ذوات مقدسه به عزاداري ما نيازمندند يا ما به اين ريسمان هاي هدايت محتاجيم ؟

ما ناقص هستيم و بايد كامل شويم يا اباعبدالله بايد كامل شود ؟
اشك ها ،عزاداري ها ،نذرهاي ما كه به درگاه حضرت احديت هديه مي گردد، فقط و فقط وسيله رشد و كمال ما هستند وبالواقع ما با اين اعمال خالص راه نجات خود را هموار مي كنيم . امام حسين وجود كاملي است كه به خلق نيازي ندارد، او كريمي است كه بدون منت مي بخشد، او دست نيازمندان را مي گيرد و بالا مي برد زيرا به تنهايي بدون كمك، حزکت در این مسیرسخت و دشوار است: انا توجهنا و استشفعنا و توسلنا بك الي الله و قدمناك بين يدي حاجاتنايا وجيها عندالله اشفع لنا عندالله(فرازي از دعاي توسل )

در اين آيه هدف از خلقت را همان تعالي و صعود به درجات بالاي انسانيت مي داند: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۳۵/ال عمران)﴾: اى كسانى كه ايمان آورده ايد از خدا پروا كنيد و به او [توسل و] تقرب جوييد و در راهش جهاد كنيد باشد كه رستگار شويد.
اين آیه كريمه وسيله هاي هدايت را روي زمين امامان معصوم معرفي مي كند كه مايه رشد و تعالي انسانها هستند: وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا: همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد و پراكنده نشويد و نعمت خدا را بر خود ياد كنيد.(ال عمران /١٠٣)
در اين آيه مي فرمايند حال كه قصد صعود و هدايت داريد به اين ريسمان هاي الهي چنگ بزنيد و ائمه معصومين راحبل الله و ريسمان الهي بيان مي كند 
ايا اين ذوات مقدسه به عزاداري ما نيازمندند يا ما به اين ريسمان هاي هدايت محتاجيم ؟
ما ناقص هستيم و بايد كامل شويم يا اباعبدالله بايد كامل شود ؟؟
اشك ها ،عزاداري ها ،نذرهاي ما كه به درگاه حضرت احديت هديه مي گردد، فقط و فقط وسيله رشد و كمال ما هستند وبالواقع ما با اين اعمال خالص راه نجات خود را هموار مي كنيم . امام حسين وجود كاملي است كه به خلق نيازي ندارد، او كريمي است كه بدون منت مي بخشد، او دست نيازمندان را مي گيرد و بالا مي برد زيرا به تنهايي بدون كمك، حزکت در این مسیرسخت و دشوار است: انا توجهنا و استشفعنا و توسلنا بك الي الله و قدمناك بين يدي حاجاتنايا وجيها عندالله اشفع لنا عندالله(فرازي از دعاي توسل )

عزاداري وسيله است نه هدف

عزاداري وسيله اي براي رسيدن به درجات كمال مي باشد و هدف اصلي تقرب مي باشد. اينكه اگر ما به هدف  نمي رسيم مساله اين است كه عزاداري را هدف مي دانيم همه اين قدم ها اگر صحيح ،كامل و خالصانه برداشته شود يقينا ما را به رضايت خداوند و اهل بيت (علیهم السلام) مي رساند.

نقش عزاداري در هدايت و كمال

گريه كردن و عزاداري بر مصيبت اباعبدالله تاثيرات رواني مطلوبي بر انسان دارد ارامش ويژه و لذتي خاص به انسان مي دهد. غم معنويت و غم اخرت باعث تفكر و تامل دقيقي مي گردد كه منشاء حركت است. اين غم و گريه و عشق جنسش تعالي بخش انسان است. حس سبكي بعد از عزاداري كه به عزاداران دست مي دهد شاهد مثال ماست نيرويي كه محرك وجود انسان به سمت طهارت ها و رشد وكمال است واز طرفي ايجاد پيوند عميق عاطفي با وجود حسين بن علي (علیه السلام) برقرارمي كند.
گريستن همچون خنديدن يك رفتار هيجاني و مخصوص انسان هاست و سبب تخليه رواني و هيجاني مي شود و از جهتي باعث صفاي روح مي گردد. عواطف و شناخت را تقويت و نيز سبب مي شود تا آدمیان بكوشند در رفتار خود شبيه به آنان باشند.

منابع :
تفسير الميزان-علامه محمدحسين طباطبايي
حماسه حسيني -شهيد مرتضي مطهري
ادب فناي مقربان-ايه الله جوادي املي

 مریم خندابی- دانشجوی دکتری الهیات/ تبیان