ابزاری برای رسیدن به کمال تعاون

مؤمنان از نظر مهرورزی و عطوفت درباره یکدیگر مانند یک پیکرند که هرگاه عضوی از آن دچار دردی شود، دیگر اعضا هم دردی خود را با آن عضو ابراز می دارند و به کمکش می شتابند.

تعاون از دیدگاه قرآن

آموزه ها، دستورها و تأکیدهای دین مبین اسلام بر کمک به هم نوعان، همکاری در کارهای نیک و یاری رساندن به نیازمندان است. مسائلی چون وقف، صدقه، قرض الحسنه و زکات، از این تأکید فراوان نشان دارد. در این میان، انسان در مسیر کمال خود ناچار از حیات اجتماعی و تعاون است و بی تردید، برای رسیدن به این کمال، به ابزارهای گوناگون نیاز دارد. در نتیجه، آدمی بنا بر عقل خویش، گاه حتی جماد و گیاه و حیوان را به خدمت می گیرد تا به هدف نهایی خود برسد:

تَعاوَنُوا عَلَی البِرِّ و التَّقوی و ولا تَعاوَنُوا عَلَی الإثمِ و العُدوانِ: در نیكوكاری و پرهیزكاری یكدیگر را یاری كنید و در گناه و تجاوز ، به یكدیگر یاری نرسانید. (مائده ، آیه ۲)

ازاین رو، افراد بشر ناگزیر از تشکیل اجتماعی بر پایه تعاون می شوند؛ یعنی همه برای هم کار کنند و همه از کارکرد هم بهره مند شوند. قرآن کریم نیز به این حقیقت اشاره می کند: «ما خود معاش و روزی آنها را در حیات دنیا تقسیم کرده ایم و بعضی را بر بعضی برتری داده ایم تا بعضی از مردم، بعضی دیگر را به خدمت گیرند.» در آیه دیگری نیز در مورد تعاون و همکاری در نیکی ها چنین آمده است: «در نیکوکاری و پرهیزکاری یکدیگر را یاری کنید و در گناه و تجاوز، به یکدیگر یاری نرسایند.» بر این اساس، مسلمانان موظفند در کارهای نیک، همکاری کنند، ولی همکاری در اهداف باطل و نادرست ممنوع است و تعاونی ها از بهترین مکان ها برای همکاری در کارهای نیک به شمار می آیند.

تعاون در کلام معصومان

پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله : مؤمنان از نظر مهرورزی و عطوفت درباره یکدیگر مانند یک پیکرند که هرگاه عضوی از آن دچار دردی شود، دیگر اعضا هم دردی خود را با آن عضو ابراز می دارند و به کمکش می شتابند.

مردم همیشه در خیر خواهند بود تا وقتی امر به معروف و نهی از منکر می کنند و در نیکی و پرهیزکاری به یکدیگر یاری می رسانند.

امام علی علیه السلام : از حقوق واجب خدا بر بندگان، خیرخواهی به اندازه توان و یاری کردن یکدیگر برای برپایی حق در میان خود است.

پیامبرصلی الله علیه وآله : لایَزالُ النّاسُ بِخَیرٍ ما أمَرُوا بِالمَعرُوفِ و نَهَوا عَنِ المُنكَرِ و تَعاوَنُوا عَلَی البِرِّ وَالتَّقوی: مردم همیشه در خیر خواهند بود تا وقتی كه امر به معروف و نهی از منكر می‏كنند ، و در نیكی و پرهیزكاری یكدیگر را یاری می‏رسانند. (تهذیب الأحكام ، ج ۶ ، ص ۱۸۱)

امام علی‏علیه السلام : طَلَبُ التَّعاوُنِ عَلی إقامَةِ الحَقِّ دِیانَةٌ و أمانَةٌ: درخواست همكاری برای برپا كردن حق ، نشانه دیانت و امانت [داری ]است. (عیون الحكم والمواعظ ، ح ۵۵۶۳)

امام علی ‏علیه السلام : مِن واجِبِ حُقُوقِ اللَّهِ عَلَی العِبادِ النَّصیحَةُ بِمَبلَغِ جُهدِهِم وَ التَّعاوُنُ عَلی إقامَةِ الحَقِّ بَینَهُم: از حقوق واجب خدا بر بندگان ، خیرخواهی به اندازه توان ، و یاری كردن یكدیگر برای برپایی حق در میان خود است. (نهج البلاغه ، خطبه ۲۱۶)

امام علی‏علیه السلام : ألا إنَّ الذُّلَّ فِی طاعَةِ اللَّهِ أقرَبُ إلَی العِزِّ مِنَ التَّعاوُنِ بِمَعصِیَةِ اللَّهِ: آگاه باشید كه خواری در راه اطاعت خدا به عزّت نزدیك‏تر است از یاری كردن یكدیگر برای نافرمانی خدا.  (تحف العقول ، ص ۲۱۷)

منبع:

سایت حوزه

تبیان