سابقه تاريخي خوزستان

منطقه اي كه امروزه خوزستان ناميده مي شود در روزگاران پيشين قسمتي از سرزمين وسيع و دولت مستقلي به نام عيلام بوده است.

تحقيقات ديالافوا و دمرگان نشان مي دهد كه عيلاميان از حدود هشت هزار سال قبل از ميلاد مسيح در اين ناحيه سكونت داشته و احتمالاً اولين اقوامي بوده اند كه در اين منطقه دولتي مستقل تشكيل داده اسند.

بر اساس شواهد تاريخي موجود نام عيلام تا حدود قرن سيزده قبل از ميلاد به خوزستان اطلاق مي گرديده و از اين تاريخ به بعد نام اشنان سوسنكا يعني مملكت انشان و شوش نيز در كتيبه هاي عيلامي به ثبت رسيده است. هخامنشيان بعد از تصرف اين منطقه (حدود 640 سال قبل از ميلاد مسيح) انشان را انزان ناميد اند، اما آشوري هاي همچنان اين منطقه را عيلام (علام) مي ناميدند. مورخان يوناني زمان هخامنشيان و سلوكيان چون هرودت و گزنفون اين سرزمين را سوزيانا، كه ماخوذ از اسم شوش است، ضبط نموده اند.

چيش پيش دوم، جد كمبوجيه پدر كوروش، نخستين حكمران هخامنشي است كه بر انزان (عيلام) پادشاهي كرده و از اين تاريخ سوزيانا جزء دولت پارس و ايران بزرگ بوده است.

در زمان پادشاهي يزدگرد سوم (652 – 632 ميلادي) حمله مسلمانان به ايران آغاز گرديده و در سال 640 ميلادي هرمزان فرماندار سوزيانا در رامهرمز شكست خورد و اين منطقه (سوزيانا) بدست نيروهاي اسلامي سقوط نمود.

نام خوزستان در سال 1302 هجري شمسي با تصويب دولت مركزي ايران براي اين منطقه انتخاب گرديد. احتمالاً خوزستان از كلمه خوز يا خوج كه عيلامي شده اوژ است برگرفته شده و اوژ نام ناحيه اي از قلمرو عيلاميان بوده است (هخامنشيان عيلام را اوژ نيز مي خوانده اند).