نکاتی در مورد مواد غذایی مصرفی کودک

نکاتی در مورد مواد غذایی مصرفی کودک – قسمت سوم

میوه های خشک
میوه های خشک ، پروتئین زیادی دارند و از نه ماهگی میتوان آن ها را به صورت کمپوت تهیه کرد. در صورت علاقه مندی میتوان مقداری پنیر نرم یا ماست نیز به آن اضافه کرد. این میوه ها عبارتند از : گوجه ، آلو ، آلوزرد ، زردآلو و نارگیل.
از بعضی میوه ها مانند خرما در تهیه دسر استفاده کنید. مزه ی گردو ، بادام و فندق را به مقدار خیلی کم و از طریق غذاهایی که تهیه میکنید به کودک بشناسانید.
قند و مواد قندی
قندها به دو صورت وجود دارند. نوع اول قندهایی هستند که در ترکیب انواع مواد غذایی ( غلات ، حبوبات ، نان ، سیب زمینی و غیره ) وجود دارند. به این قندها (( قندهای کند جذب )) گفته می شود. نوع دوم ، انواع قند میوه ها ، قند و شکر و تمام موادی است که با قند و شکر تهیه می شوند.
این قندها را قندهای زود جذب می نامند. مصرف قندهای کند جذب در بدن به خصوص ارگانیسم کودک اهمیت خاصی دارد و نباید آنها را از لیست غذایی حذف و یا کم کرد. مصرف بیش از حد قندهای زودجذب مانند شکلات ، آب نبات ، شیرینی ، نوشابه و غیره باعث میشود که قند به صورت ذخیره چربی در بدن جمع شود و در عین حال باعث کرم خوردگی دندان ها گردد.
بنابراین در مصرف مواد قندی باید تناسب و رابطه ای متعادل را رعایت کرد. مثلا اگر روزی صبحانه کودک را با غلات شروع می کنید ، از دادن شیرینی به عنوان دسر و شکلات به عنوان عصرانه و به خصوص هنگامی که برای فردای او انواع ماست و یا سایر فرآورده های شیر را در نظر گرفته اید ، خودداری کنید.
به بیانی دیگر همواره از توزیع نامناسب قند و چربی پرهیز کرده و سعی کنید بین مصرف میوه ها و فرآورده های شیر ، تناوب ایجاد کنید. ضمنا از دادن بیسکویت برای آرام کردن کودک خودداری کنید.
مادران باید این عادت نامناسب را ترک کنند و بدانند که دسر ، جای غذای را نمی گیرد و ادامه این نوع تغذیه باعث میشود که کودک در نوجوانی فردی پرخور و در دوره بلوغ دچار چاقی شود.
شکلات ، سرشار از فسفر ، منیزیم ، پتاسیم ، کلسیم و آهن است. اضافه کردن کاکائو  با شیر در هفت ماهگی پیشنهاد میشود.
نوشابه ها و شربت های شیرین را تا جایی که میتوانید از فهرست غذای کودک حذف کنید. استفاده از نوشابه شیرین به هنگام غذا خوردن ، عادت خوبی نیست . اگر میخواهید مزه و طعم این مواد را به کودک بشناسانید ، بهتر است از شربت هایی که در منزل تهیه کرده اید و فاقد هر گونه مواد رنگی و نگهدارنده هستند استفاده کنید.
مصرف آب نبات و امثال آن تا قبل از هجده ماهگی ممنوع است.
نمک
اکثر غذاهای ما نمک زیادی دارند و این عادت بد در اکثر خانواده ها مشاهده میشود. علاقه مندی به مزه شور یا شیرین از کودکی در هر یک از ما نقش می بندد. بنابراین بهتر است که ابتدا نمک را به مقدار بسیار کم به کودک بدهیم تا در بزرگی در برابر فشار خون مقاومت بیشتری داشته باشد. به جای استفاده از نمک میتوان از سبزی های معطر استفاده کرد.
آب
تا موقعی که کودک از قاشق استفاده نمی کند ، می بایستی از آب های معدنی موجود در بازار و یا آب جوشیده استفاده کرد. پس از آن ، مصرف آب شیر مانعی ندارد. روزانه در چند نوبت باید به کودک آب بدهید تا در معرض کم آبی قرار نگیرد. قند به آب اضافه نکنید.
مواد غذایی ممنوع
اگرچه در تغذیه کودک دقت و توجه خاصی اعمال میشود ، ولی یادآوری این نکات ضرری ندارد :
•    الکل به هر شکلی .
•    گوشت شکار.
•    انواع خرچنگ های دریایی به استثنای میگو آن هم به شرطی که تازه باشد .
•    ماهی دودی یا کنسرو ماهی تن و ساردین بدون پوست ( از یکسالگی میتوان بدون زیاده روی مصرف کرد).
•    سیب زمینی سرخ کرده و یا چیپس ( یکی دو عدد در بعضی شرایط مهم نیست ).
•    روغن باقی مانده از سرخ کردن غذاها ( عادت کنید که این روغن ها را دور بریزید و مصرف نکنید).
•    نوشابه های گازدار ، آب گازدار ، سودا و مشابه آن ها .
•    سرکه و ترشی ، خردل تند ، خیارشور و سس های تند.
•    ادویه های تند ( فلفل قرمز ، فلفل سیاه و غیره ).
•    بادام زمینی و امثال آن ( به خصوص تا چهار ماهگی).
•    آب نبات ، خروس قندی و دیگر انواع آن.
 

مواد غذایی آلرژی زا
ترکیبات برخی از مواد غذایی ، عوارضی شبیه حساسیت در برخی کودکان ایجاد میکند. این عوارض به صورت دانه های ریز دور دهان و یا استفراغ نمایان می شود ، اما مشکل میتوان آن ها را آلرژی نامید.
علت این عوارض شاید عدم آمادگی ارگانیسم بعضی از کودکان برای هضم و جذب برخی مواد دارای هیستامین ، تیرامین و یا عوامل آزاد کننده هیستامین باشد. ماه ها طول می کشد تا ارگانیسم کودک به این مواد عادت کند.
البته آلرژی واقعی نسبت به بعضی از موادغذایی در مواردی نادر وجود دارد. به همین علت ، باید واکنش های کودک را مرتبا تحت نظر گرفت و در صورت غیرطبیعی بودن آن ها ، با پزشک مشورت کرد.
بعضی از مواد احتمالا آلرژی زا عبارتند از :
1 . مواد غذایی غنی از هیستامین :
•    پنیرهای تخمیر شده
•    سوسیس خشک
•    کنسرو
•    گوشت
•    انواع سبزی
•    گوجه فرنگی
•    اسفناج
•    ماهی ساردین
•    فیله ماهی
2 . مواد غذایی آزاد کننده هیستامین :
•    ماهی
•    توت فرنگی
•    شکلات
•    گوجه فرنگی
•    سفیده تخم مرغ
3 . مواد غذایی سرشار از پروتئین :
•    پنیر کاممبر ( نوعی پنیر تخمیر یافته )
•    پنیر گرویر با خمیر سفت ( مثل پنیر پیتزا یا گودا )
•    شکلات
•    کنسرو ماهی

منبع : کتاب آشپزی نوین برای کودکان از سه ماهگی تا هیجده ماهگی