نکاتی در مورد مواد غذایی مصرفی کودک – قسمت دوم
ماهی
ماهی دارای مقدار قابل توجهی فسفر و نمک های معدنی است و مصرف آن به دلیل مقدار چربی خیلی کم آن ، بر گوشت ارجحیت دارد. معمولا میتوان از پنج ماهگی به بعد مقدار کمی ماهی به کودک داد ، ولی بهتر است که دادن ماهی را هنگامی شروع کنید که کودک کمی بزرگتر شده است.
عده ای از کودکان به ماهی حساسیت نشان می دهند ، یکی از علائم آن استفراغ است . ماهی مصرفی کودک باید کاملا تازه باشد.
گوشت
گوشت دارای مقدار زیادی پروتئین است . ابتدا ( حدود پنج تا شش ماهگی ) با آب گوشت شروع کنید و به تدریج که کودک بزرگتر شد ، دو تا سه بار در هفته گوشت کباب شده کاملا نرم را به کودک بدهید. گوشت را میتوان به صورت آب پز و نرم شده نیز به کودک داد.
یادآوری می شود که گوشت های قرمز ( گاو ، گوسفند ، گوساله و...) و گوشت های سفید از نظر مواد مغذی تفاوتی ندارند.
تا هفت یا هشت ماهگی ، گوشت کبابی باید کاملا پخته شود. گاهی اوقات برای تنوع ، میتوان از تودلی ها استفاده کرد. مصرف مغز ، از هفت ماهگی و جگر از نه ماهگی پیشنهاد میشود. جگر گوسفند خیلی بهتر از جگر گاو است.
در مصرف جگر به نکته ای حساس توجه کنید. در دام داری ها برای جلوگیری از بعضی بیماری های شایع ، مواد آنتی بیوتیک به گاو و گوسفند می دهند . آنتی بیوتیک ها به مقدار زیادی در جگر ذخیره میشود و مصرف آنها توسط کودک باعث حساسیت او به آنتی بیوتیک خواهد شد.
گوشت پرندگان
اهمیت وجود گوشت پرندگان به خصوص مرغ در فهرست غذایی کودک ، همانند اهمیت گوشت و ماهی است. از چهار یا پنج ماهگی میتوان گوشت سفید مرغ را به صورت سرخ شده و چرخ کرده ( بدون پوست ) به کودک داد. بعدها که کودک بزرگتر شد ، گوشت پرندگانی را که مزه دیگری دارند ، میتوان وارد فهرست غذایی او کرد. از دادن گوشت غاز ( به دلیل چربی زیاد ) خودداری کنید.
سبزی های تازه
سبزی های تازه ، حاوی آب فراوان ، انواع ویتامین و نمک های معدنی هستند. سبزی ها چون از نظر مقدار سلولز غنی هستند و باعث سهولت حرکات روده ای شده و اهمیت بسیاری در سلامتی کودک دارند. متاسفانه اکثر کودکان به اندازه کافی از انواع سبزی تغذیه نمی کنند.
اکثر بچه هایی که در بزرگسالی علاقه ای به خوردن لوبیا سبز ، گل کلم و یا دیگر انواع سبزی ندارند ، معمولا در کودکی عادت به خوردن این گونه سبزی ها نداشته و سبزی های مورد استفاده آنها اغلب هویج ، تره فرنگی و سیب زمینی بوده که آن را به صورت سوپ مصرف کرده اند.
سبزی ها را میتوان از سن سه ماهگی به شکل انواع سوپ مانند سوپ کدو حلوایی ، لوبیا سبز ، تره فرنگی ، لبو ، هویج ، کدو ، آرتیشو ، شوید ، کرفس ، گوجه فرنگی و یا حتی مخلوطی از آنها تهیه کرده و به کودک داد. این سبزی ها را از شش ماهگی میتوان به صورت پوره تهیه کرد و برای تغییر طعم آنها مقداری سیب زمینی و یا ماست به آنها افزود.
سبزی های خام ( مثلا هویج رنده شده ) را میتوان از سنین ده تا دوازده ماهگی به کودک داد. مصرف سبزی های معطر مانند جعفری ، ریحان ، ترخون و غیره را ( که دارای مواد معدنی و ویتامین هستند ) نباید فراموش کرد. تمام سبزیهای مصرفی باید تازه بوده و قبل از پخت یا آبگیری ، به دقت شسته شوند.
بعضی از سبزی ها نظیر گوجه فرنگی و اسفناج باعث بروز حساسیت می شوند که علائم آن با پیدایش نقاطی قرمز رنگ در اطراف دهان و یا استفراغ مشخص می شود. در چنین صورتی باید از مصرف آنها تا مدتی طرفنظر کرد.
هویج و اسفناج معمولا مقداری از مواد نیتراته کودهای شیمیایی را در خود ذخیره می کنند و احتمال دارد باعث ناراحتی کودکان کمتر از شش ماه شوند. برای جلوگیری از بروز هرگونه حادثه باید سبزی ها را به مدت طولانی تر از حالت معمولی ، حرارت داد ( دو ساعت ) .
حبوبات و مواد نشاسته ای
حبوبات داری پروتئین ، مواد هیدرات دوکربن ( مواد قندی ) ، آهن و ویتامین های گروه B بوده و از نظر الیاف گیاهی ( فیبر ) غنی هستند.
هضم حبوبات آسان نیست و معمولا باعث نفخ می شوند. لذا از نه ماهگی میتوان مقدار خیلی کمی عدس ، لوبیا ، نخود و یا لپه را هفته ای یک بار همراه با برنج و یا ورمیشل وارد فهرست غذایی کودک کرد. مصرف این مواد حتی وقتی که کودک به خوردن آنها علاقه نشان می دهد ، باید خیلی محدود و کم باشد ، زیرا این مواد زمینه چاقی آنها را فراهم می آورند.
میوه های تازه
میوه یکی از غذاهای اساسی کودک است. مصرف میوه در ابتدا به صورت آب ( آب پرتقال ) و یا کمپوت ( سیب ) توصیه میشود. باید کودک را عادت دهید که هر روز آب میوه مصرف کند. میوه به دلیل داشتن ویتامین و نمک های معدنی ، سبب تنظیم عملکرد روده ها شده و برای رشد و سلامتی کودک اهمیت دارد.
در ابتدا باید میوه های شیرین را مصرف کرده و قند و شکر نیز به آن اضافه نکنید. از چهار یا پنج ماهگی ، میوه های دیگر ( غیر از ریواس به دلیل ترشی زیاد ) را میتوانید به کودک بدهید . مصرف انجیر به دلیل دانه های زیاد آن ، از نه ماهگی به بعد پیشنهاد میشود. میوه هایی مانند گیلاس و گوجه را در ابتدا با ماست مخلوط کنید.
میوه های مورد مصرف کودک حتما باید تازه و رسیده باشند تا باعث ناراحتی روده و معده ظریف او نشوند. در شستشو و جدا کردن پوست میوه نیز دقت کافی کنید.
منبع : کتاب آشپزی نوین برای کودکان از سه ماهگی تا هیجده ماهگی