زمان بلوغ شرعی و تکلیف
آیات عظام: امام خمینی، خوئی، گلپایگانی، اراکی، تبریزی، بهجت، فاضل لنکرانی، امام خامنه ای، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، سبحانی، صافی گلپایگانی، مظاهری: نشانه بالغ شدن {دختر یا پسر}، يكي از سه چيز است(1): اوّل: روييدن موي درشت زير شكم بالاي عورت(2)، دوم: بيرون آمدن مني(3). سوم: تمام شدن پانزده سال قمري در مرد و تمام شدن نه سال قمري در زن.
--------------
(1) بنابراين هر يك از اين سه نشانه به تنهايي، علامت بلوغ و رسيدن به حدّ تلكيف شرعي است.
(2) آیةالله العظمی مظاهری: روييدن موى درشت در بدن.
(3) در خواب يا بيداري.
***** **** *****
آیةالله العظمی سيستاني: نشانه بلوغ در دختر، تمام شدن نه سال قمري است و در پسر يكي از سه چيز است اوّل: روئيدن موي درشت در زير شكم بالاي عورت. دوم: بيرون آمدن مني. سوم: تمام شدن پانزده سال قمري.
آیةالله العظمی وحید خراسانی: نشانه بلوغ یكى از سه چیز است: (اوّل) روییدن موى درشت زیر شكم بالاى عورت در پسر. (دوم) بیرون آمدن منى. (سوم) تمام شدن پانزده سال قمرى در پسر ، و تمام شدن نُه سال قمرى در دختر ، و خون حیض دیدن در مورد دخترى كه معلوم نیست نُه سال او تمام شده یا نه.
سایر سـؤالها از آیةالله العظمی امام خامنه ای:
سؤال 1887: آيا معيار در سن بلوغ پسران و دختران سال شمسى است يا قمرى؟
پاسخ: معيار، سال قمرى است.
سؤال 1889: آيا پسرى که قبل از پانزده سالگى محتلم شده، حکم به بلوغ او مىشود؟
پاسخ: با احتلام، حکم به بلوغ او مىشود زيرا احتلام شرعاً از نشانه هاى بلوغ است.
سؤال 1890: اگر به مقدار ده درصد احتمال بدهيم که دو علامت ديگر بلوغ (غير از سن تکليف) زودتر ظاهر شده اند، حکم چيست؟
پاسخ: مجرّد احتمال اينکه آن دو نشانه زودتر ظاهر شده اند، براى حکم به بلوغ کافى نيست.
سؤال 1891: آيا جماع از نشانه هاى بلوغ محسوب مىشود و با انجام آن، تکاليف شرعى واجب مىگردند؟ و اگر فردى از آن آگاهى نداشته باشد و چندين سال بگذرد، آيا غسل جنابت بر او واجب مىشود؟ و آيا اگر اعمال مشروط به طهارت مانند نماز و روزه را قبل از غسل جنابت انجام بدهد، آن اعمال باطل هستند و قضاى آنها واجب است؟
پاسخ: مجرّد جماع بدون انزال و خروج منى از نشانه هاى بلوغ نيست، ولى باعث جنابت مىشود و واجب است هنگام رسيدن به سن بلوغ غسل کند و تا زمانى که يکى از نشانه هاى بلوغ در فردى تحقق پيدا نکرده، شرعاً حکم به بلوغ او نمىشود و مکلف به احکام شرعى نيست و کسى که در کودکى بر اثر جماع جنب شده و سپس بعد از رسيدن به سن بلوغ، بدون انجام غسل جنابت نماز خوانده و روزه گرفته، واجب است نمازهاى خود را اعاده کند، ولى در صورتى که جهل به جنابت داشته، قضاى روزه هايش واجب نيست.
سؤال 1894: آيا ديدن خونى که داراى صفات حيض است، توسط دختر قبل از اتمام نه سالگى، علامت بلوغ اوست؟
پاسخ: اين خون علامت شرعى بلوغ دختر نيست و حکم حيض را ندارد هرچند صفات آن را داشته باشد.
منبع: توضیح المسائل مراجع، مسأله 2252 – اجوبةالإستفتائات سـؤالهای 1887و1889و1890و1891و1894
