تغذیه مادران پس از زایمان

بعد از وضع حمل، تمام خانم ها تمایل دارند که به وزن قبل از حاملگی خود برگردند و نگران هستند که این مورد چه مدت طول خواهد کشید.
بلافاصله بعد از زایمان به دنبال تخلیه محتویات رحم و خونریزی طبیعی حدود 5 تا 6کیلوگرم، وزن کاهش می یابد. در طول 6هفته اول بعد از زایمان 2 تا 3کیلوگرم دیگر وزن کاهش پیدا می کند که این کاهش وزن به علت از دست دادن مایع از طریق ادرار است.
اکثر خانم ها طی ماه بعد از زایمان به وزن قبل از حاملگی خود می رسند. از عواملی که بر روند کاهش وزن بعد از زایمان تأثیر دارند، حاملگی اول، شیردهی، برگشت زود هنگام به کار خارج از خانه و... هستند. طی 6 هفته اول بعد از زایمان نباید محدودیت انرژی داشته باشید، زیرا بدن نیازمند است تا آنچه در زمان تولد نوزاد از دست رفته است بازیابد و نیاز کودک تامین شود. در انجام کارهای منزل کمک کرده و کار خود را شروع کنید. تغذیه با شیر مادر به طور معجزه آسا باعث کاهش وزن نمی شود ولی به کاهش وزن کمک می کند. خانمی که زایمان کرده است در واقع مسئول تغذیه خود و نوزادش است، پس باید رژیم غذایی خود را با دقت انتخاب کند. رژیم بعد از زایمان باید با دقت دوران بارداری رعایت شود. خوردن همه مواد مانند حبوبات و دانه های مغذی، میوه های تازه، سبزیجات و غذاهایی که پروتئین و کلسیم و آهن را به فراوانی فراهم می کنند، باید مورد توجه قرار گیرد. متخصصان و کارشناسان در بحث های پرستاری مادران توصیه به اضافه کردن انرژی به میزان 500کالری در روز را دارند. به طور متوسط اکثر زنان شیرده روزانه 2700کالری انرژی نیاز دارند. خوردن کمتر از 1800کالری در روز منجر به کاهش تولید شیر و ضعف می شود. در این دوران، شیردهی و آزاد شدن اکسی توسین (هورمون آزادشده از هیپوفیز) باعث می شود که مادر احساس تشنگی بیشتری بکند. به همین دلیل مادر در این دوران بیشتر از بقیه مواقع آب می نوشد و اگر چه تأثیر زیادی در تأمین شیر ندارد ولی دانشکده متخصصان زنان و مامایی آمریکا نوشیدن حداقل 8 تا 12لیوان آب در روز را به مادران توصیه می کند. مواد غذایی که مادر می خورد و می نوشد روی شیردهی تأثیر می گذارد. بنابراین نظارت بر غذای مادر در واقع نظارت بر غذای کودک است؛ به طوری که اگر مادر غذای نامناسب مصرف کند، نوزاد در واقع با رفتارش مادر را متوجه می سازد مانند
گریه کردن، کم خوابی، بیقراری و... همچنین مادر باید در مورد مصرف غذاهای آلرژی زا دقت کافی داشته باشد، زیرا نوزاد به یک سری از مواد غذایی که مادر می خورد حساس بوده و پاسخ آن را به صورت علائم پوستی نشان می دهد. مصرف بعضی از غذاها توسط مادر باعث قولنج معمولی در نوزاد می شود از جمله کلم و شیر گاو. مادران در این دوران باید همانند دوران بارداری میزان آهن دریافتی را کنترل کنند؛ هر چند در دوران بارداری تمام ویتامین ها و مواد لازم را به طور کامل دریافت کرده باشند. مادر در این دوران به طور معمول قرص آهن را برای تأمین آهن مورد نیاز خود و نوزادش مصرف می کند. بسیاری از خانم ها ذخایر آهن خود را طی زایمان های مکرر به میزان قابل توجهی از دست می دهند. بنابراین مادران باید در این دوران از نظر ذخایر آهن کنترل شوند. البته این نکته قابل توجه است که این مواد کمکی (مانند ویتامین ها) نباید جایگزین یک رژیم غذایی خوب شوند. مادران با رعایت رژیم غذایی متنوع و مناسب، سلامت خود و نوزاد خود را تضمین می کنند. با توجه به اینکه در این دوران هر هفته در حدود نیم تا یک کیلوگرم وزن مادر کاهش می یابد، رژیم غذایی کم چرب به همراه ورزش های مناسب در این روند تأثیر بسزایی دارند. ولی باید توجه داشت که کاهش سریع وزن مادر به عنوان یک خطر برای نوزاد است، زیرا این عمل باعث می شود سم معمولی که در چربی های بدن ذخیره شده است به جریان خون وارد شود و میزان مواد سمی یا آلوده کننده در شیر بالا رود.
یکی از راه هایی که باعث می شود وزن مادر به طور منظم کاهش یابد و هیچگونه خطری هم برای نوزاد ندارد، شیردهی است. مادرانی که نوزاد خود را شیر می دهند، بیشتر از مادرانی که شیردهی نمی کنند کالری مصرف می کنند. مادران باید توجه داشته باشند که حداقل در 6 هفته اول بعد از زایمان حتی نباید به فکر کاهش وزن باشند، زیرا محدودکردن آنچه شما در هفته های اول زایمان می خورید، باعث کاهش تولید شیر می شود. مصرف مواد غذایی که پر از فیبر هستند مانند میوه ها و سبزی ها قسمت اصلی رژیم غذایی این دوران محسوب می شوند (حتی بیشتر از زمان بارداری). از مزایای این مواد غذایی فیبردار، تامین حرکات دودی روده هاست که برای درمان یبوست و هموروئید (بواسیر) مفید است. هنوز زود است ! هرگز خیلی زود به فکر بارداری مجدد نباشید. شما باید ذخایر مواد مغذی بدن خود را تقویت کنید تا آغاز پرفروغی برای جنین بعدی شما باشد. بارداری و شیردهی فشار زیادی بر بدن شما وارد می سازد. بارداری های پی درپی بر ذخایر مواد مغذی شما نظیر کلسیم و آهن و سطح انرژی، فشار اضافی وارد خواهد آورد به خصوص اگر شیرده نیز باشید. جهت کاهش وزن خود در بارداری اول محدودیت شدید کالری برای خود ایجاد نکنید. رژیم فوق العاده کم کالری از تامین مواد مغذی مهم در دوره بارداری به خصوص مواد مغذی نظیر کلسیم و آهن ناتوان هستند. از استعمال دخانیات و داروهای غیرمجاز خودداری کنید و راجع به داروهایی که مصرف می کنید یا قصد مصرف آن را دارید با پزشک خود مشورت کنید.

منبع : worldfood.ir