بنام خدا

روز قدس، روز اجرای پیام قرآن است

مراسم روز قدس بهانه ‌ای است برای احیای یک آرمان و زدودن یک آفت از جامعه مسلمانان. احیای امری که از نگاه امام خمینی، احیای اسلام دانسته شده است.

هنوز شش ماه از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران نگذشته بود که امام خمینی، همه مسلمانان جهان را مخاطب قرار داد و طی پیامی چنین فرمود:

من از عموم مسلمانان جهان و دولت ‌هاى اسلامى مى ‏خواهم که براى کوتاه کردن دست این غاصب [اسرائیل] و پشتیبانان آن به هم بپیوندند. و جمیع مسلمانان جهان را دعوت مى ‏کنم آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را ... به عنوان «روز قدس» انتخاب، و طى مراسمى همبستگى بین المللى مسلمانان را در حمایت از حقوق قانونى مردم مسلمان اعلام نمایند. 

امام خمینی از همه مسلمانان جهان خواست که در روز معینی با برگزاری مراسمی، همبستگی خودشان را اعلام کنند تا برگزاری این مراسم، عَلَم و نشانه‌ ای شود برای اتحاد و همبستگی مسلمانان. در واقع امام خمینی از مسلمین خواست تا مراسم روز قدس را برای رسیدن به هدفی والا و ارزشمند، شعار خود قرار دهند و الا مسئله قدس، تنها بهانه مراسم «روز قدس» نبود. 

حقیقتی خاموش

امام صادق علیه السلام فرمود: الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ لَا یَظْلِمُهُ وَ لَا یَخْذُلُهُ وَ لَا یَخُونُهُ وَ یَحِقُّ عَلَى الْمُسْلِمِینَ الِاجْتِهَادُ فِی التَّوَاصُلِ وَ التَّعَاوُنُ عَلَى التَّعَاطُفِ وَ الْمُوَاسَاةُ لِأَهْلِ الْحَاجَةِ وَ تَعَاطُفُ بَعْضِهِمْ عَلَى بَعْضٍ حَتَّى تَكُونُوا كَمَا أَمَرَكُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- رُحَمَاءَ بَیْنَكُمْ مُتَرَاحِمِینَ مُغْتَمِّینَ لِمَا غَابَ عَنْكُمْ مِنْ أَمْرِهِمْ عَلَى مَا مَضَى عَلَیْهِ مَعْشَرُ الْأَنْصَارِ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله و علیه وآله: مسلمان برادر مسلمان است به او ستم نمى ‏كند، تنهایش نمى‏ گذارد، تهدیدش نمى‏ كند، و سزاوار است مسلمان در ارتباط و پیوند و تعاون و محبت و مواسات با نیازمندان كوشش كند، و نسبت به یكدیگر مهربان باشند، تا مطابق گفته خداوند" رُحَماءُ بَیْنَهُمْ" نسبت به یكدیگر با محبت رفتار كنید، و حتى در غیاب آنها نسبت به امورشان دلسوزى كنید، آن گونه كه انصار در عصر رسول اللَّه صلی الله و علیه وآله بودند. 

برادری و اتحاد یکی از مهمترین نکاتی است که اسلام بر آن تأکید دارد. در آیات قرآن از برادری به عنوان نعمت یاد شده  و در مقابل، دشمنی و تفرقه و کینه ‌توزی، عذاب شمرده شده است. سیره پیامبر خدا صلی الله و علیه وآله همواره بر حفظ اتحاد و یک ‌دستی و ممانعت از تشتت و تفرقه مسلمین بود.

در لسان روایات نیز این نکته فراموش نشده است؛ روایتی که از امام صادق علیه السلام نقل کردیم شاهدی بر این مدعاست. امام خمینی هم به عنوان فقیهی بزرگ در مکتب اسلام همواره بر این مطلب تأکید نمود؛ به گونه ‌ای که می ‌توان ادعا کرد که اتحاد و برادری، از مهمترین توصیه‌ های ایشان خطاب به مردم ایران و مسلمانان بود.

اهمیت این همبستگی و یک ‌دستی خصوصاً در مقابل جبهه کفر تا اندازه‌ ای است که در قرآن از ویژگی ‌های مسلمین شمرده شده است: مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُم‏؛ محمد پیامبر الهی است و کسانی که با او هستند بر کافران سختگیر و با خودشان مهربانند.

همبستگی و عطوفت مسلمانان با یکدیگر و ایستادگی و شدت در مقابل جبهه ظلم و استکبار، پیام مهمی است که از این آیه شنیده می ‌شود. این امر خوشایند کافران و مستکبران نیست اما یقیناً اجری عظیم به دنبال خواهد داشت. از این روست که امام خمینی به آن اهتمام ورزید و به عنوان حقیقتی فراموش شده در جوامع مسلمین در صدد احیاء آن برآمد.

آفتی بر پیکره جامعه اسلامی

آنچه امام را به تکاپو وا داشت تا برای جمع مسلمین بیندیشد، همین است که امروز نیز آن را شاهدیم؛ تفرقه امت اسلامی و دلبستگی به قدرت استکبار. کسانی که داعیه راهبری جامعه اسلامی دارند، به جای دمیدن در نی وحدت مسلمین، بر مضراب دشمن آنان می‌ نوازند، او را حمایت مالی می ‌کنند و با برگزاری بزمی، او را در رقص خود شریک می ‌کنند و برای تسلط ناجوانمردانه بر مسلمین بر قدرت دشمن مسلمین دل خوش می ‌دارند. غافل از این سخن حافظ که گفت:

وفا مجوی ز دشمن که پرتوی ندهد                              چو شمع صومعه افروزی از چراغ کنشت

با پیروزی انقلاب اسلامی و خارج شدن مردم ایران از سایه ستم پهلوی، امام خمینی بر سبیل "رحماء بینهم" درصدد تقسیم این نعمت برآمد. ایشان نه تنها همه مسلمین، بلکه همه مستضعفان را به آزادی و خروج از سلطه زورگویان و ستم پیشگان فرا خواند تا در مقابل ظالمان کافر، بر سبیل "أشداء علی الکفار" ایستادگی کنند و حق خود را پس بگیرند.

امام خمینی برای تحقق این مهر و قهر (مهر بر مسلمین و مستضعفین، قهر با ظالمین و مستکبرین) همگان را برای یک تحرک واحد در روز واحد فرا خواند. و شاید از آن رو که این اقدام، بر مبانی قرآنی و اسلامی استوار بود ماه رمضان را برگزید تا پس از مدتی روزه ‌داری و عبادت و شب زنده‌ داری و پس از پاک شدن دل‌ ها در لیالی قدر، آفت قهر با مسلمین و مهر با کافرین را بزدایند. همانگونه که قرآن نیز عبادت و بندگی یاران محمد را با این حرکت اجتماعی شان در کنار هم بیان کرده است:

محمد پیامبر الهی است و کسانی که با او هستند بر کافران سختگیر و با خودشان مهربانند، آنان را راکع و ساجد بینی که در طلب بخشش و خشنودی خداوند، نشانه آنان در چهره‌ هایشان از اثر سجود [آشکار] است . 

هرچند برخی رهبران جامعه اسلامی امروز از این امر غفلت می ‌ورزند و با ظالمان بزرگ عالم، دمخور می‌ شوند اما روزی گرانی این رفتار را خواهند دانست. گویی این سخن سعدی، حکایت حال آنان است:

نه هرکه قــوّت بازوی منصــبـی دارد              به سلطنت بخورد مال مردمان به گزاف

توان به حلق فرو بردن استخوان درشت            ولی شکم بدرد چون بگیرد اندر ناف

منبع :  بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان