ادبیات ارمنی

با ابداع الفبای ارمنی در سال ۴۰۵ پس از میلاد و سپس برگردان انجیل به این زبان توسعه ادبیات ارمنی آغاز گشت. از نخستین آثار برجسته ادب ارمنی می‌توان به پهلوان نامه منظومی بنام داود ساسونی اشاره نمود. این حماسه، داستان پیکار یک پهلوان ارمنی با سلطه اعراب برای رهایی مردم ارمنستان است.سپس ترجمهٔ برخی ار کتب ارسطو، و آنگاه داستان اسکندر و بعد هم نوشتن تاریخ ارامنه که این کتاب را موسی خورینی نوشته و به زبانهای فرانسوی و آلمانی و انگلیسی نیز ترجمه شده‌است.
غزلسروده‌های دینی از سده پنجم نقشی مهمی در ادب ارمنی پیدا نمود که بیشتر در آیینهای مذهبی بکار می‌رفت. نقطه اوج این گونه ادبی اثر عرفانی گریگور نارک کاتسی بنام سوگنامه نارک است که در سده دهم زایشی نگاشته شده‌است. این شاهکار نارِک یکی از پرخواننده‌ترین اثر نزد ارمنیان تا به امروز است. سوگنامه نارک از سوی استاد گرامی آقای آزاد ماتیان به فارسی نیز ترجمه گشته‌است.
با آمدن سده دوازدهم سخن ارمنی شاهد بردمیدن یکی دیگر از غنایی سرایان خود یعنی نرسس اشنورهالی بود. این جاثلیق سوگنامه‌ای در سقوط اِدِسا و سرودهایی (شاراکان‌ها) از خود بجا نهاد. دوره این دو سراینده برجسته یعنی سده ده تا چهارده میلادی را دوره زرین ادبیات ارمنی نام نهاده‌اند.
جاثلیق نرسی که هم اسقف بود و هم شاعر، در قرن ۱۲ میلادی روش بکار بردن لغات ارمنی را تنظیم کرد و سپس در قسطنطنیه یک انجمن ادبی برای راهبان ارامنه تشکیل داد. مخترع خط ارمنی شخصی به نام مسروب بوده که امروزه ارامنه جشنی به نام پیدایش خط ارمنی دارند.