وظائف مسلمانان در برابر پیامبر (صلی الله علیه و آله) بخش (1)

برخى از یاران پیامبر خواستار آن بودند كه پیامبر وقت خصوصى در اختیار آنان بگذارد ولى موافقت با این درخواست، مایه اتلاف وقت گرانبهاى پیامبر بود.

د- رعایت وقت پیامبر (صلی الله علیه و آله)

برخى از یاران پیامبر خواستار آن بودند كه پیامبر وقت خصوصى در اختیار آنان بگذارد ولى موافقت با این درخواست، مایه اتلاف وقت گرانبهاى پیامبر بود.

از طرف دیگر بستن این باب به طور كلى مقرون به مصلحت نبود، زیرا چه بسا مطالبى باید به طور خصوصى به پیامبر برسد و دیگرى از آن آگاه نگردد، در این موقع براى جلوگیرى از تفویت وقت پیامبر، مقرر شد كه هر كس بخواهد، با پیامبر خصوصى سخن بگوید، باید قبلاً مبلغى به عنوان صدقه بپردازد تا از این طریق، فقط كسانى كه واقعاً كار جدى دارند، به طور خصوصى سخن بگویند.

این حكم الهى روى مصالحى هر چند بعدها نسخ شد ولى عملاً ثابت نمود كه این گروه براى وقت گرانبهاى پیامبر به اندازه یك دینار ارزش قائل نبودند و لذا پس از نزول آیه احدى از آنان حاضر به «نجوى» با پیامبر نشد زیرا شرط لازم آن این بود كه یك دینار، قبلاً به عنوان «صدقه» بپردازند فقط در این میان، امیرمؤمنان به این آیه عمل نمود و چون كار ضرورى داشت یك دینار صدقه داد آنگاه با پیامبر به «نجوى» پرداخت.

مجاهد وقتاده مى‏گویند: احدى پس از این حكم با پیامبر «نجوى» نكرد جز على بن ابى طالب (ع) یك دینار صدقه داد و به طور خصوصى با پیامبر به سخن پرداخت 4.

قرآن در این مورد مى‏فرماید:

«یا ایها الذین آمنوا اذا ناجیتم الرسول فقدموا بین یدى نجویكم صدقة ذلك خیرلكم و اطهر فان لم تجدوا فان الله غفور رحیم ءاشفقتم ان تقدموا بین یدى نجویكم صدقات فاذلم تفعلوا و تاب الله علیكم فاقیموا الصلوة و اتو الزكوة و اطیعوا الله و رسوله و الله خبیر بما تعملون» (مجادله /12-13).

«اى افراد با ایمان هر موقع بخواهید با پیامبر سرى سخن بگوئید، پیش از آن صدقه‏اى بدهید این كار براى شما نیكو و مایه پاكیزگى است اگر چیزى براى دادن صدقه نیافتید در این صورت خدا آمرزنده و مهربان است، آیا از «فقر» ترسیدید، از اینكه پیش از «نجوى» صدقه‏اى بدهید اكنون كه انجام ندادید و خدا نیز توبه شما را پذیرفت نماز را بپا دارید و زكات بدهید، خدا و پیامبر او را اطاعت كنید، خدا از آنچه كه انجام دهید آگاه است».

ه- ایذاء و آزار پیامبر حرام است

روح هر چه لطیف‏تر شد، تأثیر او از كارهاى ناشایست و خارج از حدود ادب بیشتر مى‏شود از این جهت قرآن امورى را متذكر مى‏گردد كه مایه ایذاء پیامبر بود هر چند آنان به آن توجه نداشتند و بخشى از این امور در سوره احزاب آیه 53 وارد شده است:

«یا ایها الذین آمنوا لا تدخلوا بیوت النبى الا ان یوذن لكم الى طعام غیر ناظرین انیه ولكن اذا دعیتم فادخلوا فاذا طبتم فانتشروا ولا مستانسین لحدیث ان ذلكم كان یودی النبى فیستحیى منكم و الله لا یستحیى من الحق».

اى افراد با ایمان به خانه‏هاى پیامبر وارد نشوید، مگر اینكه به شما اذن دهند (و اگر براى صرف طعام دعوت شدید، پیش از موعد نیائید) و در انتظار وقت غذا ننشینید وقتى دعوت شدید وارد شوید، هنگامى كه غذا صرف كردید متفرق شوید، به بحث و گفتگو ننشینید این كار پیامبر را ناراحت مى‏كند و از شما شرم مى‏كند ولى خدا از بیان (حق) شرم ندارد».

در این آیه امورى كه مایه ناراحتى روحى پیامبر بود و یاران از آنها غفلت داشتند بازگو شده است و آنها عبارتنداز:

1- بدون اذن وارد خانه پیامبر نشوید.

2- در صورتى كه براى صرف طعام دعوت شده‏اند، پیش از موعد مقرر نیایند و در انتظار وقت غذا ننشینند.

3- پس از صرف غذا متفرق شوند وخانه رسول خدا را خانه انس قرار ندهند زیرا این كار وقت پیامبر را مى‏گیرد، و او را از انجام امورى بزرگ كه بر عهده او است، باز مى‏دارد.

در آیه دیگر یكى از مظاهر ایذاء پیامبر، اتهام «خوش باورى» «خوش بینى» به او زدن است چنانكه مى‏فرماید:

«و منهم الذین یؤذون النبى و یقولون هو اذن قل اذن خیرلكم یؤمن بالله و یؤمن للمؤمنین و رحمة للذین آمنوا منكم و الذین یؤذون رسول الله لهم عذاب الیم» (توبه /61)

«از منافقان كسانى هستند كه پیامبر را اذیت مى‏كنند و به او مى‏گویند خوش باور و گوش است (به سخن همه هر چه هم ضد و نقیض باشد گوش فرا مى‏دهد) بگو خوش باور بودن او به نفع شما است، او به خدا ایمان دارد و به نفع مؤمنان تصدیق مى‏كند، و براى آنان كه فرستاده خدا را اذیت مى‏كنند، عذاب دردناك است».

البته مقصود از «خوش بینى» این نیست كه او در همه جا به طور جدى تصدیق مى‏كند، زیرا چنین چیزى امكان ندارد و هیچ گاه به نفع جامعه اسلامى نیست، بلكه مقصود این است كه سخنان همه را مى‏شنود، و به ظاهر هیچ كس را تكذیب نمى‏كند ولى در مقام عمل، به تحقیق مى‏پردازد.

منبع: شهید آوینی