ستاره مومنان : آشنایی با امام زمان (عج)
یک شنبه 3 اردیبهشت 1396 3:55 PM
ستاره مومنان : آشنایی با امام زمان (عج)
مشخصات کتاب
سرشناسه : علمالهدی حمید، - ۱۳۳۸
عنوان و نام پدیدآور : ستاره مومنان : آشنایی با امام زمان (عج) / حمید علمالهدی مشخصات نشر : قم هویزه ۱۳۷۴.
مشخصات ظاهری : [۹۵] ص شابک : ۱۵۰۰ریال ؛ ۱۵۰۰ریال وضعیت فهرست نویسی : فهرستنویسی قبلی یادداشت : چاپ دوم پائیز ۱۳۷۴؛ ۱۵۰۰ ریال یادداشت : چاپ سوم پاییز ۱۳۷۵؛ ۱۵۰۰ ریال یادداشت : کتابنامه بهصورت زیرنویس عنوان دیگر : آشنایی با امام زمان موضوع : مهدویت موضوع : محمدبن حسن عج ، امام دوازدهم ۲۵۵ق - .
رده بندی کنگره : BP۲۲۴/۴/ع۸س۲
رده بندی دیویی : ۲۹۷/۴۶۲
شماره کتابشناسی ملی : م۷۴-۷۳۵۵
پیشگفتار
ای خورشید پنهان در ورای ابرها. ای سرور افروخته در دشتهای خاموش، ای قامت رعنای عدالت، ای دادرس مظلومان، ای فجر امید، ای فریاد آزادی ای پیشوای محرومان، ای حامی مستضعفان و ای انقلابگر پیروز. هر روز که دستهامان می رود تا پنجره ها را بکشاید، امیدهامان اینست که این بار آفتابی بتابد، آفتابی که خانه های دل را نور باران کند. ای عزیزی که در دلها حاضر و از چشمها پنهانی. ما لاله های انتظار را در قلبهامان، هر روز آبیاری می کنیم و چشم بر راه گذاشته ایم تا تو بیایی و با مژگان دیدگانمان فرش راهت را جارو کنیم و لاله های سرخمان را به پیشگاه تو بیفشانیم.کتاب ستاره مومنین گامی است کوچک، برای آشنایی با آن بزرگ، که امید است مورد قبول قرار گیرد. در پایان کتاب 25 سوال برای برگزاری مسابقات تنظیم شده است.قم - صندوق پستی 37165 - 199 [ صفحه 10]
آشنایی با امام زمان
آینده جهان
همه موجودات برای رسیدن به کمال شایسته خود، در حرکتند و برای دست یابی به آن در تلاشند. دانه گندم که زیر خاک آرمیده، تلاش می کند و پس از شکاف پوسته خود، لایه های خاک تیره را به کنار زده و به سوی نور حرکت می کند و با ایجاد ریشه در دل زمین، جایگاه خود را استوار می نماید و با رویش خوشه های زرین، به کمال خویش می رسد. هسته خرما رشد می کند و به درختی پر تمر تبدیل می شود و.... حرکت به سوی کمال مطلوب، در همه موجودات هست. آدمی نیز از این قانون عمومی، پیروی می کند و برای رسیدن به جامعه انسانی کامل، در تلاش است. اگر جامعه انسانی کامل را به یک گلستان گل تشبیه کنیم، هر یک از پیامبران و پیشوایان و دانشمندان الهی مامورانی هستند که هر کدام در حد وظیفه خود شرایط گلستان را آماده تر نموده اند. [ صفحه 11] یکی زمینش را هموار ساخته، دیگری آبش را تهیه نموده و سویم به نهال کاری پرداخته، اما همه در انتظار آخرین باغبان هستند، که گلستان پر گل را به بالاترین درجه رشد و زیبایی برساند. آری، در سیر زندگانی اجتماعی بشر، روزی خواهد رسی که جنگ و جهل، فقر و فساد، از بین برود و جامعه بشری با رهبری بزرگ مردی الهی، به کمال معنوی و رفاه مادی دست یابد. آینده جهان، آینده ای است روشن و با صلح و صفا، که دانشمندانی چون سقراط و افلاطون در آرزوی آن بودند. همه ادیان الهی، ما را به آن زمان نوید داده اند و اسلام به عنوان یک وعده قطعی، برای آن روز، برنامه ریزی نموده است.
آینده ساز جهان
کدامین قدرت می تواند جامعه چند ملیاردی بشر را از سقوط نجات دهد؟ چه کسی باید به جای فساد، صلاح را بر پا سازد و به جای جنگهای خانمان سوز اتمی، صلح و صفا ایجاد کند و دانش و رفاه را جایگزین فقر و جهل کند و سرانجام، انسان را به کمال مطلوبی که آفریدگانش معین فرموده، برساند؟ [ صفحه 12] او همان مرد الهی است که تکمیل کننده پیام همه پیامبران بزرگ بوده و همه صالحان و مظلومان تاریخ، چشم امید به او دوخته اند. او همان خورشیدی است که پیامبر اسلام و پیشوایان معصوم معرفیش نموده و پایان بخش شب ظلمانی بشر، دانسته اند. او همان آینده ساز جهان است که تبر ابراهیم (ع) را بر دوش نهاده تا بتهای شرک و فساد را نابود کند و عصای موسی (ع) را در دست گرفته تا جادوی فرعونهای زمانه را ابطال کند و آنان را در دریای هلاکت غرق سازد. و نفس مسیحیایی است که ظهور می کند، تا کالبدهای بی جان را روح دهد و همه فرزندان آدم (ع) را به دین جدش، حضرت محمد (ص) فرا خواند. آینده ساز جهان امام زمان ما، حضرت حجه ابن الحسن (عجل الله تعالی فرجه) است.
آشنایی با امام زمان
پس از آنکه خداوند مهربان، دستورات لازم برای هدایت و سعادت بشر را به آخرین سفیر خود، حضرت پیامبر (ص) وحی فرمود آن حضرت دوازده جانشین برای خود معرفی فرمودند تا هم الگوی عملی اسلام باشند و هم [ صفحه 13] آنچه که در کلام وحی آمده، برای مردم تفسیر و توضیح دهند. هر مسلمان، در هر زمان باید امام زمان خودش را بشناسد. زیرا امام صادق (ع) فرمودند: من مات و هو لا یعرف امامه، مات میته جاهلیه [1] کسی که زندگی خود را سپری کند، اما به امام زمان خویش معرفت پیدا نکند، از افراد جاهل و نادان، محسوب است. اینک برای آشنایی با امام زمان (عج) مطالبی تقدیم می شود.
ویژگیهای حضرت
او دوازدهمین پیشوای معصوم و آخرین جانشین رسول اکرم (ص) می باشد. نامش نام پیامبر بزرگوار اسلام محمد و کنیه اش، کنیه پیامبر ابوالقاسم است. برخی از القاب مبارکش چنین است: حجت خدا، ذخیره خداوند، پیروز شده بر ظالمان، هدایت کننده، اماده قیام، کسی که جهان در انتظار اوست، امیر طائفه پیروز، امیر مردم، امیر مسلمین، بهترین برگزیده الهی، بهترین مردم روی زمین، پناه امت، پناه دین، مرد صالح، پناهنده به بیت الله الحرام، تنها و [ صفحه 14] غریبی که دشمن در تعقیب اوست، خلیقه الله، نور الله، کلمه الله، صفوه الله، دادگر مبارک، ستاره مومنان، صالح گذشتگان و بهترین باقی ماندگان، طاووس بهشتیان. پدرش، گنج دانش ایزدی، امام حسن عسکری (ع) و مادرش، بانوی نیکو سیرت، نرجس خاتون است. در سپیده دم روز جمعه پانزدهم شعبان، سال 255 هجری قمری در شهر سامرا پایتخت عباسیان، قدم برگیتی نهاد.
ولادت مخفی
پیامبر بزرگوار اسلام و پیشویان معصوم، در طول 255 سال قبل از ولادت حضرت، همواره از نوزادی خبر می دادند که ستمگران جهان را نابود می کند و جهان را پر از عدل و داد می نماید. به همین جهت، دشمنان عدالت و حاکمان ستمگر، برای نابودی این نوزاد، نقشه های می کشیدند و در همین ارتباط، پدر بزرگوارشان حضرت، امام حسن (ع) سالها در پادگانهای نظامی تبعید بودند [2] و جاسوسان، مراقبت می کردند که تولد نوزاد را به طاغوت زمان گزارش نمایند. [ صفحه 15] گویا داستان تولد حضر موسی (ع) در زمان حکمرانی فرعون را نخوانده بودند و با قدرت عظیم پروردگار عالم، آشنا نبودند. تاریخ نویسان گویند: چندین جاسوس، خانه و زندگی امام حسن (ع) را تحت مراقبت داشتند و در مواردی همسر حضرت را مورد بازجویی قرار می دادند تا وضعیت کودک را گزارش کنند و ستمگران به آرزوی باطل خود، یعنی نابودی امام، برسند. اما به قدرت خداوند توانا، هیچ گونه آثار ظاهری در مادر حضرت، نرجس پیدا نشد و در غفلت دشمنان، نوزادی که امید گذشتگان بود و نور چشم آیندگان، زمین را نور باران کرد.
اسیر رومی
شاید به خاطر لزووم مخی بودن تولد نوزاد موعود، [3] خداوند مادر ایشان را، زنی پارسا از اسیران رومی قرار داد، تا دشمنان از موهبتی که به او خواهد شد غافل باشند. نرجس، دختر یوشعا پسر قیصر روم و از نسل شمعون، یکی از حواریین حضرت عیسی (ع) است. هنگامی که نرجس، در روم بود، خوابهای الهام بخشی می دید. [ صفحه 16] یک بار، پیامبر عزیز اسلام و حضرت عیسی (ع) را در خواب دید که او را به عقد امام حسن (ع) در می آورند. در خواب دیگری به دعوت حضرت زهرا (س) مسلمان شد، اما اسلام خود را از دیگران پنهان می داشت، تا آنگاه که بین مسلمانان و رومیان جنگ در گرفت و قیصر خود همراه لشکر روانه جبه جنگ شد. نرجس در خواب، فرمان یافت که به طور ناشناس همراه کنیزان و خدمتکاران به دنبال سپاهی که به مرز می روند، برود. او چنین کرد و در مرز، سپاه مسلمانان او ر اسیر ساختند، بی آنکه بدانند، او از خانواده قیصر است، او را همراه سایر اسیران، به بغداد بردند تا به صورت برده، بفروشند. فرستاده امام هادی (ع) نامه ای را که امام به زبان رومی نوشته بودند، به نرجس رسانید و او را از برده فروش خریداری نمود و به سامرا نزد امام هادی (ع) آورد. امام، خوابهای نرجس را به او یاد آور شدند و به او مژده دادند که همسر امام یازدهم و مادر فرزندی است که زمین را پر از عدل و داد می سازد. نرجس، آداب اسلامی را آموخت و پس از مدتی به همسری امام حسن (ع) درآمد. نوزادی که همچون حضرت موسی (ع) مخفیانه به دنیا آمد و همچون حضرت [ صفحه 17] عیسی (ع)، در گهواره سخن گفت و پس از شهادت به توحید و رسالت پیامبر (ص) گفت: خدایا زمین را به وسیله من، از عدل و داد پر کن.
سخن ادیان
اعتقاد به حضرت حجت که مصلح الهی و جهانی است، در بسیاری از ادیان و مذاهب وجود دارد. پیروان ادیان دیگر مانند یهودیان، مسیحیان، زردشتیان و نیز هندویان، به ظهور یک مصلح بزرگ الهی، اعتراف دارند و در انتظار او هستند همچنین پیروان مذاهب مختلف اسلام، از شیعه تا اهل سنت، به مصلح جهان، حضرت حجت (عج) اعتقاد دارند. اکنون نمونه ای از سخنان ادیان و مذاهب تقدیم می گردد. در کتاب دید که نزد هندویان از کتب آسمانی است، چنین آمده است. پس از خرابی دنیا، پادشاهی در آخر الزمان پیدا شود که پیشوای خلایق باشد و نام او منصور باشد و تمام عالم را بگیرد و به دین خود درآورد و مومن را از کافر بشناسد و هر چه از خدا خواهد، برآید. [4] .و در کتاب جاماسب شاگرد زردشت آمده است: [ صفحه 18] مردی بیرون آید از زمین تازیان، از فرزندان هاشم،... و بر دین جد خویش بود با سپاه بسیار روی به ایران نهد و آبادان کند و زمین پر داد (عدل) کند و از داد وی باشد گرگ با میش. در کتاب زند یکی از کتابهای زردشتیان آمده است: آنگاه فیروزی بزرگ از طرف ایزدان می شود و اهریمنان را منقرض می سازند.. و بعد از پیروزی ایزدان و برانداختن تبار اهریمنان، عالم کیهان به سعادت اصلی خود رسیده، بنی آدم بر تخت نیکبختی خواهند نشست. [5] .در سفر تکوین تورات چنین آمده است: و در حق اسماعیل [دعای] ترا شنیدم، اینک او را برکت داده ام و او را بارور گردانیده، به غایت زیاد خواهم نمود و دوازده سرور تولید خواهد نمود و او را امت عظیمی، خواهم نمود. [6] .و در مزامیر حضرت داوود (ع) آمده است. و اما صالحان را خداوند تایید می کند... و صالحان وارث زمین خواهند بود و در آن تا همیشه ساکن خواهند بود. [ صفحه 19] قرآن کریم، ضمن بیان عقیده اسلام، اعتقاد ادیان دیگر را نیز بیان نموده و می فرماید: و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر، ان الارض یرثها عبادی الصالحون (انبیاء / 105) ما در زبور (داوود) (علاوه بر تورات و قرآن) نوشتیم که بندگان شایسته ما وارث زمین خواهند شد. آنگاه که فرمان الهی رسد، ولی عصر (عج) بر خانه کعبه تکیه زند و 313 نفر از یاران مخلص که شیران روز و زاهدان شب هستند، به عدد یاران با وفای پیامبری در جنگ بدر، حضرتش را همراهی کنند و اولین آیه ای که آن قرآن ناطق تلاوت می کند این آیه است: بقیه الله خیر لکم ان کنتم مومنین. (هود / 86) و سپس خود را معرفی نموده و می فرماید: من ذخیره خداوند و نماینده او برای شما هستم. در پاسخ آن امام بر حق، همه مسلمانان چنین بانگ برآورند: السلام علیک یا بقیه الله فی ارضه سلام و درود بر تو، ای اندوخته خدا در زمین. [7] .
اسلام
از آنجا که آیات متعددی از قرآن کریم، به مصلح جهان، [ صفحه 20] حضرت امام زمان (عج) اشاره دارد و از پیامبر (ص)، و پیشوایان معصوم، حدود شش هزار روایت درباره آن حضرت بیان شده است، اعتقاد به وجود نورانی ایشان و انتظار برای قیام آن امام عدل گستر، نزد همه مسلمانان مورد قبول است. در اینجا نمونه ای از آیات و روایات تقدیم می شود. آیات: و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین (قصص / 5) اراده کرده ایم که بر مستضعفان (خدا پرستانی که زیر بار ستم ستمگران ناتوان شده اند) منت نهیم و آنان را پیشوا و وارث زمین سازیم. چند نکته:1 - چون خداوند اراده نموده، یعنی بدون شک چنین واقعه ای رخ خواهد داد.2 - منت خداوند بر ما یعنی عزت، چنانکه بالاترین مقام برای ما عبد بودن نسبت به اوست.3 - کسانی که در زمین، مستضعف گشته اند، یعنی خدا پرستانی که مقام معنوی بالا دارند اما در زمین، ستمگران بر آنها ستم نموده و ایشان زیر بار ستمها، ناتون شده و در انتظار یاری الهی هستند. [ صفحه 21] 4 - خداوند آنها را امام و پیشوا قرار خواهد داد، بدون شک کسی می تواند از سوی خداوند به عنوان امام و پیشوا باشد که خود از مردن الهی و معصومین باشد و بر طبق روایات متعدد آن شخص، امام زمان (عج)، خواهد بود.5 - خداوند آن امام و پیشوا را وارث زمین می گرداند، یعنی چنانکه او در مقامات معنوی امام است، باید حکومت الهی را هم بر پا کند و با نابود کردن ستمگران، سیاست الهی را بر قرار سازد و جامعه بشری را به سوی صلاح و کمال، رهبری نماید.
روایات اهل سنت
از میان صدها روایت که در کتابهای متعدد آمده است، تنها دو نمونه یادآور می شود:1- پیامبر (ص) فرمودند: قیامت بر پا نمی شود تا آنکه مردی از خاندان من امور اداره دین و سیاست را در دست گیرد که اسم او، اسم من است. [8] .2- سلمان فارسی می گوید: خدمت رسول گرامی رسیدم. حسین بن علی را روی زانوی خود نشانده بود و چشمها و لبهای او را می بوسید و می فرمود، تو امام، پسر امام، برادر امامی، تو حجت خدا، پسر حجت خدا، برادر [ صفحه 22] حجت خدایی، و تو پدر نه حجت خدایی که نهم آنان، قائم ایشان است. [9] .
روایات شیعه
از میان صدها روایت که در کتابهای شیعه آمده است، تنها دو نمونه تقدیم می گردد:1- پیامبر (ص) فرمودند: قائم از اولاد من، اسم او اسم من و کنیه او کنیه من، اخلاق و سیمای او اخلاق و سیمای من، روش او روش من است. مردم را به دین من و کتاب پروردگارم دعوت می کند. هر کس او را اطاعت کند، از من اطاعت کرده و هر کس با او مخالفت ورزد، با من مخالفت ورزیده، و هر کس غیبت او را انکار نماید، مرا انکار نموده است. [10] .2- امام صادق (ع) فرمودند، ظهور و قیم امام روی نخواهد داد، مگر بعد از آنکه همه گروهها (و مکاتب بشری) بر مردم حکومت کرده باشند تا کسی نگوید، اگر ما حکومت می کردیم، به عدالت رفتار می نمودیم. سپس قائم (عج) به حق و عدل قیام فرماید. [11] . [ صفحه 23]
امامت در کودکی
چنانکه می دانیم، پیامبران الهی، پاکترین انسانها هستند که از سوی پروردگار برای رساندن پیامهای الهی، انتخاب شده اند. از آنجا که امامت، وظیفه ای الهی، و در ادامه رسالت پیامبران و برای ارائه الگوی عملی از تعالیم مکتب است چنین کسانی باید از هر گناه به دور (معصوم) باشند. بنابر این لازم است که امامان نیز از سوی خداوند معرفی گردند، چرا که تنها او اگاه به اعمال و رفتار انسانها است. در شرایطی که لازم باشد، خداوند پیامبری را، حتی در گهواره به این مقام می رساند و به مردم معرفی می نماید، چنانکه حضرت عیسی (ع) در گهواره، اعلام رسالت فرمود و حضرت یحیی (ع) در کودکی به پیامبری رسید. امامت نیز که وظیفه ای سنگین و مقامی الهی است، در شرایطی در سن کودکی بر عهده پیشوایان گذارده می شود. چنانکه امام جواد (ع) و امام هادی (ع) در سن 8 سالگی و امام زمان (عج) در سن 5 سالگی، وظیفه مهم امامت امت را عهده دار شدند. جالب توجه اینکه خلفای وقت، برای مبارزه بی امان با تفکر شیعی، دست به هر کاری می زدند و چند بار با جمع آوری همه دانشمندان معاصر، پیچیده ترین مسائل علمی و معماهای فقهی را آماده ساختند تا از امام کم سن و سال [ صفحه 24] شیعیان بپرسند. اما امام جواد (ع) و امام هادی (ع) در حالی که در سنین کودکی بسر می بردند، با سرعت و دقت غیر قابل تصور، به پاسخگویی پرداختند و نقشه خلفای کور دل را نقش بر آب نمودند. اگر کوچکترین ضعف در پیشوایان کم سن و سال مشاهده می شد بدون شک بهترین بهانه بود که خلفای وقت این مساله را مطرح کنند و بایه های امامت را لرزان جلوه دهند. اما چنین مساله ای هرگز مطرح نشده، بلکه هر بار که دانشمندان از امامان کم سن، سوال می کردند و پاسخهای عالمانه و دقیق را می شنیدند، پایه های حکومت خلفا سست تر شده و مردم در می یافتند که پیشوایان معصوم با تعیین خداوند، انتخاب گشته اند. حضرت امام مهدی (عج) نیز در حالی که فقط 5 سال از عمر شریفشان می گذشت، با شهادت امام حسن عسکری (ع)، امامت امت اسلام را بر عهده گرفتند و اکنون در انتظار فرمان الهی برای ظهور و نجات بشریت، بسر می برند.
طول عمر حضرت
بسیاری از پدیده هایی که امروز، برای ما ساده و قابل حل است، برای نسلهای قبل، غیر قابل باور می نمود. [ صفحه 25] اعمال شگفت انگیز کامپیوتر، حرکت هواپیماهای تیز پرواز، مشاهده صدا و تصویر افرادی از فاصله هزاران کیلومتر به وسیله امواج رادیویی و... از این قبیل است. چنانکه امروز علم پزشکی و جراحی، رشد بسیار گسترده ای پیدا کرده، اینکه پیشرفت علمی بشر به جایی برسد که بتواند عمر خود را افزایش دهد. دور از انتظار نیست. و عملا نیز گامهایی در این جهت برداشته شده و از جمله سن برخی از حیوانات آزمایشگاهی را تا سیصد برابر افزایش داده اند. [12] همچنین مردم ژابن با رعایت مسائل بهداشتی عمر متوسط خود را تا در چندین سال افزایش داده اند. و در صفحات تاریخ افرادی با سنین بالا، به چشم می خورد که از جمله آنان حضرت نوح (ع) است، که تنها مدت رسالت ایشان 950 سال بوده است. [13] .به فرض که دانش بشری نتواند به مرحله ای برسد که طولانی کردن عمر را، حل کند، طولانی شدن عمر آن مرد الهی که شاهکار خلقت به حساب می آید و رسالت بر پایی عدل جهانی را بر دوش دارد، برای آفریدگار توانای آسمان و زمین، امری بسیار آسان و ساده است. [ صفحه 26] نکته قابل توجه در رابطه با طول عمر حضرت، این است که، لازمه این که کسی بتواند یک نظام جهانی را بر اساس عدل و درستی، هدایت کند و مردم جهان را با همه اختلافات قومی و نژادی، و متحد و یکپارچه کند و به کمال معنوی و رفاه مادی برساند، آن است که خود یک تاریخ مجسم باشد و فراز و نشیب تمدنها و مکتبهای بشری را دیده باشد. و امام زمان (عج) با عمر طولانی خویش، شاهد اوج و سقوط تمدنها هستند تا با نگرشی وسیع و همه جانبه، حکومت آینده جهان را رهبری و هدایت فرمایند. [ صفحه 28]
غیبت امام زمان
چرا غیبت
جامعه بشری، که چند هزار سال قبل می زیسته، همچون کودکی خردسال بوده، با قدرت فهمی در توان خود، که به تدریج رشد کرده است. به همین جهت هر یک از پیامبران الهی، متناسب با استعداد مردم خود، آموزشهایی به آنان داده و هر یک از پیامبران، دین قبل از خود را کاملتر و جامعتر نموده است. در شرایطی که جامعه بشر به رشد مناسب خویش رسید، خداوند آخرین پیامبر و کاملترین دین خود یعنی اسلام را به جهان انسان، عنایت فرمود. قرآن، متکاملترین قانون الهی، برای زندگی بشر، به وسیله پیامبر (ص) در دسترس بشر قرار گرفت و همچنین دوازده پیشوای معصوم، برای آنکه الگوی عملی قرآن باشند، معرفی گشتند. پیشوایان بزرگ، تا حدود 260 سال در حضور مردم بودند، دستورات لازم را فرمودند و نیز معیارهایی برای پاسخ یافتن تمامی نیازهای بشر، تا روز قیامت تعیین فرمودند. (قرآن، سخن و سیره عملی امامان، عقل، اتقاق نظر دانشمندان اسلامی. [ صفحه 29] از این زمان به بعد، بشر به حدی از قدرت فکری و دانش رسیده که با توجه به معیارها، خود راه را از بیراهه بشناسد و برای این مهم باید کوشش کند، علم بیاموزد و به پیش رود. آری از زمانی که جامعه بشری چون جوانی با قدرت و با فکر و اراده گشت، مقرر شد که خود به پیش رود و پیشوای الهی، درنهان بسر برد، باشد تا بشر همه استعداد خود را به کار بندد و به اصطلاح روی پای خود بایستد.
چگونگی غیبت
اشاره
درباره چگونگی غیبت حضرت، دو احتمال را بررسی می کنیم:
غایب بودن خارق العاده
هر گاه بر پایی حق، نیاز به انجام کار خارق العاده داشته باشد، خداوند به بندگان شایسته خود چنین قدرتی را عنایت می فرماید. رفتن حضرت ابراهیم (ع) به درون آتش و نسوختن آن حضرت و عبور کردن حضرت موسی (ع) از رود نیل و غرق نشدن آن حضرت، از این قبیل هستند. از آنجا که بر پایی حکومت عدل جهانی، وعده همه ادیان الهی بوده و اراده خداوند بر آن است، ممکن است آفریدگار توانا برای حفظ رهبری آن حکومت واحد جهانی، بصورت کاری خارق العاده، حضرتش را از دیده ها پنهان کند، به [ صفحه 30] طوری که آن حضرت با مردم زندگی کند، اما کسی قدرت دیدن آن حضرت را نداشته باشد.
حاضر بودن ناشناس
بر اساس برخی روایات، احتمال دیگری مطرح است و آن اینکه، حضرت در جمه ما حاضر هستند و ما ایشان را مشاهده می کنیم، اما آن حضرت را به صورت ناشناس تلقی می کنیم و نمی دانیم که ایشان همان ذخیره الهی هستند که جهان در انتظار او می باشد. در موارد متعددی که افراد به حضرتش متوسل شده اند، فرد ناشناسی حاجت انها را برآورده و از چشم، غایب شده، آنگاه شخص متوجه شده که آن فرد ناشناس، همان گمشده او و همه جهانیان، امام زمان (عج) بوده است. چنانکه حضرت موسی (ع) سالها در خانه فرعون زندگی می کردند و رفت و آمد داشتند، اما فرعون و یارانش نمی دانستند که این شخص، همان فردی است که در آینده، حکومت آنها را از بین خواهد برد.
غیبت صغری
در این شرایط خاص، غیبت امام زمان (عج) رخ می دهد و بشر بظاهر از دسترسی به امام خود، محروم می گردد. البته غیبت پیشوا، یکباره صورت نمی گیرد، تا بشر یکباره احساس بی سرپرستی ننماید. [ صفحه 31] از سال 260 تا سال 329 دوران غیبت صغری کوتاه مدت است که در این زمان، عالمان پرهیزگاری به عنوان رابط میان امت و امام، معرفی شدند تا مردم پاسخ مشکلات را توسط آنها، از امام بیابند. پس از این دوران، مصلحت الهی چنین بود که نمایندگان ایشان معین نباشند، بلکه مردم شرایطی را که امام فرمودند، در نظر بگیرند و هر کس که آن ویژگیها را داشت، به منزله جانشین امام، تلقی نموده، سخن او را سخن امام بدانند.
نمایندکان در زمان غیبت صغری
چنانکه دانستیم، برای آنکه امت اسلام بتواند دوری از امام را تجربه کند و آمادگی برای مرحله بعد داشته باشد، ابتدا تا مدت 69 سال غیبت صغری کوتاه مدت انجام شد. در این مدت، حضرت، هدایت کشتی امت را بتدریج به دست با کفایت چهار نماینده مستقیم خود دادند. آن علماء واراسته عبارتند از:1 - عثمان بن سعید عمری2 - محمد بن عثمان عمری3 - حسین بن روح نوبختی4 - علی بن محمد سمری عهر یک از این چهار نفر را، امام زمان (عج) خود تعیین فرموده و او را به گونه ای به مردم معرفی نمودند. [ صفحه 32] این بزرگان در مدت ماموریت خویش، پاسخ مسائل و مشکلات مردم را از حضرتش دریافت می نمودند.
غیبت کبری (بلند مدت)
اکنون ما در غیبت کبری امام بسر می بریم، با این وجود وظایف ما در این زمان، کاملا روشن است و همگی در انتظار طلوع خورشید، باید انجام وظیفه کنیم. برای آشنایی شما عزیزان، درسهای از انتظار تقدیم خواهد شد.
نمایندگان در زمان غیبت کبری
با شروع دوران غیبت کبری دراز مدت وظیفه امت دقیقتر و مهمتر از گذشته می شود، زیرا امام (عج) معیارهای کلی برای نمایندگان خود تعیین نموده اند و تشخیص صلاحیت آنها بر عهده امت گذارده شده است. امام (عج) در نوشته ای که به آخرین نماینده مستقیم خود، علی بن محمد سمری نوشتند وظیفه مردم را این گونه فرمودند: اما الحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی رواه احادیثنا فانهم حجتی علیکم و انا حجه الله. [14] در مسائل و مشکلاتی که برای شما پدید می آید، به [ صفحه 33] کسانی که با سخنان ما آشنا هستند، مراجعه کنید زیرا آنان نماینده من هستند برای شما، چنانکه من نماینده خداوند هستم. هر کس از آنان روی بگرداند، از من روی گردانده و آن که از من روی گرداند، از خداوند روی گردانده. در یکی از سخنان گهربار امام صادق (ع) ویژگیهای نمایندگان امام زمان چنین آمده است. من کان من الفقهاء صائنا لنفسه حافظا لدینه، مخالفا علی هواه، مطیعا لامر مولاه، فللعوام ان یقلدوه. [15] .هر کدام از فقیهان که بر نفس خویش، مسلط است و نگهبان دین است و با خواسته نفس خویش مبارزه می کند و پیرو فرمان امام خویش است، لازم است بر مردم از او پیروی کنند. با توجه به این ویژگیها، نمایندگان امام زمان (عج) در زمان غیبت کبری مشخص می شوند و پیروان حضرت، باید در مسائل و مشکلات به نمایندگان امام، مراجعه نمایند.
غیبت در حضور
امام سجاد (ع) در کلامی زیبا، انتظار سازنده و منتظران راستین را معرفی نموده و چنین می فرمایند. [ صفحه 34] بی تردید مردم زمان غیبت مهدی (عج) که امامت او را باور دارند، و منتظر ظهور اویند از مردمان دیگر زمانها برترند و افضل، چون خداوند متعالی به آنان عقل و درک و قدرت شناختی داده است که غیبت برای آنان همچون حضور است. خداوند آنان را در آن زمان، همپایه مجاهدان همراه پیامبر (ص) قرار داده است و اینانند شیعیان راستین ما و اخلاص گزاران واقعی و دعوت کنندگان به خدا، در نهان و آشکار. امام سجاد (ع) با این بیان شریف، همه منتظران را به این حقیقت بزرگ توجه داده اند که در زمان غیبت حضرت حجت (عج) باید همان گونه باشند که در زمان ظهور آن بزرگوار خواهند بود. یعنی همان گونه که در زمان ظهور باید در کنار او با ظلم و فساد و شرک مبارزه کنیم، در زمان غیبت نیز این وظیفه و مسوولیت از ما سلب نمی شود. از این دیدگاه صحیح، در زمان غیبت، دوستی و دشمنی در راه خدا همچنان تداوم می یابد و هیچ مسلمان منتظر، حق ندارد به غفلت و سکوت بگراید و ظالمان و فساد گستران را به حال خود رها کند. این بیان شریف به ما می آموزد که تعالیم مترقی اسلام، در هیچ عصری به تعطیلی نمی گراید و همواره زنده و پویا و حل کننده مشکلات جامعه بشری است. [ صفحه 36]
غیبت و انتظار
در مکتب غیبت و انتظار
اشاره
یکی از مفاهیم مترقی اسلام که مورد سوء استفاده منحرفان قرار گرفته است، انتظار می باشد. انتظار، هرگز به معنی سکوت در مقابل ظلم و گناه، یا و همسویی با فاسدان نیست، زیرا چنین معنایی بر خلاف آرمان مقدس دین و مخالف با دستورات قطعی اسلام است. انتظار به معنای صحیح، دستوری است هماهنگ با همه دستورات سازنده الهی و چنین انتظاری است که مورد سفارش پیامبر (ص) قرار گرفته و درباره آن فرموده اند: افضل اعمال امتی، انتظار الفرج [16] .بالاترین و بهترین عمل پیروان من، انتظار برای ظهور قائم آل محمد (عج) است. آری، انتظار مکتب سازنده ای است که درسهای آموزنده به ما می دهد و چنین انتظاری می تواند بهترین اعمال امت اسلام باشد، همچنین در غیبت آن حضرت، برکاتی نهفته است. برخی از درسهایی که در مکتب مترقی انتظار و غیبت می آموزیم، چنین است: [ صفحه 37]
خودسازی
از وظایف مهمی که هر مسلمان در حال انتظار دارد، این است که همواره خود را برای مشاهده ظهور حضرت و همراهی با آن امید عالم، آماده و مهیا سازد. در اینجا ذکر 3 نکته لازم است:1 - در زمان حضور امامان قبل، هر انسان صالح یا فاسد می توانست به حضور امام برسد و هر سخنی که داشت بگوید، اما در زمان غیبت، تنها انسانهای صالح و مخلص می توانند به محضر مبارکش برسند. بنابر این هر کس باید جان خود را از پلیدیهای گناه پاک کند و راه تقرب به پروردگار را در پیش گیرد تا بتواند شایستگی رسیدن به آن چشمه نور و فضیلت را پیدا کند.2 - در هر لحظه ای از زمان که خداوند اراده نماید، ممکن است قیام جهانی حضرت، بر پا شود و ناگهان ظهور حضرتش اعلام گردد. بنابر این هر مسلمان باید همواره آماده ظهور باشد، همچنان که یک نظامی رزمنده در حال آماده باش، بیدار و مهیا برای اجرای دستورات فرماندهی است، آمادگی برای ظهور به معنای این است که شخص همه پلیدیها را از خود دور کند و با ورود به در رحمت الهی یعنی توبه [ صفحه 38] جان خویش را به خوبیها، زینت بخشد. امام زمان (عج) در نامه ای به شیخ مفید فرمودند: فان امرنا بغته فجاه حین لا تنفعه توبه و لا ینجیه من عقابه ندم علی حوبه [17] .قیام ما (با اجازه خداوند) به طور ناگهانی رخ خواهد داد و در آن هنگام دیگر توبه، فایده و سودی نخواهد داشت و پشیمانی نفعی ندارد.
ظلم ستیزی
در بسیاری از دستورات اسلام، ظلم ستیزی و مبارزه با هر گونه فساد، مشاهده می شود، اما آنچه که شیعیان را بیش از دیگران به حرکتهای آزادی بخش و میدان مبارزه با ظالمان کشانده دو پیام مهم است که عبارتند از:عاشورا - انتظارعاشورا، درس مبارزه می آموزد و انتظار، امید به یاری امام زمان (عج) را در دلها زنده می کند. عاشورا، مشعل مبارزه را روشن می کند و انتظار، روشنی آن را تداوم می دهد. حضرت، در نامه به شیخ مفید چنین فرمودند: [ صفحه 39] اعتصموا بالتقیه [18] .به وسیله راز داری، خودتان را از چنگ دشمن، حفظ کنید. امام زمان (عج) در این فرمان، ضمن امر به رعایت راز داری به صورت غیر مستقیم به مبارزه با ستمگران دستور می فرماید، چرا که دستور به راز داری آن گاه مورد دارد، که برای مبارزه با ظلم و فساد، برنامه ریزی شود. این گونه است که در تاریخ پر افتخار تشیع، همواره مشعل فروزان مبارزه با ستمگران بر افروخته بوده، زیرا اعتقادشان این بوده که امام زمان (عج) گر چه به ظاهر همراه ما نیستند و غایب اند، اما در واقع، نظاره گر اعمال ما هستند و در مبارزه با دشمنان خدا، ما را یاری خواهند فرمود.
تلاش علمی
از یک سو هر مسلمانی می داند که دستورات نجات بخش اسلام، برای همه انسانها و همه زمانها است و آیین الهی باید تا روزی که جهان بر پا است، زنده باشد و پاسخگوی نیازهای بشر باشد و از سوی دیگر امام زمان (عج) که چراغ فروزان زمان ما هستند، در غیبت بسر می برد، پس باید خودمان تلاش کنیم و با تکیه بر منابعی که در اختیار [ صفحه 40] داریم مسائل و مشکلات را حل کنیم، در مقابل مکاتب بشری، نظر دین خدا را بگوییم و سرانجام چگونگی پاسداری از آرمان های الهی را در شرایط جدید جامعه، بیاموزیم. چنین است که حوزه های علمیه شکل می گیرد و دانشمندان الهی در رشته های گوناگون به مطالعه و کاوش می پردازند و چشمه های جدیدی از دانش و بینش را ایجاد می کنند و علومی چون فقه، فلسفه، عرفان، تفسیر، اخلاق و... راه گشای جامعه بشری می گردد.
امید به پیروزی مستضعفان
مهمترین عامل پیروزی هر حرکت انقلابی در مقابل ستمگران، این است که مظلومان و ستمدیدگان، دارای روحیه قوی و باشند، چنانکه در هجوم ارتش عراق به ایران، آنچه که جبهه های ما را قوی و پیروز کرده بود، همین روحیه قوی و برخاسته از ایمان بود. و سرانجام این روحیه بلند، کید دشمنان را خنثی نمود. آری، آنها که دلشان به خورشید انتظار روشن است، با داشتن اطمینان به پیروزی، در مقابل ستمگران می ایستند، گر چه با سنگ در مقابل تانک. پیروزی مستضعفان و مظلومان، اراده تخلف ناپذیر الهی [ صفحه 41] است که آفریدگار توانا در قرآن [19] وعده فرموده و امید و ایمان به این وعده راستین، مایه دلگرمی مبارزان حق طلب است و سرانجام آنان پیروزی را در آغوش خواهند گرفت.
امید به پیروزی دین حق
در حالی که بخش مهمی از جمعیت بشر امروز، پیرو مکاتب بشری هستند و بودائیسم و کمونیسم و... مردم را به خود مشغول داشته، مسلمانان در انتظار روزی هستند که از جای جای کره خاک، ندای دین حق، یعنی اسلام به گوش رسد. این وعده الهی است که فرمود: خداوند دین اسلام را فرستاده تا آن را بر همه ادیان پیروز سازد و آن را فراگیر نماید. [20] .آری، در زمان پیامبر (ص) ارتباط با ملتها مشکل بود و در زمانهای بعد، حاکمان سرزمینهای اسلامی، غالبا برای حفظ حکومت خویش در تکاپو بودند نه برای معرفی اسلام به دنیا. اما پس از ظهور قائم آل محمد (ص) بشریت، حقانیت اسلام را در می یابد و همه آدمیان به دین اسلام می گروند. [ صفحه 42] رسالتی که اکنون بر دوش منتظران واقعی حضرت سنگینی می کند و باید آن را به سر منزل مقصود برسانند، این است که هر کس با عمل به دستورات این آیین حیات بخش، به صورت عملی، برای اسلام تبلیغ کند و زمینه را برای دعوت همگانی امام زمان (عج) آماده سازد. امید به پیروزی نهایی اسلام، چون خورشیدی دلهای مسلمانان را روشن و گرم نگاه می دارد، تا مبادا فریفته ظاهر مکاتب بشری و یا دیگر ادیان شوند، بلکه محکم و استوار به آیین کامل خود افتخار کنند و در معرفی آن سعی و تلاش نمایند.
منتظران واقعی
چه کسانی می توانند منتظران واقعی باشند؟ چنانکه در سخنان گهربار پیشوایان معصوم آمده است. منتظران واقعی دارای چنان مقام و منزلتی هستند که پیشوایان به توصیف آنان نشسته اند. از جمله این بیان که: هر کس در انتظار قیام قائم باشد، همچون کسی است که در کنار پیامبر بزرگوار (ص) در راه خدا و برای دفاع از دین نبرد می کند. [21] .منتظران واقعی آنها هستند که ایمانی استوارتر از کوه [ صفحه 43] دارند و برای دفاع از قانون خدا، جانفشانی می کنند. آنها که خود را ساخته اند و در نبرد پیروزمند با شیطان، خود را از آلودگی گناه نگاهداشتند و جانشان از علم و ایمان معطر گشته و برای خدمت به جامعه، بر دیگران سبقت گرفته اند. منتظران واقعی آنها هستند که همچون یاران بدر، خود ساخته باشند، چرا که فرمود: لو کان فیکم عده اهل بدر لقام قائمنا. [22] .اگر در میان شما، به تعداد یاران پیامبر در جنگ بدر، [و با ویژگیهای آنان] وجود داشته باشد، قائم ما، قیام خواهد نمود. آری، یکی از مقدمات ظهور حضرت این است که یارانی داشته باشد که آنها را به نمایندگی از سوی خود به سراسر دنیا اعزام فرماید و آنان قدرت اراده حکومت مناطق مختلف را داشته باشند و منتظران واقعی حضرت کسانی هستند که خود را از نظر ایمان، علم و سایر شرایط، شایسته چنین مسوولیت عظیمی بنمایند.
تأثیر حضرت بر جهان بشر
همه می دانیم، هر فرد عاقل برای انجام کارهایش می اندیشد و سپس برای رسیدن به یک هدف مشخص، [ صفحه 44] برنامه ریزی می کند. آفریدگار حکیم و دانا، که خود خالق عقل و اندیشه است، آدمی را برای رسیدن به هدفی مقدس بیافرید. اگر باغبانی بخواهد یک میوه بسیار با ارزش پرورش دهد، زمینی را آبیاری می کند و در کنار پرورش آن میوه خاص، تعدادی علف و خار رشدمی کند، اما هدف، رسیدن به همان میوه است. در آفرینش آدمی، اولین انسان، یعنی حضرت آدم (ع) پیامبر الهی و حجت خدا بوده زمین همواره از این گونه انسانهای کامل برخوردار بوده و دیگران از برکت وجود آنها زندگانی نموده اند. در زمان غیبت امام زمان (عج) اگر چه ما شایستگی زیارت ایشان را نداریم، اما وجود ایشان روی کره خاک، مایه برکتی شده که انسانهای دیگر نیز زندگی کنند و در مسیر رسیدن به کمال تلاش کنند. این است معنای جمله پیامبر (ص) که فرمودند: لو خلت الارض ساعه واحده من حجه الله لساخت باهلها [23] .اگر زمین حتی یک ساعت از حجت خدا تهی گردد، زمین ساکنانش را در خود فرو برد. [ صفحه 45] همچنین حضرت مهدی (عج) در پاسخ به یکی از نواب در زمان غیبت صغری که پرسیده بود: نقش شما در زمان غیبت چیست؟ فرمودند: انی لامان لاهل الارض، کما ان النجوم امان لاهل السماء. [24] .بدان که من سبب ایمنی ساکنان زمین هستم، چنانکه ستارگان، سبب ایمنی ساکنان آسمان هستند. بنابر این، اگر امروز بر کره خاک زندگانی می کنیم، و از نعمتهایی چون گیاهان، جنگلها و معادن زر خیز بهره می بریم و بر دریا کشتی رانی می کنیم و از نعمتهای درونش بهره می بریم، اگر قطرات زیبای باران بر سرزمین ما می بارد و خوشه های طلایی گندم به ما هدیه می کند و... همه و همه از برکت وجود امام زمان (عج) است و خداوند به احترام آن انسان کامل، که هدف خلقت آدمی است، نظام زندگی ما را بر قرار ساخته است.
نقش تاریخی حضرت
از آنچه که گفته شد، نقش تاریخی امام زمان (عج) روشن می شود. اگر در طول تاریخ، پادشاهان بر مردم حکومت رانده اند [ صفحه 46] و فرعونیان هر زمان برای حفظ تاج و تخت خود و برای عیش و نوش خود، همه مردم را به خاک سیاه نشانده اند و برای رسیدن به تمایلات پست و حیوانی، جنگها و خونریزیها به راه انداخته اند، اما آینده بشر چنین نیست. آینده بشر، آینده ای روشن و امید بخش خواهد بود و مردی از سلسله اولیای الهی، بشر را از همه ظلم و فسادها نجات خواهد داد. مناسب است به عنوان گواه صدق گفتارمان به سخنی از پیامبر (ص) استناد کنیم که فرمود: سیکون بعدی خلفاء و بعد الخلفاء امراء بعد الامراء ملوک و من بعد الملوک جبابره ثم یخرج رجل من اهل بیتی یملا الارض عدلا کما ملئت جورا. [25] .پس از خلفاء بر شما حکومت می کنند و سپس امیران، حکومت را در دست می گیرند، آن گاه پادشاهان بر مسند حکومت می نشیند و بعد از آن، ستمگران، اما سرانجام، مردی از خاندان من قیام می کند و زمین را در حالی که پر از ستم است. پر از عدل و داد می کند.
تأثیر حضرت بر زندگی مسلمانان
اشاره
آن گاه که پیامبر (ص)، مردم را با امامی که از دیده ها پنهان [ صفحه 47] خواهد شد، آشنا نمودند و آن امام عزیز را به مسلمانان معرفی نمودند، از ایشان پرسیده شد مردم از امامی که از دیده پنهان است، استفاده و بهره ای خواهند برد؟ پیامبر (ص) فرمودند: آری، سوگند به خداوندی که مرا به پیامبری فرستاد، پیروان امام غائب از وجودش بهره مند خواهند شد و از نور امامتش کسب نورانیت می کنند، همچنان که مردم از خورشید بهره مند می شوند، اگر چه ابرهای فراوان، آن را پوشیده باشد. [26] .آری، اگر چه چشم های ما توان دیدن آن خورشید ابر گرفته را ندارد، اما او خورشید وار به زندگی ما نور و گرما و انرژی می بخشد. جلوه هایی از نورانیت آن حضرت را بر می شماریم:
یاری رساندن به پیروان
اشاره
چنانکه شیعیان به آن امام و پیشوای عزیزتر از جان، عشق می ورزند و صبح و شام به یاد او زندگی می کنند، آن حضرت نیز در پاسخ این همه شور و عشق، به یاد پیروان خود بوده و در نامه به شیخ مفید فرمودند: انا غیر مهملین لمراعاتکم، و لا ناسین لذکرکم، و لولا [ صفحه 48] ذلک لنزل بکم اللاوا، و اصطلمکم الاعداء [27] .ما شما را به حال خود رها ننموده ایم و یاد شما (و دعا برای شما) را فراموش نمی کنیم. اگر چنین نبود (و شما را فراموش می کردیم) گرفتاری های فراوان بر شما فرود می آمد و دشمنان، شما را در کام خود فرو می بردند. هر کس تاریخ هزار و چند صد ساله شیعه را مطالعه کند، خواهد دانست که عنایات و توجهات آن حضرت بوده که امروز نام علی (ع) و زهرا (س) و فرزندان آنان می درخشد. زیرا بسیاری از ستمگران تاریخ به منظور محو شیعه و آثار این مذهب با فرزندان علی (ع)، به نبرد بی امان برخاستند و آنان را قتل عام نمودند، و بر صفحات ننگین تاریخ بشریت، افزودند، اما هرگز نتوانستند راه و روش آنان را محو کنند و آن چیز که برای مردان حق مهم است، راه و فکرشان است نه تن و جانشان. همچنین در موارد متعددی، حضرت به صورت مستقیم به یاری پیروان خویش اقدام فرموده اند. در اینجا تنها به ذکر سه نمونه از میان صدها مورد اشاره می کنیم:
نوزاد در شکم مادر
مردی سراسیمه خود را به خانه شیخ مفید رسانده تا [ صفحه 49] سوالی مهم از او بنماید. سوال مرد این است که: مادری که نوزاد در شکم دارد، فوت کرده، آیا اجازه داریم که نوزاد را از شکم مادر بیرون آوریم، یا اینکه مادر و نوزادش را دفن کنیم؟ شیخ مفید بر اساس اجتهاد خود، و با توجه به اینکه زنده بودن نوزاد، قطعی نیست، دستور داد که مادر و نوزاد در شکم او را دفن کنند. مرد به راه افتاد که پاسخ را به خاندان خویش بگوید. در بین راه، ناگهان فردی ناشناس خود را به او رسانده و گفت: شیخ پیغام دادند که به شما بگویم، ابتدا نوزاد را از شکم مادر بیرون آورید و سپس مادر را دفن کنید. پس از مدتی، مردی که کودکی در دست داشت به ملاقات شیخ مفید آمد و گفت: این همان نوزاد است که فرمودید، او را بیرون آوریم و مادرش را دفن کنیم. شیخ مفید که دانست پاسخ وی اشتباه بوده، دریافت که امام زمان (عج) پاسخ صحیح را به آن مرد رسانده اند و برای نجات از این اشتباهات، از آن تاریخ به بعد پاسخ هیچ سوالی را نمی داد. اما امام زمان (عج) به او پیغام دادند. شما وظیفه پاسخ گویی به مسائل مردم را انجام ده، هر گاه دچار اشتباه شدی، ما آن را اصلاح می کنیم. [ صفحه 50]
ماجرای انار
یکی از روزها، وزیر بحرین اناری در دست و آن را نزد امیر آورد. روی انار نوشته شده بود: لا اله الا الله، محمد رسول الله، ابو بکر و عمر و عثمان و علی خلفاء رسول الله. امیر علمای شیعه را فراخواند و گفت، باید به این معجزه، پاسخ دهید و یا آن را بپذیرید. علمای شیعه سه روز مهلت خواستند. ده نفر از علما، برای یافتن پاسخ، تلاش کنند. از میان ده نفر، نیز سه نفر انتخاب شدند. قرار بر این شد که هر شب یک نفر سر به بیابان گذارد و در آنجا از امام زمان (عج) کمک بخواهد. شب اول و دوم، نتیجه ای گرفته نشد. شب سوم محمد بن عیسی، به بیابان رفته و با راز و نیاز و توسل به امام زمان (عج) شب را به صبح رسانید ناگهان مردی غریب بر او آشکار شد و پاسخ را به او گفت. محمد بن عیسی به شهر بازگشته و گفت: همگی نزد امیر جمع شوید تا پاسخ را بگویم. همه در انتظار پاسخ او بودند که وی گفت: پاسخ من درون اتاق وزیر است. [ صفحه 51] همراه با وزیر به اتاق آمده و اشاره کرد به کیسه ای که درون سقف مخفی شده بود. کیسه را نزد امیر آوردند و آن را گشودند. از درون کیسه، قالب گلی که همان کلمات روی آن نوشته بوده برون آوردند و مشخص شد که وزیر، این قالب را روی یک انار در حال رشد قرار داده است. محمد بن عیسی به امیر گفت: درون انار هم تنها خاکستر و دود است. انار را می فشارد و خاکستر و دود را همه مشاهده می کنند. امیر سوال کرد، چه کسی این پاسخ را به شما آموخت. محمد بن عیسی گفت: امام زمان ما و حجت خداوند بر زمین، ما را راهنمایی فرمود. [28] .
حکومت نظامی
در بهمن 1357 شرایط بسیار حساسی پیش آمده بود. از یک سو امام خمینی پس از 15 سال تبعید به آغوش وطن بازگشتند و از سوی دیگر نظامیان وابسته به امریکا برنامه ریزی نموده بودند که با یورش تانکها به سوی مردم، اگر چه صدها هزار نفر کشته شود، مانع پیروزی انقلاب شوند. روز 21 بهمن، دولت نظامی اعلام نمود که حکومت [ صفحه 52] نظامی از ساعت 4 بعد از ظهر است که هر کس از این ساعت به بعد، به خیابان آید، با شلیک ماموران نظامی مواجه خواهد شد. پس از اعلام حکومت نظامی، همه مردم در انتظار بودند که رهبر انقلاب چه فرمانی می دهند، امام به اتاق خویش تشریف برده و پس از دو رکعت نماز، دست به دعا برداشتند و سپس چند دقیقه قبل از ساعت 4، فرمودند: حکومت نظامی لغو و مردم برای مقابله با نظامیان، به خیابانها بیایند. این فرمان، برای همه، حتی برای نزدیکترین افراد به امام، بسیار عجیب می آمد. نقل می کنند که: آیت الله طالقانی در این لحظات، تلفنی با امام مذاکره نموده و به ایشان عرض کرد که: این فرمان به صلاح نیست و... امام فرمودند: همین که گفتم. بار دوم، آیه الله طالقانی سراسیمه با امام مذاکره می کند و باز امام همان جمله را تکرار فرمودند. بار سوم نیز آیه الله طالقانی اصرار می کند که امام نظرشان را تغییر دهند، در اینجا امام در سخنی بسیار کوتاه فرمودند شاید کسی دیگر این را گفته باشد با این سخن آیه الله طالقانی دیگر سکوت می کنند. همان شب پادگانها فتح گردید و انقلاب به پیروزی رسید. [ صفحه 53] (البته هرگز امام نفرمودند که امام زمان (عج) چنین فرموده اند همچنانکه همه بزرگانی که به محضر امام زمان (عج) می رسند، چنین سخنی نمی گویند، اما با توجه حساسیت شرایط و تصمیم گیری سریع امام و سخن مبهم ایشان، احتمال داده می شود که حضرت، در حساسترین لحظات یک انقلاب شیعی، پیروان خود را یاری نموده باشند.
آگاهی بر اعمال
چنانکه اعتقاد به معاد ما را از انجام هر کار زشت نهی می کند، اعتقاد به اینکه امام زمان (عج) بر اعمال ما آگاهی می یابند و بر رفتار ما نظارت دارند، عامل مهمی برای اصلاح فرد و جامعه خواهد بود. آن حضرت در نامه به شیخ مفید فرمودند: فانا نحیط علما بانبائکم و لا یعزب عنا شیء من اخبارکم. [29] .من به همه جریاناتی که بر شما می گذرد آگاهم و گزارشات (گفتار و رفتار) شما، از من پوشیده نیست. در برخی روایات آمده است که هر هفته، اعمال مردم به محضر امام گزارش می شود و اگر پیروان حضرت کارهای [ صفحه 54] ناشایست انجام داده باشند، ایشان نگران و افسرده می شوند. پس سزاوار است که ما پیروان آن امام عزیز، با انجام کارهای نیک و رفتار خدا پسند، دل حضرت را شاد و خود را مشمول دعای رحمت آن بزرگوار نماییم.
ارتباط با حضرت
آیا در زمان غیبت حضرت، می توانیم با آن گنج علم و خورشید پر فروغ ایمان، ارتباط داشته باشیم. در پاسخ، سخن امام معصوم (ع) را یاد آور می شویم که فرمودند: قائم ما، دو غیبت دارد. در غیبت کوتاه مدت، تنها افرادی خاص، از نمایندگان آن حضرت، جایگاهش را می دانند. در غیبت بلند مدت، تنها شیعیان ویژه، جایگاه حضرتش را می دانند. [30] .
دیدار حضرت
بدون تردید همه ما در آرزوی دیدن امام زمان خویش هستیم، اما چه کنیم که توفیق زیارت حضرتش حاصل آید؟ برای پاسخ به این سوال، بخشی از نامه حضرت را که در جواب شیخ مفید فرمودند، بازگو می کنیم: [ صفحه 55] اگر شیعیان ما در وفای به عهد و پیمان الهی اتفاق و اعتقاد داشته، و عهد و پیمان الهی را محترم می شمردند، سعادت دیدار ما را از دست نمی دادند. آنچه موجب جدایی ما از ایشان گردیده و آنان را از دیدار ما محروم کرده است، گناهان و خطاهای آنها نسبت به احکام الهی است. و آنچه از رفتار و اعمال آنها به ما می رسد ما را ناراحت می کند، موجب دوری آنها از ما و عدم موفقیت ایشان به زیارت ما است. سعی کنید اعمال شما به گونه ای باشد که شما را به ما نزدیک گرداند و از گناهانی که موجبات نارضایی ما را فراهم نماید بترسید و دوری کنید.
دیدار کنندگان حضرت
در قرنهای گذشته شماری از دانشمندان توانسته اند با کسب علم و تقوی، به بالاترین و عظیمترین مراحل روحانی رسیده و شایستگی ملاقات با حضرت را داشته باشند. از جمله سید رضی الدین بن طاووس حسنی، جمال الدین احمد بن فهد حلی، ملا احمد محقق اردبیلی و سید محمد مهدی بحرالعلوم طباطبایی. همچنین برخی مردم عادی، با کسب اخلاص و صفای باطن توفیق زیارت حضرت را به دست آورده اند از جمله سید موسی قزوینی [ صفحه 56] زر آبادی، میرزا مهدی اصفهانی، شیخ علی اکبر الهیان تنکابنی و شیخ مجتبی قزوینی خراسانی.
سه داستان
آوای قرآن
از سید بحرالعلوم نقل است که با جمعی از یاران به حرم حضرت علی بن ابی طالب آمده بود. معمولا مقابل حرم هر امامی باید دعای ورود به حرم را خواند، و این خود یکی از آداب زیارت است. ولی آن روز بر خلاف روزهای دیگر، مقابل حرم حضرت علی بن ابی طالب امیرالمومنین (ع) ایستاد و این مصرع شعر را زمزمه کرد:چه خوش است صوت قرآن ز تو دلربا شنیدنیاران پرسیدند: مقام علمی و پارسایی کسی چون شما و مکان مقدسی که در آن ایستاده اید، با خواندن شعر مناسبت ندارد، علت چیست؟ سید بحرالعلوم جواب داد: چون وارد حرم مطهر شدم، حضرت مهدی، صلوات الله و سلامه علیه، را دیدم که در قسمت بالای سر حرم نشسته و با صدای جانبخش مشغول تلاوت قرآن می باشد. با شنیدن آن صدا این شعر بر زبانم [ صفحه 57] جاری شد. سپس آن حضرت از قرائت دست برداشت و حرم را ترک گفت.
کتبه الحجه
شخصی کتابی برای سرکوبی و رد مذهب شیعه نگاشته و در مجالس عمومی آن را مطرح می کرد. در نتیجه صدها نفر را به مذهب شیعه بدبین نموده و عقیده برخی را منحرف کرده بود. از طرفی کتاب را در اختیار کسی نمی گذاشت، تا مطالبش مستقیما و یا با واسطه در دست دانشمندان قرار نگیرد و ایرادی بر آن وارد ننمایند. علامه حلی که یکی از بزرگترین متفکران جهان شیعه است، چندی به طور ناشناخته در جلسه درس آن شخص رفت و آمد کرد و سرانجام تقاضای خود را که دریافت آن کتاب بود ابراز داشت. و چون آن شخص نتوانست به طور کلی دست رد بر سینه او زند، گفت: من نذر کرده ام که کتاب را جز یک شب به کسی واگذار نکنم. ناگزیر علامه پذیرفت که فقط یک شب آن کتاب نزد وی بماند. [ صفحه 58] علامه آن شب با یک دنیا خرسندی به رونویسی کتاب پرداخت. نظر علاومه این بود که هر چه مقدور شود از آن کتاب یادداشت بردارد و به پاسخ گویی آن اقدام نماید. اما همین که شب به نیمه رسید، علامه را خواب فراگرفت. ناگاه دید مردی که در واقع چشم بیدار انسانهاست، داخل اطاق گردید و فرمود: ای علامه! تو کاغذها را خط کشی و آماده کن، من کتاب را می نویسم. اما وضع چنان بود که علامه در خط کشی هم به آن شخص نمی رسید زیرا سرعت نوشتن او فوق العاده بود. پس فرمود: ای علامه، تو بخواب و نوشتن را به من واگذار. علامه، بی چون و چرا فرمان آن مرد را اطاعت کرد خوابید، ولی چون از خواب برخاست، تمام کتاب را بدون هیچ کم و کاستی در دفتر خود منعکس یافت! گویند که تنها اثر و معرف شخص نویسنده، همان نام مبارکش بود که در پایان کتاب، ظاهرا با نقش کتبه الحجه به چشم می خورد.
فرزندم مهدی در مسجد کوفه
شب از نیمه گذشته و مطالعات علمی، فکرم را سخت [ صفحه 59] ناتوان کرده بود. از حجره بیرون آمدم و در صحن مطهر حضرت امیرالمومنین (ع) قدم می زدم تا خستگی فکرم کم شود. محیطی آرام و فضایی روح افزا بود. اما همان لحظه که من در سیاه چادر شب، با زبانی خاموش و دلی گویا می خرامیدم، صدای ملایم پایی، گوشم را نوازش می داد و به دنبال آن، سایه شخصی را که به سوی حرم شریف روان بود مشاهده نمودم. راستی در این نیمه شب کیست که قصد تشرف به حرم را دارد؟ درها که بسته است! خادمان حرم همه خفته و در بستر آسایشند! من آرام خود را به او نزدیک کردم و رفتارش را زیر نظر گرفتم. گویا او مرا نمی دید و به سوی هدف پیش می رفت. ولی همین که به در حرم نزدیک شد، قفل بازگردید و درب گشوده گشت! مرد ناشناس در کمال وقار و ادب، کنار حرم مطهر حضرت علی بن ابی طالب (ع) ایستاد. در آن مکان مقدس سلام کرد، و من جواب سلام او را که از مزار شریف آمد، شنیدم سپس احساس کردم که آن مرد با کسی در یک مساله علمی شروع به سخن کرده است. هنوز از آن گفتگو چیزی نگذشته بود که آن مرد از حرم خارج شد. [ صفحه 60] حسن کنجکاوی مرا بر آن داشت تا او را تعقیب نمایم، لذا آرام آرام به هر کجا می رفت من نیز می رفتم. آن مرد از شهر خارج شد و به سوی مسجد کوفه روان گشت. در مسجد، داخل محراب گردید و گویا با کسی به گفتگو پرداخت. سخنانش که به اتمام رسید از مسجد خارج شد و به سوی شهر مراجعت کرد. نزدیک دروازه نجف که رسید، تازه سپیده صبح دمیده بود و خفتگان کم کم از بستر استراحت سر بر می داشتند و آماده نماز به درگاه بی نیاز می شدند. من آن گاه خود را بدان بزرگمرد رساندم. چون به صورتش نگریستم، دیدم استادم مقدس اردبیلی است. پس از سلام و انجام مراسم ادب، عرضه داشتم: دیشب از لحظه ای که به حرم حضرت امیر (ع) وارد شدید تا هم اکنون با شما بودم، لطفا بفرمایید آن کس که در حرم با وی سخن گفتید و آن کس که در محراب مسجد کوفه ملاقات کردید چه کسی بود؟. مقدس اردبیلی بعد از گرفتن پیمان، که رازش را تا موقعی که زنده است، فاش نکنم فرمود: فرزندم، گاه می شود که حل مسائل بر من دشوار می گردد و چون از حل آن عاجز می شوم، به خدمت حلال مشکلات حضرت علی بن ابی طالب (ع) شرفیاب می گردم و [ صفحه 61] جواب را از آن حضرت می گیرم! اما شب گذشته، حضرت علی (ع) پاسخ مرا به حضرت صاحب الزمان (عج) واگذار فرمود و افزود: فرزندم مهدی (عج) در مسجد کوفه است. او امام زمان تو است، نزد او برو و جواب مسائل خود را از وی فراگیر. من نیز به امر آن حضرت داخل مسجد کوفه شدم و آن کس که با وی گفتگو می کردم، حضرت مهدی امام زمان (عج) بود.
مسجد جمکران
یکی از اماکن مقدسی که مورد توجه حضرت ولی عصر (عج) می باشد، مسجد جمکران قم است، که در موارد متعددی پیروان آن حضرت، در این مسجد از برکات آن امام غائب، بهره مند شده اند. پیرامون این بنای تاریخی سخنی کوتاه تقدیم می گردد: شیخ حسن بن مثله جمکرانی (ره) گوید: شب سه شنبه هفدهم ماه مبارک رمضان سال 393 در خانه خود خوابیده بودم که ناگاه جماعتی به در خانه آمده و مرا بیدار کردند و گفتند برخیز امام زمان (عج) تو را می خواهد به در خانه آمدم جماعتی از بزرگان را دیدم سلام کردم جواب دادند و مرا آوردند تا بدان جایگاه که اکنون مسجد است رسیدیم در [ صفحه 62] آنجا حضرت روی تختی نشسته بودند و مرا بنام خواندند و فرمودند: برو به حسن مسلم (که خود را صاحب آن زمین) می دانسته) بگو که این زمین شریفی است و خدای تعالی این زمین را بر زمینهای دیگر برگزیده است. و نزد سید ابوالحسن برو و بگو این زمین را از حسن مسلم بگیرد و به دیگران بدهد تا مسجد بنا کنند و مردم را بگو تا به این مکان توجه کنند و آنرا عزیز دارند. و چهار رکعت نماز اینجا بگذارند دو رکعت نماز تحیت مسجد در هر رکعت یک بار سوره حمد و هفت مرتبه سوره قل هو الله احد و تسبیح رکوع و سجود هفت بار بگویند و دو رکعت نماز امام زمان به این نحو که در دو رکعت چون در سوره حمد به ایاک نعبد و ایاک نستعین رسیدند آن را صد بار بگویند و بعد از آن سوره حمد را تمام کنند و تسبیح رکوع و سجود را هفت بار گویند و پس از تمام شدن نماز لا اله الا الله بگویند و تسبیح حضرت زهرا (ع) گفته سر به سجده گذارده صد بار صلوات بفرستد، و هر که این دو رکعت نماز را بخواند مانند آن است که در کعبه خوانده باشد. [31] . [ صفحه 64]
نشانه های ظهور
نشانه های ظهور
هر پدیده اجتماعی وقتی به وقوع می پیوندد که زمینه مناسب داشته و مقدمات آن فراهم شده باشد. حکومت جهانی امام زمان (عج) مهمترین پدیده اجتماعی تاریخ بشریت است اگر چه این رویداد با امدادهای الهی انجام می گیرد، اما قبل از آن باید با وقوع برخی حوادث، زمینه قیام حضرت آماده شود. این حوادث و پدیده ها را نشانه های ظهور می نامیم. به برخی از نشانه های ظهور که گویا و قابل درک می باشد، اشاره می نماییم این نشانه ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند:1 - اجتماعی2 - طبیعی نشانه های اجتماعی، پدیده هایی هستند که در جامعه بشر رخ می دهد و نشانه های طبیعی، حوادثی هستند که در زمین و آسمان، رخ خواهد داد. [ صفحه 65]
نشانه های اجتماعی
آزمایش همگانی
غیبت امام زمان (عج) میدان آزمایشی است که برخی با اعتقادی استوار، پیروز می شوند و برخی دچار لغزشهای گوناگون می گردند و سرافکنده می شوند. امام صادق (ع) فرمودند: قیام قائم ما، نشانه هایی دارد. محمد بن مسلم کوفی، سوال کرد: آن نشانه ها چیستند؟ امام (ع) با اشاره به آیه قرآن [32] فرمودند مسلمانان، قبل از ظهور حضرتش، مورد آزمایش قرار می گیرند. [33] .آری، همه انسانها مورد آزمایش الهی قرار می گیرند، تا میزان اعتقادی که به گفتارشان دارند، روشن گردد. نمونه آن، آزمایشی است که در جنگ احد، رخ داد. آن گاه که کافران بر لشکر اسلام هجوم آوردند، شایع شد که پیامبر کشته شدند به دنبال این شایعه، برخی از میدان نبرد، فرار کردند، برخی تسلیم شدند، اما گروهی هم می گفتند، حتی اگر پیامبر کشته شوند، ما باید از دین خدا دفاع کنیم و به سختی در کارزار با کافران بودند. امروز نیز غیبت امام زمان (عج) برای ما آزمایشی بزرگ است. [ صفحه 66] امام (ع) فرمودند: وقتی غیبت قائم طولانی شد، برخی گویند: امام رحلت فرموده، برخی گویند امام به شهادت رسیده [34] اما یاران با وفای حضرت، ثابت و استوار، از دین خدا دفاع می کنند و در انتظار قیام جهانی حضرت، زمینه ظهورش را فراهم می سازند.
فراگیری ظلم
یکی از نشانه های ظهور این است که ظلم و ستم در جامعه بشری، فراگیر می شود، به طوری که همگان احساس می کنند که این وضع قابل دوام نیست و باید در انتظار سرنگونی ظلم باشند. ظلم و ستم، یکی از نتایج شوم سلطه حکومتهای ستم پیشه است که هیچ پایگاه مردمی ندارند. اگر کسانی می توانند ظلم و ستم خویش را بر همه جامعه تحمیل نمایند، تنها با تکیه بر قدرت و سرمایه آنها است، و اینان روزی از دست خواهد رفت. در نظم نوین جهانی که به وسیله سردمداران کاخ سفید مطرح شده، می بینیم که می خواهند همه کشورهای جهان را تحت سلطه خود در آورند و با سلب آزادی از همه ملتها، آنان را بردگان خویش سازند. از آنجا که در شرایط کنونی، همه کشورها و ملتها، با [ صفحه 67] یک دیگر ارتباط دارند، ستمی که بر یک ملت واقع شود، خواه ناخواه به دیگران نیز منتقل می شود و چنین است که فراگیر شدن ظلم، معنا پیدا می کند. البته ظلم و ستم، شکلهای گوناگون دارد. در یک بررسی کوتاه می یابیم که ظلم و ستم ابر قدرتها، بر همه ملتها تحمیل می شود، اما به شکلهای گوناگون. ظلم بر بعضی از ملت ها این گونه است که رئیس کشورشان از آمریکا می آید و اجرا کننده سیاستهای شیطانی آنها می شود، ظلم بر دیگران این گونه است که همه ثروتهای آنها را غارت می کنند و مردم آن دیار، محکوم به فقر و بیچارگی می شوند، بر برخی از ملتها جنگهای خانمان سوز تحمیل می کنند و بر ملت خودشان ستمی دیگر روا می دارند که با طرح و اجرای نقشه های شیطانی آنان را در فساد و خشونت و آدم کشی غرق می نمایند به طوری که هر گونه رفتار انسانی و مهربانی و عاطفه، در جامعه آنان، نامفهوم و غیر قابل اجرا است. ظلم و ستمی که امروز ابر قدرتها، بر ملت خودشان روا می دارند، هرگز کمتر از ظلم و ستم بر ملتهای دیگر نیست. برنامه های غلط سبب شده که مردم آنان از قله رفیع انسانیت و آزادی سقوط کنند و همچون مهره هایی بی اراده در خدمت سردمداران باشند. [ صفحه 68] آنچه امروز در جامعه های بظاهر متمدن دیده می شود، یعنی فساد، هرزگی، قتل، خودکشی و... نتیجه ظلم فرهنگی ای است که سران این کشورها، بر ملت خویش روا داشته اند. قابل توجه این که، بسیاری از متفکران خودشان، آینده ای تاریک و شوم را برای جامعه خویش پیش بینی می کنند و در همین حال سردمداران شعار تمدن سر داده و با تبلیغات فریبنده، می خواهند فرهنگ پوچ خود را بر ملت های دیگر نیز تحمیل کنند و علاوه بر ظلم و ستم سیاسی و اقتصادی، ظلم و ستم فرهنگی خویش را نیز در همه جا فراگیر نمایند.
پیشرفت علمی چشمگیر اما...
یکی از نشانه های اجتماعی ظهور این است که علوم گوناگون رشد می کنند، اما نه رشدی در جهت خدمت به انسانها. دانشی که همراه با ایمان به ارزشهای الهی نباشد، اگر چه در ظاهر علم و دانش است و قابل احترام، اما چون در جهت تخریب جامعه و نابودی بشر بکار می رود، باعث ننگ و سرافکندگی بشر می گردد. وقتی که دانش بشری به مرحله ساختن بمب اتم نرسیده بود، در جنگها، از اسلحه هایی استفاده می شد که تنها یک یا [ صفحه 69] چند نفر از جنگجویان را از پای در آورد، اما پس از ساختن بمب اتمی در یک لحظه، میلیونها انسان در آتشی که زاییده پیشرفت علمی است، می سوزند، کودکان همچون گل، پرپر می شوند، خانه ها ویران می شوند، و گیاهان و حیوانات نیز از بین می روند و...
پیدایش جنگها و فتنه ها
یکی از جلوه های ظلم که پیش از ظهور حضرت پدید می آید، بر افروختن آتش جنگ و پیدایش فتنه ها است. چون بشر از آموزشهای پیامبران، فاصله گرفته، هر دولت قدرتمند می خواهد ملتهای دیگر را نیز تحت سلطه خویش آورد و این صفت شیطانی، هیزمی برای آتش جنگ می گردد. جنگ جهانی اول و دوم که میلیونها انسان را در کام مرگ فرو برد و آثار تخریبش هنوز هم برجاست، کافی بود که بشر دست از غرور حیوانی خویش بردارد و به راه انسانیت در آید، اما گویا چشمها، توان دیدن و گوشها توان شنیدن حق را ندارند و باز هم می بینیم که بیشترین سرمایه کشورهای جهان، برای تهیه اسلحه و در حقیقت برای مقدمه سازی جنگ، به کار می رود. مهمتری در آمد کشورهای پیشرفته، از راه فروش اسلحه و ابزار جنگی به دست می آید و برای اینکه [ صفحه 70] کارخانجات عظیم اسلحه سازی تعطیل نشود و کارگران بی کار نشوند، هر روز در یک گوشه دنیا جنگی به راه می اندازند و بر صفحات ننگین تاریخ بشر، می افزایند. جای تاسف و ننگ است که آمار بگوید هر سال در جامعه بشری میلیاردها دلار خرج جنکهای خانمان سوز و تهیه سلاحهای مرگبار می شود، در حالی که هر روز انسانهایی از فقر و گرسنگی ناله می زنند و کودکانی بر دست مادرشان، از گرسنگی دست و پا می زنند.
از بین رفتن امنیت و سلامتی
یکی دیگر از نشانه های اجتماعی ظهور این است که در اثر فاصله گرفتن جامعه بشری از تعالیم پیامبران، از یک سو ناامنی رواج می یابد و از سوی دیگر سلامتی به خطر می افتد. وقتی در جامعه، روابط اقتصادی بر پایه خود محوری بود، فقر و تهیدستی رواج می یابد و کسانی برای نجات از فقر، دست به دزدی و جنایت می زنند. وقتی تعالیم اخلاقی نادیده گرفته شد، و نظام خانواده از بین رفت، کودکان بی سرپرست برای رهایی از عقده حقارت، دست به خشونت می زنند و کار به جایی می رسد که دولت آمریکا، برای نوجوانان حکومت نظامی اعلام می کند و آمدن نوجوان کمتر از 18 سال را در ساعاتی از شب، ممنوع می کند. [ صفحه 71] اما آیا با این ممنوعیت، مشکل برطرف می شود؟! هرگز. سلامتی نیز، سرنوشتی همچون امنیت پیدا کرده است. در نتیجه زیر پا نهادن تعالیم اخلاقی و فراموشی نظام خانواده که یک نظام طبیعی و فطری بشر است، بیماریهای گوناگون دیر درمان و گاه بدون درمان پدید آمده است. این بیماریها تنها از نوع بیماریهای جسمی نیست که هزاران نفر از بیماری ایدز و غیره، با ذلت می میرند، بلکه بیماریهای روحی و روانی را نیز باید علاوه کنیم. پوچ گرایی و هیپی گری و سرانجام خودکشی و انواع دیگر بیماری های روانی، باعث ننگ جامعه بشری است. این که برخی زنان و مردان در کشورهای متمدن، عشق به یک یا چند عدد سگ را جایگزین عاطفه مادر - فرزندی و مهر پدر به فرزند نموده اند، باعث ننگ بشر است. شگفتا بیچارگانی که خود در ناامنی و انواع بیماریهای روحی و جسمی، دست و پا می زنند، می خواهند ملتهای دیگر به صلح و سعادت رهنمون شوند! آنان در واقع بر آنند که دیگر ملل را نیز در منجلاب تیره ای که خود در آن غرقه اند، گرفتار بنمایند.
پیدایش دروغگویانی که...
همه می دانند که بشر در انتظار روزی است که ظلم و فساد از بین رود و اعضای جامعه بشری، به صورت مسالمت آمیز، با صلح و صفا، زندگانی کنند. [ صفحه 72] قدرتهای شیطانی، برای فریب مردم جهان، مطالبی مطرح می نمایند که مردم تصور کنند صلح و صفای مورد انتظار و مطلوبشان، همین است. این گونه است که سازمان بین الملل ایجاد نموده اند و با تبلیغات فراوان برای حقوق بشر، هر روز شعاری بدون عمل، سر می دهند. اکنون بیش از پنجاه سال از تشکیل سازمان بین الملل می گذرد، اما براستی توانسته اند در این پنجاه سال از بروز جنگهای ستمگرانه پیشگیری کنند؟ توانسته اند گرسنگان و بیماران را نجات دهند؟ توانسته اند زندانیان بی گناه را آزاد سازند و... آری، سالیانه بودجه سنگینی بر ملتهای جهان تحمیل می شود تا تشکیلات عظیم سازمان بین الملل به کار خود ادامه دهد، اما در واقع کشورهای دارای حق و تو هستند که قوانین بین المللی را، نه برای رفاه جامعه بشری، بلکه برای مقاصد و اهداف خود، تدوین و اجرا می نمایند.
نابسامانی اقتصادی
قبل از ظهور حضرت، اختلاف طبقاتی و تبعیض اقتصادی، در جامعه بشری اوج می گیرد. آنچه که امروز در جامعه جهانی رخ می دهد، باعث تاسف است، از یک سو میلیونها انسان از فقر و گرسنگی به هلاکت می رسند و از [ صفحه 73] سوی دیگر برخی از کشورها برای آنکه قیمت گندمشان پایین نیاید، هر سال میلیونها تن گندم را به دریا می ریزند. آری برخی از کودکان جامعه بشری از گرسنگی دست و پا می زنند و در گوشه دیگر جهان، سگها از پر خوری بیمار می شوند.
پیدایش حرکت های اصلاح گرایانه
به دنبال نشانه های ظهور که قبلا شمارش نمودیم و توضیحی کوتاه تقدیم داشتیم، در کنار آن نشانه ها که همگی آدمی را دچار نگرانی و تاسف می نماید، نشانه هایی هم هست که نور امید را در دلهای منتظران، روشن می کند. آن گاه که ناتوانی مکاتب مادی و ساخته فکر بشر، بر همگان ثابت شد، در جامعه بشری، حرکتهایی اصلاح گرایانه پدید می آید که مردم جهان را با راه حل نجات از گرفتاریها، آشنا سازد. قبل از ظهور حضرت، باید مسلمانان دنیا بتوانند با عمل کرد صحیح و تبلیغات منطقی، اسلام را به جهان معرفی نمایند، تا در جامعه بشری آمادگی ذهنی برای دعوت عمومی آن حضرت به اسلام، وجود داشته باشد. شاید حرکتهای اسلام خواهانه ای که امروز در آسیا، آفریقا و حتی اروپا مشاهده می شود، گامی در همین راستا محسوب گردد. [ صفحه 74] انقلاب اسلامی ایران پیش آهنگ انقلاب جهانی حضرتچنان که دانستیم، انقلاب جهانی حضرت حجت (ع) به عنوان مهمترین نقطه عطف تاریخ بشریت و عظیمترین حادثه اجتماعی، نیاز به مقدمات و زمینه هایی دارد، که با توجه به ماهیت آن انقلاب جهانی و ماهیت انقلاب اسلامی ایران، می توانیم انقلاب اسلامی را زمینه ساز انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) بدانیم. تحلیل شرایط قبل از انقلاب و تغییر دیدگاههایی که بعد از انقلاب اسلامی به وقوع پیوست این حقیقت را آشکار می سازد. در اینجا تنها به ذکر چند نکته بصورت اختصار بسنده می کنیم: تعریف دین: قبل از انقلاب تبلیغات سوء مادی گرایان سبب شده بود که برخی، دین را یک سری خرافات مربوط به دوران جاهلیت بشر بخوانند و برخی، دین را یک سری دستورات فردی بدانند و گروهی دین را ساخته و پرداخته قدرتهای سلطه گر برای به سکوت کشاندن مظلومان، تلقی نمایند. انقلاب اسلامی همه این تحلیلهای پوچ را خنثی کرد و ثابت نمود که دین، اعتقادات راستینی است که بشر تا ابد به آن نیازمند است و معارف و تکالیف دینی، نه تنها برای [ صفحه 75] سازندگی فرد لازم است، بلکه برای اداره جامعه نیز کار آمد و ضروری است. دین نه تنها سکوت در برابر ظلم را نمی پذیرد، بلکه دستور به نبرد با ظالمان و ستمگران، از اولین دستورات الهی است. این گونه است که انقلاب اسلامی، با روشنگری افکار مسلمانان بلکه همه جهانیان، نسبت به جایگاه بلند دین، نقش مقدمه بودن برای انقلاب جهانی را ایفا می کند تا ذهنها برای آن حرکت دینی جهانی روشن و آماده گردد.دین و سیاستقدرتهای شیطانی، برای منزوی کردن انسانهای حق طلب، همواره ادعا می کردند که دین جدای از سیاست است و مردان الهی، فقط باید به عبادت بپردازند و سیاست و حکومت را به ما واگذار کنند. برخی افراد ساده اندیش که نقشه های پلید قدرتهای شیطانی را درک نکرده بودند، نیز تصور می کردند براستی که دین و سیاست، دو قلمرو و متمایز، بلکه مخالف یک دیگرند. اما دیدگاههای بلند رهبر انقلاب اسلامی، به همگان آموخت که، حتی دستورات فردی دین، در صورتی می تواند تحقق پیدا کند که سیاست و حکومت جامعه در دست دینداران با تقوا و کاردان باشد و اگر حاکمان طاغوتی [ صفحه 76] بر جامعه سلطه داشته باشند، افراد جامعه حتی در اجرای دستورات فردی دینی موفق نخواهند شد. از آنجا که حکومت جهانی حضرت حجت (عج) بر اساس دستورات الهی است، واضح است که انقلاب اسلامی چگونه نقش مهم خود را به عنوان مقدمه آن انقلاب جهانی ایفاء کرده و افکار مسلمانان و جهانیان را نسبت به هماهنگی دین و سیاست، روشن نموده است.
نشانه های طبیعی ظهور (حوادث طبیعی)
در بسیاری از روایاتی که نشانه های ظهور را بیان می کنند، به حوادث طبیعی از قبیل سیل، زلزله، خسوف و کسوف قبل یا مقارن ظهور امام عصر (عج) اشاره شده است. قبل از ظهور حضرت، حوادث طبیعی، به صورت بسیار شدید و دگرگون کننده، رخ خواهد داد. خوب است علت پیدایش این همه حوادث وحشتناک را بدانیم. ممکن است ما تصور کنیم که اعمال و رفتار ما با حرکات زمین و ستارگان، ارتباطی ندارد. اما آفریدگار انسان و جهان می فرماید: و لو ان اهل القری آمنوا و اتقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض... (اعراف / 96) [ صفحه 77] اگر مردم جامعه، ایمان آورده و پرهیزگاری می کردند، برکتهایی از آسمان و زمین به روی ایشان می گشودیم.... از سخن خداوند در می یابیم که هر گاه جامعه ای به گناه و ظلم و فساد، آلوده شد، به جای برکات آسمانی و زمینی، مصیبتها و حوادث ناگوار آسمانی و زمینی رخ خواهد داد. در شرایط قبل از ظهور حضرت، چنانکه دانستیم ظلم و فساد و گناه بر کره خاک بسیار می شود و به نظر می رسد که حوادث وحشتناک مانند سیلهای شدید، طوفانهای ویران کننده، زلزله های درهم کوبنده و... با عمل کرد مردم در آن شرایط خاص مربوط باشد. [ صفحه 79]
جهان پس از ظهور
جهان پس از ظهور
اشاره
آن گاه که شرایط هموار کردد و خدا خواهد، خورشیدی که در پس ابرهای انتظار بسر می برد، طلوع می کند، شب تیره نسل بشر، پایان می پذیرد و صبح سعادت و پیروزی آغاز می گردد. او که پرچم پیامبران الهی را در دست دارد، بر خانه توحید، کعبه، تکیه زند و همه ساکنان کره خاک را به آخرین دین و کاملترین آرمان الهی، دعوت کند. آن گاه نخبه ترین پارسایان دلیر که تعدادشان، به عدد یاران پیامبر در نبرد پیروز بدر است یعنی 313 نفر با او همراه شوند و برای براندازی تمامی دولتهای ستمگر و باطل، قیام کنند و حکومت جهانی عدل را بر اساس موازین الهی، بر پا سازند. در این هنگام، وعده ای که خداوند بزرگ به همه پیامبران الهی داده بود، تحقق می یابد و حکومت زمین به دست متقیانی که به دو سلاح ایمان و عمل صالح مجهز هستند، سپرده می شود، تا کاروان بشریت را به دور از ظلمها و فسادها و خونریزی رهانیده، به سوی سعادت و کمال و [ صفحه 81] رفاه، هدایت کنند. برخی از محورهای اصلی این حکومت جهانی چنین است: رهبری: رهبری در هر حکومت و جامعه، مهمترین نقش را در سعادت یا شقاوت مردم دارد. مردم از رهبری الگو می گیرند و رهبری در حکم ناخدای کشتی است که به هر سو که بخواهد، کشتی را هدایت می کند. رهبری در حکومت عدل جهانی بر عهده شایسته ترین انسان از تبار پیامبران و پیشوایان معصوم است. او رهبری قدرتمند است که پشتوانه حکومتش امدادهای الهی است. او، علی وار، عدل پرور است. حسین گونه، ظلم ستیز است. و همچون صادق، معدن علم و حکمت است. او مهدی هدایت کننده امت، حجت خدا برای بشر و جانشین خدا در زمین است.
قوانین
از ارکان مهم هر حکومت، قوانین و مقررات حاکم بر آن است. در حکومت جهنی عدل، نیازی به فرضیه پردازی خرد محدود بشری نیست، بلکه قوانین و مقررات جامعی که از [ صفحه 82] سوی پروردگار جهان، تنظیم شده، بر جامعه حکومت می کند.
دولتمردان
یکی دیگر از ارکان هر حکومت، دولتمردان آن هستند. هر گاه رهبر، صالحترین فرد، و قوانین بهترین قوانین باشند، اگر دولتمردان توانایی نداشته باشند، آن حکومت قابل دوام و رشد نیست. در حکومت جهانی عدل، در کنار صالحترین رهبر و عالیترین قوانین، شایسته ترین دولتمردان، به عنوان بازوان اصلی حکومت و نمایندگان رهبری در سراسر دنیا، اداره کننده امور هستند.
ویژگیهای حکومت جهانی عدل
حکومت واحد
از نقشه های شوم استعمارگران کنونی، این است که کشورهای پهناور را به قطعه های کوچک تقسیم کنند و برای هر کدام یک حکومت مستقل تشکیل دهند و از این کار سودهای بسیار می برند از جمله: - اگر مردم یک کشور به مبارزه با آنها پرداختند، گروه کمی باشند که بتوان آنها را کنترل نمود. - بین حکومت های کشورهای کوچک، ایجاد اختلاف [ صفحه 83] کنند و خود از آب گل آلود، ماهی بگیرند. - چون کشورهای کوچک نمی توانند نیازهای خودشان را برطرف کنند، هر کدام، نیازمند به کشورهای قوی و استعمارگر شوند و... اما در حکومت جهانی امام زمان (عج) هیچ یک از این مسائل مطرح نیست. به همین جهت مرزهای سیاسی و جدائیها از بین می رود و سراسر کره خاک، با یک حکومت قوی و مقتدر، اداره می شوند.
دین واحد
از موارد اختلاف و تفرقه بین ملتها، اختلاف آنان در دین و آیین است، برخی مسلمانند، گروهی مسیحی و جماعتی و برخی از افراد پیرو مکاتب بشری هستند، مکاتبی که هر کدام در زمانی رشد می کند و پس از مدتی، به دلیل تزلزل مبانی و محدود بودن مقررات همچون کمونیسم که 70 سال بر کشور پهناور شوروی حکومت کرد و پس از این مدت جز فقر و بدبختی ره آوردی نداشت. اما در حکومت عدل جهانی، حقانیت اسلام برای پیروان همه مکاتب الهی یا بشری، روشن می شود و کسانی که خواهان حق باشند، به اسلام می گروند. در حکومت جهانی، قوانین بر اساس اسلام است، اما از آنجا که پذیرفتن دین حق، اجباری نیست، ممکن است [ صفحه 84] کسانی پیرو مکاتب دیگر باشند، اما آنها هم باید طبق ضوابط دین حق، زندگانی کنند.
صلح جهانی
اگر جنگهای تاریخ بشر را بررسی کنیم، در می یابیم که علت برافروخته شدن جنگها، جاه طلبی حاکمان یک کشور یا تفرقه افکنی استعمارگران جهانی و یا علتهای پوچ و باطلی از این قبیل بوده است. اما در حکومت جهانی، نه جاه طلبان حکومت می کنند و نه استعمارگران وجود دارند و نه رهبری الهی اجازه می دهد که انسانها، همچون از حیوانات جنگل، به جان یک دیگر افتند. بنابر این صلح جهانی بر پا می شود و همه بودجه های کلانی که امروز برای ساخت و خرید سلاحهای مرگبار به کار می رود، در خدمت رفاه و آسایش عمومی مصرف می گردد.
رشد علم
پیشرفتهای علمی قرن اخیر، با سطح دانش بشری در قرون پیشین قابل مقایسه نیست، اما گسترش دانش در حکومت عدل جهانی، چنان سریع و شگرف است که دانش امروزین بشر قابل مقایسه با آن نخواهد بود. استعدادی که آفریدگار توانا به انسان عنایت کرده، به [ صفحه 85] حدی گسترده و فراوان است که حتی دانشمندان بزرگ نیز، تنها مقدار کمی از آن را بهره برداری نموده و به آن درجات رسیده اند. اگر نیروی فکری و قابلیتهای روحی انسانها به هدر نرود و زمینه مناسب برای پرورش استعدادها به وجود آید، بدون شک بسیاری از افراد معمولی امروز، می توانند در ردیف دانشمندان بزرگ در آیند. در حکومت جهانی امام زمان (عج) زمینه مناسب برای کسب علم و پرورش استعدادها بوجود می آید. در روایات اسلامی گفته شده است اگر دانش را 27 قسمت کنیم، بشر از آغاز حیات خویش تا ظهور امام زمان (عج) تنها به 2 بخش آن دست می یابد و بر 25 قسمت دیگر دانش، در حکومت آن حضرت دست خواهد یافت. در آن دوران فرخنده آگاهی مردم به علوم الهی، بدان پایه رشد می کند که فرمود: در آن زمان، حکمت و علم چنان فراگیر و همگانی می شود که همه طبقات اجتماع به مراتب بسیار بالای علمی می رسند و حتی زنان خانه دار، حکم مسائل را بر اساس قرآن و سیره رسول خدا (ص) اجتهاد می کنند.
رفاه عمومی
امروز هیچ گونه توازن اقتصادی در دنیا وجود ندارد. چنانکه اشاره شد، برخی انسانها از شدت اسراف، دچار [ صفحه 86] بیماری می شوند و برخی از مردم کشورهای دیگر، یا کشور خودشان، از شدت فقر، هلاک می شوند. از یک سو بسیاری از سرمایه کشورها، در آتش جنگها از بین می رود و از سوی دیگر رشد علمی بشر به مرحله ای نرسیده که بتواند از همه استعدادهای کره خاک بهره برداری کند و جامعه بشری را به رفاه برساند. اما در حکومت جهانی امام زمان (عج) از افراد ثروتمند، حقوق الهی گرفته می شود و توزیع عادلانه و روابط اقتصادی سالم برقرار می گردد. از یک سو بودجه های کلانی که امروز برای جنگ و مانند آن به هدر می رود، در خدمت رفاه عمومی قرار می گیرد و از سوی دیگر با پیشرفت سریع علمی، توان بشر در استفاده از طبیعت بسیار افزوده می گردد. چه بسا بتوان از انرژی خورشیدی و اتمی و بسیاری موارد که اکنون به ذهن ما نمی رسد، بهره برداری نموده و جامعه بشر را به رفاه و آسایش رساند. چنانکه نفت که امروز یکی از منابع تامین انرژی است و دهها کالای مورد نیاز بشر از آن ساخته می شود، تا سالیان پیش ناشناخته بود و از آن بهره برداری نمی شد. در آن زمان چنانکه روایت می فرماید: زمین گنجهای خود را آشکار می کند، به گونه ای که مردم [ صفحه 87] آنها را مشاهده می کنند. و مردم با آنچه که خداوند به ایشان عنایت کرده، بی نیاز می شوند (و در رفاه و آسایش، بسر می برند. [35] .همچنین روایت دیگر می فرماید: آن گاه که مهدی (عج)، ظهور کند برکات آسمان فرود می آید و گیاهان زمین، رشد می کنند و همه مردم، ثروتمند می شوند. رفاه عمومی چنان می شود که پیامبر فرمودند: لیاتین علی الناس زمان یطوف الرجل فیه بالصدقه من الذهب ثم لا یجد احدا یاخذها. زمانی خواهد آمد (در حکومت امام زمان (عج) که شخصی قصد دارد طلا را صدقه دهد، اما کسی را نمی یابد که آن را بگیرد. [36] .آری هر جامعه ای که تقوی پیشه کند، از برکات الهی بهره مند خواهد شد، چنانکه حضرت نوح (ع) به مردم فرمود به درگاه خداوند توبه کنید (و دست از گناه بردارید) تا خداوند برکات آسمانی بر شما نازل کند و ثروت و فرزند به شما دهد و باغها و نهرها به شما عنایت نماید. (نوح / 12) [ صفحه 88]
امنیت عمومی
دولتهای امروزه برای برقراری امنیت جهانی، بسیار تلاش می کنند و بودجه های سنگین در این راه خرج می کنند، اما ب این همه کوشش و صرف هزینه، نسبت به برقراری امنیت، موفقیت کامل ندارند. برخی از عوامل عدم امنیت عبارتند از: ضعف ایمان، فقر و تنگدستی، اختلاف طبقاتی، ضعف دستگاه حاکمه، همراه نبودن مردم با حکومت و.... در حکومت جهانی امام زمان (عج) هیچ یک از این عوامل منفی وجود ندارد، بلکه چنانکه قبلا دانسته شد، با رشد علم و معرفت و ایجاد سازندگی و به دنبال آن رفاه عمومی و عدالت اجتماعی و توانایی حاکمان لایق و متقی و همراهی مردم با حکومت، جامعه جهانی، جامعه ای امن و امان خواهد بود، به طوری که در روایت می فرماید. زنی بر سرش طلا و جواهرات می گذارد و از یک نقطه زمین به دورترین نقطه می رود و هیچ کس برای او مزاحمتی ایجاد نمی کند.
پاورقی
[1] میزان الحکمه، ج 1، ص 171.
[2] به همین جهت حضرت مشهور به عسکری شدند، عسکر به معنی لشکر نظامی و ارتش است.
[3] وعده داده شده.
[4] بشارات عهدین، ص 245 به نقل از پیشوای دوازدهم. در راه حق.
[5] بشارات عهدین ص 285.
[6] سفر تکوین 20 ، 17.
[7] میزان الحکمه ج 1 ص 279.
[8] مسند احمد بن حنبل ج 1 ص 376.
[9] ینابیع الموده ص 492.
[10] اعلام الوری ص 425.
[11] پیشوای دوازدهم ص 23.
[12] رلکس کامفورت این آزمایش را انجام داده است. نقل از کتاب امام مهدی، شهید صدر.
[13] عنکبوت / 14.
[14] بحار ج 53 ص 180.
[15] بحار، چاپ تهران، ج 2 ص 88.
[16] میزان الحکمه ج 1 ص 285.
[17] الغیبه الکبری. محمد صدر ج 2 ص 146.
[18] الغیبه الکبری محمد صدر. ج 2 ص 146.
[19] اشاره به آیه 5 سوره قصص.
[20] اشاره به آیه 33 سوره توبه، این مضمون در آیه 28 سوره فتح و آیه 9 سوره صف نیز آمده است.
[21] بحار، ج 52، ص 129.
[22] میزان الحکمه، ج 1، ص 288.
[23] بحار، چاپ تهران، ج 51، ص 112.
[24] میزان الحکمه، ج 1، ص 289.
[25] میزان الحکمه، ج 1 ص 279.
[26] بحار، ج 52، ص 93.
[27] صدر، محمد. تاریخ غیبت کبری. ج 2 ص 146.
[28] منتهی الامال - قمی، عباس - انتشارات علمی - ص 527.
[29] صدر، محمد. غیبت کبری، ج 2، ص 145.
[30] میزان الحکمه ج 1 ص 280.
[31] نقل از کتاب پیشوای دوازدهم، موسسه در راه حق.
[32] و لنبونکم بشیء من الخوف... بقره / 155.
[33] میزان الحکمه، ج 1، ص 290.
[34] میزان الحکمه ج 1 ص 281.
[35] الارشاد شیخ مفید ص 703.
[36] صحیح بخاری، چاپ مصر ج 2 ص 136.
از همه دل بریده ام،دلم اسیر یک نگاست،تمام آرزوی من زیارت امام رضـــــــــاست