خاطره ماندگار نبرد بيت المقدس
دوشنبه 20 دی 1389 9:32 AM
ترديدي در اين نيست كه عمليات بيت المقدس يكي از موفق ترين نبردهاي نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران با ارتش متجاوز بعثي صدام براي بيرون راندن اشغالگران از خاك عزيزمان ايران است . رزمندگان اسلام در اين عمليات كه در تاريخ 10 ارديبهشت ماه سال 1361 انجام شد توانستند با اتكال به قدرت لايزال الهي و قدرت خلاقيت خود و با همدلي و همكاري با هم خرمشهر را كه علامت و نهاد اشغال كشور از سوي نظاميان بعثي بود پس از حدود يك سال ونيم در روز به يادماندني سوم خرداد سال 1361 از دست دشمن سمج بازپس بگيرند و پرچم پرافتخار انقلاب اسلامي را بر فراز مسجد جامع آن به اهتزاز درآوردند. رزمندگان اسلام با انجام اين نبرد بزرگ توانستند عرصه جديدي را به روي ايرانيان بگشايند و آن ها را بيش از گذشته براي رسيدن به پيروزي اميدوار نمايند.
بخشي از موفقيت عمليات بيت المقدس را مي توان ناشي از خلاقيت فرماندهان و طرح ريزان عمليات و مهارت آن ها در برنامه ريزي چگونگي استفاده از توان رزمندگان اسلام براي بيرون راندن دشمن دانست .
انتخاب طرح مناسب عملياتي كه عبور از رودخانه كارون در نزديكي هاي خرمشهر را به عنوان تلاش اصلي و محور عمده عمليات تلقي مي كرد موجب شد تا از تاكتيك حمله به « نقطه كانوني » و « عقبه دشمن » از مسيري كه مورد انتظار وي نيست استفاده شود. طبيعتا طرح ريزي اين عمليات حكايت از هوشمندي و خلاقيت مبتكران آن دارد.
اما علاوه بر ويژگي هاي شخصي فرماندهان حاضر در اين عمليات و تلاش هاي شبانه روزي آن ها براي خلق يك ابتكار عمل جديد بايد عوامل ديگري را نيز كه بوجود آورنده و موجد اين موفقيت بزرگ بوده اند را نيز در دل اين عمليات مهم سراغ گرفت تا بتوان به همه مولفه هايي كه موجب اين شادي و نشاط بزرگ براي ملت ايران و امام امت شدند اشاره نمود. نخست بايد توجه داشت كه موفقيت در اين نبرد پايان دهنده به اشغال اكثر سرزمين هاي ايران منوط به عملكرد و كارايي مجموعه اي از افراد و رزمندگان شجاع و باغيرت اسلام است . رزمندگاني كه هركدام كارايي بسيار زيادي داشته اند و در عين حال مي توانستند با هم به خوبي كار گروهي انجام دهند و به صورت يك سازمان منسجم و يك پارچه عمل نمايند.
بررسي نبردهاي گوناگون در دوران جنگ تحميلي نشان داده است كه سطح كارايي رزمندگان داوطلب عمدتا بسيجي كه با اختيار و آزادي كامل پا به عرصه جبهه ها گذاشته اند بسيار بيشتر از كساني بوده است كه صرفا به حكم يك وظيفه سازماني به انجام ماموريت مي پرداخته اند. بنابراين طراحان و برنامه ريزان عمليات بيت المقدس از حيث دسترسي به نيروي رزمنده كارآمد در شرايط مناسبي بوده اند. البته پيروزي در عمليات فتح المبين كه حدود 40 روز قبل از آغاز نبرد بيت المقدس پايان گرفت زمينه مناسبي را براي انگيزه پيروزي در اعضاي نيروهاي مسلح و رزمندگان داوطلب بسيجي ايجاد كرده بود و اين امر موجب شد تا سيل نيروهاي داوطلب مردمي عازم جبهه هاي جنگ با دشمن شوند و آيه كريمه « اذاجانصرالله والفتح و رايت الناس يدخلون في دين الله افواجا » به خوبي در آن شرايط در جبهه ها مصداق يابد بنابراين طرح ريزان عمليات بيت المقدس . از نظر دسترسي به نيروهاي جنگي پرانگيزه و پرانرژي در مضيقه نبوده اند.
گرچه براي ادامه پيشروي ها و رسيدن به خرمشهر به يگان هاي سازمان يافته بيشتري نياز بوده است . البته اين بستر مناسب را براي حضور مردم در جبهه ها حضرت امام خميني (ره ) پديد آوردند زيرا براساس تفكر اسلامي ايشان دفاع بر همه مردم واجب است و اختصاص به نيروهاي مسلح رسمي كشور ندارد. علاوه بر اين فرماندهان يگان ها هيچگاه درگير مناقشه با رزمندگان براي دادن روحيه تهاجمي به آن ها نمي شدند بلكه اين روحيه سلحشوري رزمندگان اسلام بود كه فرماندهان را وادار مي كرد كه از توان فكري و قدرت خلاقيت خود استفاده كرده و در طرح ريزي هاي عملياتي به نوآوري هاي جديد و اتخاذ ابتكار عمل مناسب روي آورند. رزمندگان و مردم ايران هم محيط جبهه ها را محيط امني براي ارتقا توان معنوي و روحي خود مي ديدند به طوري كه محيط جبهه تبديل به دانشگاهي بزرگ براي « انسان سازي » شده بود و آنان كه مي خواستند ره صدساله را در عرفان سير و سلوك وحركت به سوي رضوان الهي يك شبه بپيمايند به جبهه ها سرازير مي شدند.
محيط جبهه ها فضايي را ايجاد كرده بود كه سرمايه هاي انساني را از سراسر ايران به سوي خود جلب مي كرد تا از انسان هاي عادي « شيران روز و زاهدان شب » بسازد و آنان را به اوج توان روحي و انساني ارتقا بخشد. رزمندگان حاضر در جبهه ها به سرعت محصول تلاش هاي خود را در پايان هر نبرد با دشمن مي ديدند. آن ها با حضور خود در نبردهاي گوناگون بر خصم غلبه مي يافتند و ارتش بعثي را از سرزمينشان بيرون مي كردند و از سوي ديگر بر « نفس خود » مسلط مي شدند و يك قدرت روحي و معنوي بلند مي يافتند به طوري كه به خوبي احساس مي كردند « و ان ليس للانسان الا ما سعي » .
اين رزمندگان هر چه بيشتر خود و سازمان خود را توسعه مي دادند مورد استقبال بيشتر قرار مي گرفتند. به همين دليل بود كه به يكباره استعداد سازماني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي نسبت به روزهاي آغازين جنگ چند برابر گشت . به طوري كه در كنار هر يگان ارتش واحدي قدرتمند و با تواني مستقل و با نشاط از سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به سرعت شكل گرفت و سازماندهي شد. امام خميني (ره ) هم اين توسعه سازماني را به عنوان توسعه قدرت سپاه و ارتش اسلام ضروري مي دانستند و بر سازماندهي مردم داوطلب تاكيد داشتند.
شرايطي كه در محيط جبهه ها ايجاد شده بود به همه رزمندگان اين اجازه و امكان را مي داد كه استعدادها و خلاقيت هاي خود را به منصه ظهور برسانند و از امثال حسن باقري فرماندهان بزرگ و از كساني چون حسين خرازي فرمانده پرقدرت لشگر امام حسين (ع ) بسازند و از ابراهيم همت و احمد متوسلياني لشگر پرافتخار 27 محمدرسول الله (ص ) را پديد آورند .
بنابراين براي تحليل نبردهاي انجام شده در دوران دفاع مقدس بايستي به پديده ايجاد « سرمايه انساني » كه امام خميني موجد آن بوده اند به عنوان يكي از موثرترين مولفه هاي برترساز قدرت رزمي ايرانيان توجه كرد و براي موفقيت در دوران فعلي نيز نبايد آن را فراموش نمود.
