متافيزيك وحقيقت ذكر(منابع حديث)

 مام باقر(عليه السلام):
به خدا سوگند، هيچ بنده اي از شيعيان ما نخوابد، مگر اينكه خداوند عزوجل روح او را به آسمان بالا برد و آن را بركت دهد. پس، اگر اجلش رسيده باشد، آن را درگنجينه هاي رحمت خود و در باغ هاي بهشت و در سايه عرش خويش قرار مي دهد و اگر اجلش بعداً باشد، آن را به همراه دسته اي از فرشتگان امين خود مي فرستد تا به كالبدي كه از آن بيرون آمده است برگردانند و در آن آرام گيرد.ميزان الحكمه، ص6553،ح20928
 
رسول الله(صلي الله عليه وآله وسلم):
به علي(عليه السلام): اي علي، ارواح شيعيان تو چه در هنگام خواب و چه موقع مرگ به آسمان بالا مي روند و همان گونه كه مردم به هلال ماه مي نگرند، فرشتگان از شوق به آنها و مشاهده منزلتشان نزد خداي عزوجل، به ايشان مي نگرد. ميزان الحكمه، ص6553،ح20929
 امام صادق(عليه السلام):
هر گاه به بسترت رفتي بينديش كه در آن روز چه غذايي روانه شكم خود كرده اي و چه به دست آورده اي و به ياد آر كه خواهي مُرد و معادي در پيش داري.ميزان الحكمه، ص6555،ح20937 
پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله وسلم):
هر كس وقتي به بستر خود مي رود سورة«قل هو الله احد» را بخواند، خداوند گناه پنجاه سال او را بيامرزد. ميزان الحكمه، ص6557،ح20938
 
امام علي(عليه السلام):
هر كس وقتي به بسترش مي رود سورة«قل هو الله احد» را بخواند، خداوند عزوجل پنجاه هزار فرشته بر او بگمارد تا درآن شب از وي پاسداري كنند.ميزان الحكمه، ص6557،ح20939
امام علي(عليه السلام): خوابيدن چهار صورت دارد: پيامبران(عليهم السلام): به پشت دراز مي كشند و مي خوابند، اما چشمانشان بيدار و منتظر وحي خداي عزوجل است. مؤمن به دست راست و رو به قبله مي خوابد. شاهان و شاهزادگان به دست چپ مي خوابند تا غذايي را كه مي خورند به هضم رسانند و ابليس و برادران او و هر ديوانه و آفت زده اي دمر مي خوابند. ميزان الحكمه، ص6557،ح20943 
امير المؤمنين حضرت علي(عليه السلام): ـ خوابيدن با معرفت و شناخت (امامت) بهتر است از نماز خواندن با شك(درامامت) ـ چه بد دشمني است خواب ، عمر كوتاه را فاني مي كند و پاداش زياد را از بين مي برد. جلوه هاي حكمت، ص596،ح1و3 
پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): چشمانم به خواب مي رود، ولي قلبم را خواب فرا نمي گيرد. 
امام صادق(عليه السلام): …و در خوابيدنت چنين نيّت كن كه كار فرشتگان(موكّل) را سبك كني و نفست را از شهوات باز داري …بدان كه خواب برادر مرگ است . خواب را دليلي بر مرگ بدان ، مرگي كه بيداري ندارد و راه بازگشتي از آن نيست تا خير و صلاحي كه از تو فوت شده به انجام رساني. …چنانچه بنده بكوشد تا از سخن گفتن خودداري كند، چگونه مي تواند از شنيدن نيز خودداري كند، مگر به آنچه كه او را از شنيدن مانع شود و خواب وسيله اي است كه در اين راه مي توان از آن بهره جست. …در خواب بسيار آفت و ضررهايي است، بسياري خواب از بسياري نوشيدن است و بسياري نوشيدن از پرخوري است و اين دو نفس را سنگين مي كنند و قلب را از تفكر و خشوع و فرمان برداري از حق تعالي باز مي دارند. هيچ گاه از طلب غفران در سحرها غافل مباش، چرا كه بندگان قانت را در سحرها شوقي ديگر است. مصباح الشريعه و مفتاح الحقيقه، باب چهل وچهارم، ص129و130 
امام صادق(عليه السلام): خواب ماية آسايش تن است و سخن ماية آسايش روح و سكوت ماية آسايش خرد. ميزان الحكمه، ص6549،ح20907 
امام هادي(عليه السلام): شب زنده داري، خواب را لذّت بخش تر مي كند. ميزان الحكمه، ص6549،ح20909 
پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): خواب برادر مرگ است و بهشتيان نمي ميرند. ميزان الحكمه، ص6549،ح20913 
پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): از پرخوابي بپرهيزيد، زيرا پرخوابي صاحب خود را در روز قيامت تهيدست مي گذارد. ميزان الحكمه، ص6551،ح20914 
امام صادق(عليه السلام): در سفارش خود به عبدالله بن جندب: اي پسر جندب، شب كم بخواب و روزكم سخن بگو زيرا در بدن آدمي عضوي كم سپاس تر از چشم و زبان نيست. ميزان الحكمه، ص6551،ح20916 
امام باقر(عليه السلام): حضرت موسي(عليه السلام) (به خدا) عرض كردند: كدام بنده ات نزد تو منفورتر است؟ فرمودند: مردار شب و بيكارة روز. ميزان الحكمه، ص6551،ح20917 
امام كاظم(عليه السلام): ـ چشمانت را به پرخوابي عادت مده، زيرا چشم ها ناسپاس ترين عضو بدن هستند. ـ خداوند عزوجل، از بندة پرخواب و بيكار نفرت دارد. ميزان الحكمه، ص6551،ح20919و20920 
امام صادق(عليه السلام): ـ خداوند عزوجل، از پرخوابي و بيكاري زياد نفرت دارد. ـ پرخوابي، باعث از بين رفتن دين و دنياست. ميزان الحكمه، ص6551،ح20921و20922 
امام علي(عليه السلام): بد طلبكاري است خواب، عمركوتاه را به باد فنا مي دهد و اجر و پاداش فراواني را از كف انسان مي برد. ميزان الحكمه، ص6551،ح20924 
امام صادق(عليه السلام): صاحب عزلت، در دژ محكم خداوند تعالي پناه جسته و در حفاظت اوست. پس خوشا به حال كسيكه در خفا و آشكار با او باشد. عزلت را نياز به ده خصلت است: شناختن حق و باطل، عشق به فقر، برگزيدن سختي و شدت، زهد، خلوت گزيدن و در عواقب امور انديشيدن ، كوتاهي خويش در عبادت ديدن در عين حال كه تمام توان خود را در عبادت به كار بندد، دوري از خودپسندي، بسياري ذكر خداوند كه غفلت در آن نباشد، چرا كه غفلت دام شيطان است و اساس هر بلا و سبب هر دوري و خانه را از زوايدي كه انسان را به خودش مشغول دارد تهي كردن. … مصباح الشريعه و مفتاح الحقيقه، باب بيست وچهارم، ص83 
امام صادق(عليه السلام): ربوبيّت،كنه عبوديّت است. پس آنچه كه در عبوديّت يافت نشود، در ربوبيّت يافت شود و آنچه را كه از ربوبيّت نشناسي ، در عبوديّت به دست آيد. …و تفسير عبوديّت ، گذشتن از چيزهايي است كه موجب مي شود كه نفس از خواست و هوايش منع شود و بر آنچه كه خوش ندارد مجبورگردد. و كليد آن، ترك آسايش و ميل به گوشه گيري و عزلت است و راهي است براي اظهار نياز به درگاه خداي متعال. مصباح الشريعه و مفتاح الحقيقه، باب صدم، ص299 
نبي اكرم(صلي الله عليه وآله وسلم): گوشه گيري عبادت است. ميزان الحكمه، ص3749،ح12884 
مولاي متقيان علي(عليه السلام): ـ گوشه گيري ، برترين خصلت زيركان است. ـ كناره گيري از دنيا پرستان، مجمع هرگونه صلاح و پاكي است. ـ پيوستن به خدا، در بريدن از مردم است. ـ تنهايي، آسايش عبادت پيشگان است. ميزان الحكمه،ص3749،ح12885تا12888
لقمان(عليه السلام): لقمان زياد با خودش تنها مي نشست و خواجه اش بر او مي گذشت و مي گفت: اي لقمان! تو زياد تنها مي نشيني، ميان مردم برو و با آنها دمخور شو. لقمان مي گفت: تنهايي زياد انديشه را فهيم تر مي كند و انديشة طولاني راهنمايي به سوي بهشت است. ميزان الحكمه، ص3749،ح12890 
امام كاظم(عليه السلام): به هشام بن حكم فرمودند: صبر بر تنهايي نشانه توانايي خرد است، هركه از معرفت خدايي برخوردار شود، از اهل دنيا و دنيا خواهان كناره گيرد و به آنچه نزد خداست روي آورد و خداوند مونس خلوت او باشد و يار تنهايي اش و بي نياز كننده نيازش و ماية عزت و قدرت او بي آنكه از ايل و تباري برخوردار باشد. ميزان الحكمه، ص3749،ح12891 
امام علي(عليه السلام): در خلوت كردن براي عبادت خدا، گنجينه هاي پرسودي است. ميزان الحكمه، ص3749،ح12892 
امام صادق(عليه السلام): به امام صادق(عليه السلام) عرض شد: در عقيق(واديي نزديك مدينه) خلوت گزيده اي و به سوي تنهايي شتافته اي. حضرت فرمودند: اگر حلاوت تنهايي را مي چشيدي از خودت هم مي گريختي. آنگاه فرمودند: كمترين فايده اي كه بنده از تنهايي مي يابد، آسوده شدن از مدارا با مردم است. ميزان الحكمه، ص3751،ح12893 
پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): گوشه گيري ، موجب سالم ماندن است. ميزان الحكمه، ص3751،ح12897 
مولاي متقيان علي (عليه السلام): ـ خلوت گزيني، شيوة صالحان است. ـ سالم ماندن ، در تنها بودن است. ـ سالم ماندن دين(آدمي)، دركناره گيري از مردم است. ـ هركه كناره گيري كرد، ورعش سالم ماند. ـ هركه از مردم كناره گرفت، از شرّشان سالم ماند. ـ مداومت بر تنهايي، سلامت بيشتر در پي دارد تا آميزش با مردم. ميزان الحكمه، ص3751،ح12895وح12898تا12902 
مولاي متقيان علي (عليه السلام): هركه خدا را شناخت تنهايي گزيد، هركه مردم را شناخت عزلت اختياركرد. ميزان الحكمه، ص3753،ح12910 
امام صادق(عليه السلام): از امام صادق(عليه السلام) دربارة علت گوشه نشيني اش سؤال شد، فرمودند: زمانه فاسد شده و برادران تغييركرده اند، بنابراين ، آرامش دل را در تنهايي يافتم. ميزان الحكمه، ص3753،ح12911 
پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): مؤمني كه با مردم مي آميزد و بر آزار و اذيّت آنا ن صبر مي كند، برتر از مؤمني است كه با مردم نمي آميزد و آزار و اذيّت آنان را تحمّل نمي كند. ميزان الحكمه، ص3753،ح12913 
پيامبرخدا(صلي الله عليه وآله وسلم): به عثمان بن مظعون فرمودند: اي عثمان! خداي تبارك و تعالي رهبانيت را بر ما مقرر نفرموده است، بلكه رهبانيّت امّت من جهاد كردن در راه خداست. ميزان الحكمه، ص2143،ح7470 
پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): چون عثمان بن مظعون به رسول خدا(صلي الله عليه وآله وسلم) عرض كرد: به ما اجازة رهبانيّت بده، پيامبر فرمودند: رهبانيّت امّت من نشستن در مساجد به انتظار نماز است. ميزان الحكمه، ص2143،ح7471 امام علي (عليه السلام): دربارة آيه «بگو: آيا شما را از زيانكارترين افراد خبر دهيم ، آنها كه تلاششان در زندگي دنيا تباه شد»، فرمودند: آنها راهبان هستند كه خودرادرغارهامحبوس مي كنند. ميزان الحكمه، ص2143،ح7474 
امام صادق(عليه السلام): خموشي، شيوة اهل تحقيق است و سرلوحة عمل كساني است كه به حال گذشتگان نگريسته و به تحوّل و تغيير روزگار پي برده اند، كه به تحقيق ، اين تتبّع اساس سكوت و خموشي است . رضايت خداوند در خموشي نهفته و ماية سبك شدن حساب و مصون ماندن از خطاها و لغزش هاست. خداوند، خموشي را پوشش ناداني جاهلان و عالمان را بدان آراسته است. خاموشي، وسيلة دوري جستن از هوا و هوس است و سبب رياضت نفس، شيريني عبادت، زدودن قساوت قلب، موجب عفاف، جوانمردي و زيركي است. پس زبان خود را از باز شدن به سخناني كه مجبور به گفتن آنها نيستي، به ويژه زماني كه شنونده شايسته اي كه براي خداوند و در راه خدا با او سخن گويي، بازدار… علت هلاكت و نجات مردمان ، در سخن گفتن و خاموشي است. پس خوشا به حال كسيكه معرفت سخن نيك و بد و دانش خاموشي و فوايد آن، روزي اش شده باشد كه اين، از اخلاق انبياء و شعار اصفياست.كسيكه ارزش و قدركلام را بداند و به پيامدها و كاستي هاي آن پي برد، خاموشي برگزيند و آن كسيكه از فوايد خاموشي آگاه گشته و بر خزاين گرانبهايش دست يافت ، هم سخن و هم خاموشي او عبادت است و بر اين عبادت وي ، جز خداي ملك جبّار آگاهي نيابد. مصباح الشريعه و مفتاح الحقيقه، باب بيست وهفتم ، ص89 
امام صادق(عليه السلام): مؤمن را راحتي و آسايش حقيقي نباشد جز در لقاي خداوند متعال، ولي آسايش دنيا در چهار چيز است: خاموشي و سكوت كه بوسيلة آن حال قلب و نفس خويش و آنچه را كه ميان تو و خالق خويش مي گذرد، بشناسي ، عزلتي كه بدان وسيله از آفات ظاهري و باطني زمان نجات بيابي، گرسنگي اي كه شهوات و وسواس را به واسطه اش بميراني و شب بيداري اي كه قلبت را بدان نوراني كني و طبعت را صفا و روحت را پالايش دهي. مصباح الشريعه و مفتاح الحقيقه، باب بيست وهشتم ، ص91 
امام علي (عليه السلام): خاموشي نشانة هوشمندي و ميوة خرد است. ميزان الحكمه، ص3171،ح10803 
امام صادق(عليه السلام): كساني كه پيش از شما بودند خاموشي را مي آموختند و شما سخن گفتن را فرا مي گيريد هرگاه يكي از آنان مي خواست عبادت پيشه كند ده سال پيش از آن تمرين خاموشي مي كرد، اگر به خوبي از عهده اين كار بر مي آمد و تحمّل آن را داشت عابد مي شد و گرنه مي گفت: من لايق ا ين كار نيستم. ميزان الحكمه، ص3171،ح10804 پيامبرخدا(صلي الله عليه وآله وسلم): در اندرز به ابوذر فرمودند: چهار چيز است كه جز مؤمن به آنها دست نمي يابد: خاموشي كه گام نخست عبادت است. ميزان الحكمه، ص3171،ح10805 
امام علي(عليه السلام): در توصيف مؤمن مي فرمايند: خاموشيش بسيار است و اوقاتش پر(پيوسته دركار و انديشه خدا و آخرت است). ميزان الحكمه، ص3171،ح10808 
امام رضا(عليه السلام): خاموشي يكي از درهاي حكمت است ، خاموشي محبت مي آورد، خاموشي راهنماي آدمي به هر خير و خوبي است. ميزان الحكمه، ص3171،ح10810 
امام علي(عليه السلام): خاموشي، حكمت در پي دارد و سكوت، سلامت. ميزان الحكمه، ص3173،ح10814 
امام علي(عليه السلام): خاموشي ، مرغزار انديشه است. ميزان الحكمه، ص3173،ح10823 
امام علي(عليه السلام): ملازم خاموشي باش، تا انديشه ات روشنايي گيرد. ميزان الحكمه، ص3173،ح10824 
امام علي(عليه السلام): بر خاموشيت بيفزاي تا انديشه ات فزوني گيرد و دلت نوراني شود و مردم از دست تو به سلامت مانند. ميزان الحكمه، ص3173،ح10825 
امام كاظم(عليه السلام): راهنماي خردمند انديشيدن است و راهنماي انديشيدن خاموشي. ميزان الحكمه، ص3173،ح10828 
امام علي(عليه السلام): ـ پاكي انسان در گرو زنداني كردن زبان است. ـ هيچ چيز به اندازه زبان سزاوار زندان طولاني مدت نيست. ـ پيش از آنكه زبانت تو را به زندان طولاني و هلاكت درافكند، او را زنداني كن ، زيرا هيچ چيز به اندازة زباني كه از جادة صواب منحرف مي شود و به جواب دادن مي شتابد ، سزاوار زندان دراز مدت نيست. ـ هركه زبانش را زنداني كند، از پشيماني ايمن ماند. ميزان الحكمه، ص5319،ح18216تا18219 
پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): هيچ بنده اي حقيقت ايمان را نشناسد، تا آنگاه كه زبانش را دركام كشد. ميزان الحكمه، ص5319،ح18220 
امام علي(عليه السلام): ـ آدمي بايد زبانش را نگه دارد، زيرا اين زبان در برابر صاحبش سركش است. به خدا سوگند هيچ بنده اي را نمي بينم كه تقوايش او را سود دهد، مگر آنگاه كه زبانش را دركام كشد. ـ زبانت را نگه دار و گفتارت را بشمار، تا سخنانت در جز خير و خوبي كاستي گيرد. ميزان الحكمه، ص5319،ح18221و18222 
امام صادق(عليه السلام): …و زبان، ترجمان و رازدار د ل است كه هر چه بر آن خطوركند، عيان سازد و هم به وسيلة اوست كه رازها بر ملا شود و بر اساس زبان و گفته هاي آن، خلايق در قيامت بازخواست مي شوند. كلامي كه نه براي خدا و رضاي او باشد، چونان شراب(كه انسان را مست مي كند و خرد او را مي ربايد) دل و خرد را مست مي كند. هيچ عضوي چون زبان شايسته زنداني شدن نيست. …اما آرامش و خموشي صفتي زيبا و بلند مرتبه است كه موهبت خدا به مردمي است كه در زمين مي زيند و رازداران اويند. مصباح الشريعه و مفتاح الحقيقه، باب چهل وششم ، ص135و136 
اميرالمؤمنين حضرت علي(عليه السلام): ـ خاموشي بسيار، موجب حشمت و عظمت بيشتر است. ـ سكوت نور است. ـ هيچ نگهباني، نگهدارنده تر از سكوت نيست. ـ هر سكوتي كه در آن انديشه و تفكر نباشد، سهو است. ـ نوجوانان را به بحث و جدال، ميانسالان را به فكر و انديشه و پيران را به سكوت و خاموشي فرمان دهيد. جلوه هاي حكمت، ص356و357،ح2،8،9،11و13 
امام صادق(عليه السلام): كم خوري در تمام حالات و در نزد همة اقوام پسنديده است. زيرا در كم خوري مصلحتي است ظاهر و باطن را. خوردني هاي پسنديده چهار چيز مي باشد:1ـ به قدر ضرورت(و حفظ جان) باشد.2ـ براي توان گرفتن باشد.3ـ براي فتوح باشد.4ـ براي قوت باشد. خوردن به قدر ضرورت، از آن برگزيدگان است و خوردن براي توان گرفتن، ويژه پرهيزكاران است و فتوح(آنچه از حلال رسد و صاحبش را راضي كند) از آن متوكّلان باشد و نان خورشي كه حرام بودن آن محرز نباشد، يعني قوت، از آن مؤمنان است. هيچ چيزي چون پرخوري به قلب مؤمن ضرر نرساند، چه اين عمل ، موجب دو چيز است: قساوت قلب و برانگيخته شدن شهوت. گرسنگي نان خورش مؤمنان، غذاي روح طعام قلب و ماية سلامتي بدن است. مصباح الشريعه و مفتاح الحقيقه، باب چهل ويكم ، ص121 
امام صادق(عليه السلام): …هيچ حجابي ميان خداوند و بنده اش تاريك تر و وحشتناك تر از نفس و هواپرستي نيست و براي كشتن و از ريشه كندن آن دو، هيچ سلاحي برنده تر از اظهار نياز به خداي سبحان، خشوع ، گرسنگي و تشنگي روز و بيداري شب نيست. پس اگر در اين حال بميرد، شهيد باشد و اگر زنده بماند و در اين راه پايداري كند، عملش او را به رضوان اكبر رساند. مصباح الشريعه و مفتاح الحقيقه، باب هشتادم ، ص243 
اميرالمؤمنين حضرت علي(عليه السلام): ـ خوراكت را كم كن ، بيماريت كم مي شود، سخنت را كوتاه كن، از نكوهش ايمن باش. ـ كم خوردن از پاك دامني و زياد خوردن از اسراف است. ـ مانند زنبور عسل باش وقتي مي خورد، چيز پاكيزه مي خورد و هنگامي كه مي نهد چيز پاكيزه (يعني شهد و عسل) مي نهد، وقتي بر چوبي مي نشيند، آن را(هيچ گاه ) نمي شكند. 
ـ كسيكه همّتش فقط در چيزي است كه مي خورد، قيمتش به اندازه همان چيز است كه از او خارج مي شود. جلوه هاي حكمت، ص51و52،ح6،8،11و18 
نبي اكرم(صلي الله عليه وآله وسلم): آنكه غذا كم خورد، معده اش سالم ماند و صفاي دل يابد و هركه پرخور باشد معده اش بيمار و قلبش سخت شود. ميزان الحكمه، ص157،ح579 نبي اكرم(صلي الله عليه وآله وسلم): هركه زياد تسبيح و تمجيد حق كند و كم خورد و كم نوشد و كم خوابد، فرشتگان مشتاق او شوند. ميزان الحكمه، ص157،ح581 
امام علي(عليه السلام): هرگاه خداوند بخواهد بندة خود را اصلاح گرداند سه چيز نصيب او كند:كم گويي،كم خوري وكم خوابي. ميزان الحكمه، ص157،ح582 
امام صادق(عليه السلام): براي قلب مؤمن چيزي زيانبارتر از پرخوري نيست. پرخوري موجب دو چيز مي شود: سنگدلي و تحريك شهوت. ميزان الحكمه،ص157،ح588 رسول خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): با خوردن و آشاميدن زياد دلها را نميرانيد، زيرا همان گونه كه زراعت بر اثر آب زياد از بين مي رود دلها نيز بر اثر پرخوري مي ميرند. ميزان الحكمه، ص157،ح589 
رسول خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): دل در هنگام خالي بودن معده ، حكمت را مي گيرد و هنگام پر بودن معده، آن را به دور مي افكند. ميزان الحكمه، ص159،ح592 رسول خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): كسيكه شكم خود را پركند، به ملكوت آسمانها و زمين وارد نشود. ميزان الحكمه، ص159،ح594 
مولاي متقيان علي(عليه السلام): هركه در خوردن اندازه نگه دارد تندرستيش فزوني گيرد و انديشه اش سالم ماند. ميزان الحكمه، ص161،ح605 
مولاي متقيان علي(عليه السلام): هركه زياد سير شود، پرخوري او را گرانباركند و هركه پرخوري گرانبارش كند، تيزهوشي را از او بگيرد. ميزان الحكمه، ص161،ح609 پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): شكم خود را از غذا سير نكنيد كه نور معرفت در دلهاي شما مي فِسرد. ميزان الحكمه، ص161،ح616 
مولاي عارفان علي(عليه السلام): سيري شكم پارسايي را نابود مي كند. ميزان الحكمه، ص161،ح617 
امام سجاد (عليه السلام): كسيكه به خدا مي انديشد و از او مي ترسد و براي او كار مي كند، بايد خود را برگرسنگي تمرين و عـادت دهد، چندان كه به سيـري شـود شـور و 
شوقي نداشته باشد. اسبها را نيز اينچنين براي مسابقه و ربودن جايزة آن ورزيده و لاغر مي كنند. ميزان الحكمه، ص161،ح622 
رسول الله(صلي الله عليه وآله وسلم): خوشا به حال هركه اندرون از طعام خالي دارد و گرسنگي بكشد و شكيبايي ورزد. اينان كساني هستند كه در روز قيامت سير مي شوند. ميزان الحكمه، ص163،ح623 
امام هادي(عليه السلام): شب زنده داري خواب را دلنشين تر و گرسنگي غذا را لذتبخش تر مي كند. ميزان الحكمه، ص163،ح624 
پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): نور حكمت ، گرسنگي است و دور شدن از خدا، سيري، سير نباشيد كه نور معرفت در دلهايتان مي فِسُرد. ميزان الحكمه، ص163،ح627 
مولاي متقيان علي(عليه السلام): هركه بر رياضت دادن نفس خود مداومت ورزد، سود برد. ميزان الحكمه، ص2169،ح7527 
مولاي متقيان علي(عليه السلام): اين نفس خود را با تقوا، رياضت و پرورش مي دهم تا در روز هراس بزرگ در امان باشد و در لبة لغزشگاهها پا بر جا ماند. ميزان الحكمه، ص2169،ح7530 
مولاي متقيان علي(عليه السلام): شريعت ،رياضت و پرورش نفس است. ميزان الحكمه، ص2169،ح7531
مولاي متقيان علي(عليه السلام): مطالعه حكمت و چيره شدن بر عادت، رياضت را به بار مي نشاند. ميزان الحكمه، ص2169،ح7532 
مولاي متقيان علي(عليه السلام): خدمت كردن به نفس در نگهداشتن آن از لذتها و خوشيها و پروراندن آن به دانش ها و حكمت ها و كوشا كردن آن در عبادت ها و طاعت هاست. اينهاست ماية نجات و رستگاري نفس. ميزان الحكمه، ص2169،ح7535 
امام صادق(عليه السلام): در سفارش هاي خود به عنوان بصري مي فرمايند: و اما آنها كه موجب رياضت و پرورش نفس است: از خوردن چيزي كه بدان ميل و اشتها نداري بپرهيز كه اين كار حماقت مي آورد و تا گرسنه نشده اي غذا نخور، خوراك حلال بخور و در موقع خوردن نام خدا را بگوي و اين حديث رسول خدا(صلي الله عليه وآله وسلم) را به ياد آر كه : آدمي ظرفي بدتر از شكم خود پر نكند. ميزان الحكمه، ص2171،ح7537 
امام علي(عليه السلام): چشم هاي خود را شب ها بيدار نگه داريد و شكم هايتان را لاغر سازيد و از تن هايتان بگيريد و به جان هايتان ببخشيد. ميزان الحكمه، ص2171،ح7539 
پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله وسلم): شكم هاي خود را گرسنگي دهيد و جگرهايتان را تشنگي و بدن هايتان را برهنگي و دل هايتان را پاك كنيد، باشد از فرشتگان فراتر رويد. ميزان الحكمه، ص2171،ح7541