آیا برخورد دهنده‌ هادرونی بزرگ وجود روح را نقض می کند؟

در یک نظرسنجی مشخص شد که از هر ده آمریکایی، چهار نفر به وجود یک بخش غیر مادی در هر موجودی که به آن روح هم گفته می‌شود، اعتقاد دارند. در همین رابطه فیزیکدانی با نام برایان کاکس (Brian Cox) با استفاده از فیزیک ذرات بنیادی و کشفیات برخورد دهنده‌ هادرونی بزرگ ادعای عجیبی را در مورد وجود روح مطرح کرده است.

برخورد دهنده هادرونی بزرگ (Large Hadron Collider)، بزرگ‌ترین و قدرتمندترین برخورد دهنده‌ی جهان، تونلی عظیم با طول تقریبی 27 کیلومتر است که در آن ذرات پروتون با سرعتی نزدیک به سرعت نور به هم برخورد داده می‌شوند. این برخورد دهنده‌ در سرن، مرکز تحقیقات فیزیک هسته‌ای در سویس قرار دارد. به اعتقاد برخی آن شگفت‌انگیزترین سیستم آزمایش ساخته‌شده به دست بشر است که شیفتگان اکتشافات فیزیک ذرات بنیادی را از سراسر دنیا را به سویس می‌کشاند تا با مشاهده انهدام ذرات زیر اتمی در آن، دانش ما را از جهان هستی بیشتر کنند. دانشمندان تاکنون شاهد به وجود آمدن پلاسمای کوارک گلوئون (چگال­ترین ماده خارج از سیاه‌چاله‌ها) در LHC بوده‌اند، نظریه ابرتقارن را به کمک این دستگاه رد کردند و مهم‌تر از همه ذره بوزون هیگز را از طریق آن کشف کردند.

برایان کاکس از محققان برجسته فیزیک ذرات بنیادی در دانشگاه منچستر بریتانیا، وجود روح را زیر سوال برده است. او در برنامه علمی اینفینیت مانکی کیج (The Infinite Monkey Cage) ، وجود روح را مغایر با فیزیک ذرات بنیادی اعلام کرد و گفت:

اگر الگویی تغییرناپذیر که حامل اطلاعات سلول‌های زنده ما باشد را در نظر بگیریم، برای برقراری شرط تغییرناپذیری آن باید دقیقاً مشخص کنیم که این الگو به چه واسطه‌ای وجود دارد و چگونه با ذرات تشکیل‌دهنده بدن ما در تعامل است. به‌ بیان‌ دیگر باید بخش جدیدی را به مدل استاندارد فیزیک بنیادی اضافه کنیم که توسط برخورد دهنده‌ هادرونی بزرگ کشف نشده است. این کار، در مقیاس انرژی تقابل ذرات بدن ما غیرممکن است.

نیل دیگراس تایسون (Neil deGrasse Tyson)، اخترفیزیکدانی که از دیگر میهمانان این برنامه بود در تلاش برای روشن کردن این ادعا خطاب به کاکس گفت:

اگر درست متوجه منظورتان شده باشم، شما ادعا می‌کنید که سرن ادعای وجود روح را نقض کرده است.

کاکس با تائید این موضوع گفت:

اگر قرار است که ماده‌ای وجود داشته باشد که باعث حرکت دست‌ها، پاها و بدن‌های ما بشود، باید با ذرات تشکیل‌دهنده بدن ما به‌گونه‌ای در تعامل باشد. با توجه به اندازه‌گیری‌های دقیق انجام‌شده در مبحث تعامل ذرات، ادعای من این است که منبع انرژی مسئول به حرکت درآوردن بدن‌های ما، یا همان روح، وجود ندارد.

باوجود اینکه توجیهات علمی فراوانی برای رد مباحث ماوراء الطبیعه وجود دارد، توجیه ارائه‌شده توسط کاکس در نوع خود منحصر به‌ فرد است. این توجیه به توانایی اثبات وجود روح توسط فیزیک‌دانان اشاره دارد که تاکنون بی‌نتیجه بوده است. اما نکته ای در این میان قابل تامل است، ماهیت غیر مادی روح بوده که در تمام ادیان از آن به عنوان موجودیتی روحانی و خارج از بعد ماده اشاره شده؛ با این حساب طبیعی است که در عالم ماده اثابت وجود روح امری غیر ممکن به نظر برسد.