مقصود امام حسن(ع) از این سخن که؛ «اگر به تعداد انگشتان یک دست یار با بصیرت داشتم با معاویه می‌جنگیدم

امام حسن(ع) فرمود: «اگر به تعداد انگشتان یک دست یار با بصیرت داشتم با معاویه می‌جنگیدم»؛ لطفاً صحت این انتساب رابیان کنید و خود حدیث را توضیح دهید.

پاسخ اجمالی

روایتی تنها در یکی از منابع از امام حسن(ع) نقل شده که در بخشی از آن آمده است: «وَ اللهِ یَا حُجْرُ لَوْ أَنِّی فِی أَلْفِ رَجُلٍ لَا وَ اللهِ إِلَّا مِائَتَیْ رَجُلٍ لَا وَ اللهِ إِلَّا فِی سَبْعِ نَفَرٍ لَمَا وَسِعَنِی تَرْکُه‏»؛[1] ای حُجر! به خدا سوگند! اگر هزار نفر سپاه داشتم، نه بلکه صد یار داشتم، نه بلکه حتی هفت نفر یار داشتم؛ آنها را رها نمی‌کردم [و با آنها به جنگ معاویهمی‌رفتم]».
درباره سند این روایت، همچنان‌که گفتیم تنها در کتاب «الهدایة الکبری» آمده است؛ لذا از این جهت باید گفت مورد پذیرش نیست که اگر بود منابع مهم شیعه آن‌را نقل می‌کردند.
بنابراین و با فرض پذیرش می‌توان گفت؛ مقصود امام حسن(ع) از تعداد هفت نفر، یارانی در حد فرماندهی و پذیرش مسئولیت‌های بالای نظامی هستند که بتوان روی تخصص و مشاوره آنها حساب نمود، و گرنه افراد عادی در سپاه امام(ع) فراوان بودند؛ مانند آنچه را که در مورد تعداد 313 نفر یاران امام زمان می‌گویند.

[1]. خصیبی، حسین بن حمدان، الهدایة الکبری، ص 192، بیروت، البلاغ، 1419ق.