لکه های خورشیدی ، این بار از دریچه تلسکوپ‌های رادیویی
پنج شنبه 30 دی 1395 5:00 PM
در تصاویر جدیدی که از آرایه تلسکوپ رادیویی ALMA در شیلی تهیه شده است، لکه های خورشیدی به شکل لاک‌پشت، به ثبت رسیده‌اند. این لکه‌ها اندازه‌ای دو برابر زمین داشته و برای اولین بار است که این نوع تلسکوپ‌ها به خورشید نگاه می‌کنند.
تلسکوپ‌های رادیویی، معمولا برای ثبت امواج رادیویی که از کهکشان‌های دور به سمت ما می‌آیند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما این بار، امواج ارسالی، از لایه کروموسفر خورشید، یعنی لایه‌ی بالاتر از سطح مریی که ما می‌بینیم، رصد شده است. این تصاویر در طول موج‌های 2.5 و 3 میلی‌متری تهیه شده‌اند که شرایط خورشید در دو بخش متفاوت از طیف الکترومغناطیس را به ما نشان می‌دهند. اینگونه، نسبت به گذشته به شناخت بیشتری از فیزیک خورشید دست پیدا می‌کنیم.
تلسکوپ رادیویی آلما یک ماه پیش این تصویر را از خورشید و در طول موج 1.25 میلی‌متری گرفته است. این تصویر ناحیه کروموسفر خورشید که درست بالای بخش مریی آن قرار گرفته را نشان می‌دهد. بخش تیره‌تر نسبت به سایر نواحی سردتر است که یک لکه خورشیدی به شکل لاک پشت و در اندازه دو برابر قطر زمین را نشان می‌دهد.
همگی ما به دیدن تصاویر خورشید در طول موج مریی عادت کرده‌ایم. اما اطلاعاتی که این تصاویر به ما می‌دهند، درباره دینامیک سطح و اتمسفر فعال ستاره ماست. با این حال برای درک کامل رفتار خورشید، نیاز است تا در تمامی طول موج‌های طیف الکترومغناطیس، به رصد آن بپردازیم. از جمله در بخش میلی‌متری و زیرمیلی‌متری طیف، که آرایه تلسکوپی آلما در این بخش فعالیت می‌کند.
همان لکه خورشیدی تصویر پیشین که این بار در طول موج 3 میلی‌متری تصویربرداری شده است. این تصویر، بخش بالاتری از لایه کروموسفر خورشید را نشان می‌دهد که شکل تیره لکه خورشیدی در آن محو شده است.
آنتن‌های آلما، به طور خاص برای رصد نور شدید خورشید تطبیق داده شده‌اند. به این صورت آلما به عنوان اولین رصدخانه عضو ESO شناخته می‌شود که در رصد خورشید مشارکت می‌کند.
لکه های خورشیدی در سطح خورشید، زمانی ایجاد می‌شوند که خطوط میدان مغناطیسی روی خودشان پیچیده و دوباره وارد سطح پلاسمایی خورشید می‌شوند. به این صورت باعث ایجاد ناحیه‌ای سردتر شده که تاریک به نظر می‌رسد. این نوع فعالیت‌های مغناطیسی، می‌تواند باعث ایجاد شعله‌ها و فوران برخی از مواد خورشید شود که با سرعت‌های بسیار زیاد به سمت بیرون پرتاب می‌شوند.
تصویر کاملی از خورشید در طول موج 1.25 میلی‌متری که توسط رصدخانه آلما تهیه شده است. این تصویر با تکنیک اسکن سریع ثبت شده که تنها از یکی از 66 آنتن این مجموعه تلسکوپ‌ها استفاده می‌کند. نتیجه تصویری با وضوح پایین از قرص خورشید است که تنها در چند دقیقه ایجاد می‌شود.
