محمد علی کلِی با نام قبلی کاسیوس مارسلوس کِلِی، جونیور (به انگلیسی: Cassius Marcellus Clay, Jr.) (در ایران مشهور به محمد علی کلِی) (زاده ۱۷ ژانویه ۱۹۴۲ کنتاکی – درگذشتهٔ ۳ ژوئن ۲۰۱۶ لویی ویل، کنتاکی، ایالات متحده)، بوکسور حرفه‌ای سنگین‌وزن آمریکایی بود که به عنوان برترین مشت‌زن تاریخ بوکس در این وزن شناخته می‌شود. او به عنوان یک فعال مدنی و چهره‌ای الهام بخش، جنجالی و چالش‌برانگیز در داخل و خارج رینگ بوکس شناخته شده است. او از دوازده سالگی مشت‌زنی را شروع کرد و تنها ۱۰ سال بعد (۱۹۶۴) قهرمان بوکس جهان شد.

محمد علی کلِی قهرمانی بود که عرق سرد بر پیشانی رقیبانش می‌نشاند. هر چند مشت‌هایش آهنین بودند، در عوض هنرشناسی ماهر بود و قلبش برای هنر، سینما و موسیقی نرم می‌تپید. اگر پارکینسون این مشت‌زن افسانه‌ای را از پا نمی‌انداخت، او امسال ۷۵ ساله می‌شد.

مشت‌زن در رینگ، هنرپیشه در سینما

محمد علی کلِی یکی از بوکسورهای اسطوره‌ای جهان بود، اما از آن دسته انسان‌ها نبود که فقط به همین ویژگی رضایت دهد. او دوست داشت خودش را در عرصه‌های دیگر هم بیازماید. یکی از این عرصه‌ها بازیگری بود. در فیلم "جاده آزادی" (محصول ۱۹۷۹) او نقش یک برده سابق را ایفا کرد که در مخالفت با قوانین به پا می‌خیزد تا جایی که به عنوان سناتور وارد مجلس سنای آمریکا می‌شود.

"شهیدی" روی جلد مجله

کارل فیشر این عکس را در سال ۱۹۶۷ انداخت و روی جلد مجله "اسکوایر" چاپ شد. این تصویر الهام‌گرفته از صحنه شهادت سباستین مقدس در نقاشی‌های دوران رنسانس ایتالیاست. زمانی که شعله‌های جنگ ویتنام زبانه می‌کشید، علی از شرکت در این جنگ خودداری کرد. او در توجیه عدم حضورش در ارتش گفت: "تا به حال هیچ ویت‌کنگی به من کاکاسیاه نگفته است." کلِی با همین جمله نفرت خیلی از سفید‌پوست‌های آمریکایی را به جان خرید.

نخستین حضور روی صحنه تئاتر

محمد علی کلِی روز ۲ دسامبر ۱۹۶۹ برای نخستین بار در تئاتر موزیکال "Buck White" در برادوی با یک کلاه‌گیس و ریش مصنوعی به روی صحنه رفت. این نمایش مجموعا هفت بار اجرا شد. در آن دوران خودداری علی از حضور در ارتش و مشارکت در جنگ ویتنام موجب تعلیق و ممنوعیت فعالیت ورزشی او شده بود.

بازی در نقش خود

محمد علی در خیلی از فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی در نقش خودش هم ظاهر شده بود؛ از جمله در "مرثیه برای یک‌ سنگین‌وزن" (۱۹۶۲)، "بدن و روح" (۱۹۸۱) و "Doin' Time" (۱۹۸۵). پوستری که مشاهده می‌کنید به مستند "من علی هستم" مربوط می‌شود که در سال ۲۰۱۴ تولید شد. این مستند زندگی این مشت‌زن افسانه‌ای را به تصویر می‌کشد و در آن از صدای ضبط شده محمد علی کلِی در دهه ۷۰ میلادی استفاده شده است.

زندگی سینمایی

هالیوود در سال ۲۰۰۱ فیلمی را از معروف‌ترین مسابقات مشت‌زنی کلِی ساخت که ویل اسمیت نقش اصلی آن را بازی کرد. در این فیلم نه تنها به جنبه ورزشی زندگی محمد علی پرداخته شده بود، بلکه او از زاویه یک فعال سیاسی و مسلمان معتقد هم نشان داده شده بود. این فیلم با مسابقه تاریخی "غرش در جنگل" میان علی و جرج فورمن به پایان رسید؛ نبردی که با ناک‌اوت شدن فورمن و کسب قهرمانی سنگین وزن جهان برای محمد علی کلِی همراه بود.

شاعر و نویسنده

محمد علی همراه با دخترش هانا (راست) کتاب زندگی‌نامه خود را نوشت که "روح یک پروانه" نام دارد. در این کتاب هم سرگذشت پرفراز و نشیب علی به تصویر کشیده شده و هم اشعار سروده شده توسط او و دخترش را می‌توان خواند. تصویری از مراسم امضای کتاب که محمد علی و هانا در آن حضور داشتند.

سوژه ‌مورد احترام هنرمندان

در سال ۱۹۷۵ یکی از به یادماندنی‌ترین نبردهای مشت‌زنی در مانیل، پایتخت فیلیپین برگزار شد؛ نبردی میان محمد علی کلِی و رقیب دیرینه‌اش جو فریزر. این رویداد دستمایه خلق آثار هنری متعددی شد از جمله این نقاشی که کاری از مونیکا جین والریو است. این تابلو در فروشگاهی به نام "علی مال" در مانیل به نمایش گذاشته شده است.

مجسمه‌ای برای یک شخصیت اسطوره‌ای

سال ۱۹۹۵ مجسمه‌ای برنزی از محمد علی کلِی در رستوران "Planet Hollywood" در لاس وگاس رونمایی شد. این مجسمه اثری از جان پتک (John Petek) است.

ادای احترام

پرتره محمد علی کلِی در سال ۱۹۷۷ دستمایه مجموعه "قهرمانان" اندی وارهول شد. این عکس از هفتمین نمایشگاه هنرهای زیبای مسکو در سال ۲۰۱۳ انداخته شده است که عکس‌های محمد علی در آن به نمایش‌ گذاشته‌ شدند. محمد علی در ۳ ژوئن سال ۲۰۱۶ پس از سال‌ها دست و پنجه نرم کردن با بیماری پارکینسون در سن 74 سالگی درگذشت. اما وارهول با خلق این پرتره‌ها این مشت‌زن افسانه‌ای را جاودانه کرد.

محمد علی کلِی که در روزهای قهرمانی به جز کسب عناوین در رینگ، به نماد آفریقایی آمریکایی ها و مسلمانان آمریکا و سایر نقاط جهان تبدیل شده بود و تلاش های بسیاری در زمینه رفع تبعیض ها انجام داد، سال ها بود که از بیماری پارکینسون رنج می برد. او مدتی بود که در بیمارستان بستری شده بود و خبر رسیده بود که وضعیت خوبی از لحاظ جسمی ندارد ... در ادامه ایمیل نگاهی داریم به برترین نقل قول های این قهرمان افسانه ای در سالیان اخیر :

"غیرممکن" تنها واژه‌ای بزرگ برای افراد حقیر است. برای اینکه آنها زندگی آسان‌تر و بهتری داشته باشند باید این قدرت را داشته باشند که تغییراتی در زندگی خود ایجاد کنند. "غیرممکن" یک حقیقت نیست، بلکه یک باور است. "غیرممکن" اظهارنظر نیست بلکه شهامت است. "غیرممکن" بالقوه است. "غیرممکن" زودگذر است. "غیرممکن" هیچ است.

از هر لحظه تمرین کردن متنفرم اما به خودم گفته‌ام که دست از تمرین نکش، این سختی را به جان بخر تا باقی عمر خود را به عنوان یک قهرمان زندگی کنی.

تنفر از مردم به خاطر رنگ پوست‌شان اشتباهی محض است. مسئله این نیست که از چه رنگ پوستی بدتان می‌آید، مسئله این است که با این تفکر صددرصد در اشتباهید.

همانند پروانه در آسمان شناور باش و مثل زنبور نیش بزن.

هر روز طوری زندگی کن که انگار آخرین روز زندگی‌ات است، زیرا سرانجام روزی وقت رفتن خواهد رسید.

وقتی برای هدف خاصی می‌جنگید چیزی را از دست نداده‌اید. به نظر من بازنده‌ واقعی کسانی هستند که هدف مشخصی ندارند.

خدماتی که به دیگران ارائه می‌دهید در واقع اجاره بهایی است که بابت حضورتان در روی کره زمین پرداخت می‌کنید.

بیشتر مواقع موانع بزرگی همچون کوه‌ها نیستند که سد راه شما می‌شوند بلکه گاهی یک ریگ کوچک در کفش‌تان می‌تواند مانع رسیدن شما به هدف‌تان شود. کسی که در 50 سالگی همانند 20 سالگی‌اش به دنیا می‌نگرد در واقع 30 سال از عمرش را از دست داده است.

هرگز به شکست خوردن فکر نکرده بودم ولی حالا این اتفاق برایم افتاد و این تنها چیزی است که به درستی اتفاق افتاد. شکست جزیی از زندگی همه ماست.

زندگی قمار است. ممکن است شما صدمه بینید و یا افرادی در سقوط هواپیما جان خود را از دست بدهند. همچنین امکان دارد انسان‌ها دست و پای خود را در تصادف اتومبیل از دست بدهند. این موضوع در مورد مبارزه‌ها نیز صدق می‌کند و ممکن است برخی جان خود را در این راه از دست بدهند، برخی مصدوم شوند و در مقابل برخی دیگر پیروز شوند. تنها به خاطر داشته باشید که به خودتان تلقین نکنید این اتفاق ممکن است برای شما بیفتد.

"خداوند" بزرگترین است. من فقط بزرگترین بوکسور هستم.