اصولا چون چنین پیروزی عظیمی، اگر محال نباشد، ممکن و آسان هم نیست باید دید زمینه و عوامل چنین پیروزیی چیست و راه آن کدام است؟ در این بحث به عوامل پیروزی آن حضرت در این قیام جهانی و فتح نهایی عالم توسط ایشان می پردازیم و با توجه به روایات و احادیث رسیده این عوامل را بررسی می کنیم.
در ضمن بررسی ویژگیهای یاران حضرت مهدی ،علیه السلام، و خصوصیات لشکریانش به این نکته برمی خوریم که آنان «منصور بالرعب » هستند.
منصور بالرعب بودن، یعنی آنکه پیروزی آن حضرت ظاهرا در سایه رعب و وحشتی است که در دل دشمنان، از او و لشکریانش ایجاد می شود و آنها از قدرت و پیروزیهای او به قدری به هراس می افتند که توان استقامت خویش را از دست می دهند یا تسلیم می شوند و یا سلاحها را بر زمین می گذارند و فرار می کنند و این خود زمینه پیروزی و فتح بدون درگیری و خونریزی و جنگ را برای آن حضرت فراهم می سازد.
دشمنان آن حضرت از ترس برخورد نظامی و درگیری با امام، سلاحهای خود را بر زمین می گذارند یا با بلندکردن پرچم سفید، تسلیم می شوند و یا از پیشاپیش لشگر او می گریزند.
در تاریخ از اینگونه پیروزیها دیده شده که سپاهی با مشاهده قدرت طرف مقابل متزلزل و مرعوب می شدند و سرانجام قبل از رسیدن لشگر، خود را تسلیم می کردند.
پیامبر اسلام،صلی الله علیه وآله، طبق شواهد تاریخی و آیات قرآن از این موهبت برخوردار بوده و درمواردی صلابت و ابهت آن حضرت و تصمیم و اراده شکست ناپذیر او دلهای دشمنان را به لرزه افکنده و آنان را پریشان ساخته است و پیش از درگیری و یا به مجرد رویارویی ، شکست خورده و پا به فرار نهاده یا تسلیم شده اند.
پیامبر اسلام در «غزوه بدر» با اقلیتی غیر مجهز و بسیار کم در برابر سپاهی مجهز و چندین برابر، نه تنها ایستاد، بلکه به پیروزی جالبی هم رسید و این خود از مواردی است که دشمن با رعبی که در دلش از پیامبر اسلام توسط خداوند می افتد و با دادن بیش از هفتادکشته و مجروح و به جا نهادن اسیران زیاد، پا به فرار می گذارد. ابوسفیان می گوید به محض رساندن کاروان به مکه بسرعت به بدر مراجعه کردم ، لشکر در حال فرار بود و به هر کس می گفتم: بایست! می گفت: علی ،علیه السلام، سوار بر اسب مرا تعقیب می کند.
در جنگ خندق پس از محاصره مدینه توسط نیروهای قریش و احزاب و عبور «عمروبن عبدود» و همراهان او از خندق و رجزخوانی عمرو، اضطراب و دلهره ای بین مسلمین رخ داده بود که به تعبیر قرآن «و زلزلوا زلزالا شدیدا» (1) و فریاد «متی نصرالله » سر می دادند.
آنگاه که حضرت علی ،علیه السلام، عمرو را با یک ضربت از پا درآورد و پیامبر ،صلی الله علیه وآله،فرمود: «ضربة علی یوم الخندق افضل من عبادة الثقلین » ترس و رعب عجیبی در دل دشمن افتاد و شبانه فرار کردند.
و نیز در جنگ با یهود بنی نظیر و بنی قریظه، ترس و نگرانی به حدی بود که به تعبیر قرآن:
«وقذف فی قلوبهم الرعب یخربون بیوتهم بایدیهم و ایدی المؤمنین » (2)
و در دلشان (از سپاه اسلام) ترس افکند تا به دست خود و به دست مؤمنان خانه هاشان را ویران کردند.
ویادر فتح مکه زمینه چنان فراهم می شودوبه گونه ای مرعوب می گردند که جرات هر گونه مقاومت و رویارویی از لشکر جرار قریش و ابوسفیان سلب می گردد و همه طوعا و کرها تسلیم می شوند و شعار «لااله الاالله وحده وحده وحده انجز وعده و نصر عبده و اعز جنده و هزم الاحزاب وحده » تحقق می یابد.
باز درانقلاب اسلامی ، دیدیم که دشمن با همه قوا و توان وسلاحهای مدرن، چگونه صحنه را خالی می کرد، مخصوصادرآخرین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی شاهد بودیم که در پی فرمان حضرت امام، قدس سره، و ریختن همه مردم به خیابانها با فرمان رهبرانقلاب، چگونه نیرومندترین ارتش خاورمیانه عملا جا خالی کرد و نیروهای انقلاب پیروز شدند.
در جنگ تحمیلی هم نمونه هایی از این پیروزیها را در فتح خرمشهر و آبادان و فتح المبین دیدیم که نیروی مجهز و برتر مهاجمان، با روحیه متزلزل در اثر ترس و وحشت شعار الله اکبر چگونه شکست خورد و تسلیم شد.
اینها نمونه کوچکی است از پیروزی که در سایه ترس و رعب در دل دشمن به وجود می آید.
پس بسیار روشن است که یکی از عوامل عمده پیروزی ارتش امام زمان ،علیه السلام، همان رعب است که از آوازه حضرت و تایید ونصرت او از طرف خدا در دل دشمنان خدا و امام زمان ،علیه السلام، می افتد و این حقیقت در لابلای آیات و روایات مشهود است.
اینک آیاتی که دلالت بر اینگونه پیروزیها دارد و می رساند که پیامبر، صلی الله علیه وآله،در مواردی ، منصور بالرعب بوده است از نظر شما می گذرانیم:
1. «سنلقی فی قلوب الذین کفرواالرعب بما اشرکوا بالله » (3)
بزودی در دلهای کفار رعب و هراس می افکنیم به خاطر آنکه شرک برای خدا قائل شدند.
2.«سالقی فی قلوب الذین کفروا الرعب فاضربوا فوق الاعناق » (4)
بزودی در دلهای کافران وحشت و ترس می افکنیم ، پس ضربه ها را بر بالای گردنها (یعنی مغزشان) فرود آورید. این در رابطه با رعبی است که در دل کفار قریش در جنگ بدر افتاد و سبب پیروزی مسلمانان بر آنها شد.
3. «و قذف فی قلوبهم الرعب فریقا تقتلون و تاسرون فریقا» (5)
در دل یهودیان رعب و وحشت افتاد که سبب فروآمدن از دژهایشان شد و شما گروهی را کشتید و گروه دیگری را به اسارت گرفتید.
4. «فاتاهم الله من حیث لم یحتسبوا و قذف فی قلوبهم الرعب » (6) پس قدرت خداوند از جایی که گمان نمی بردند، آمد و رعب وحشتی در دل آنان افتاد.
در بسیاری از روایات ما همین صفت و ویژگی پیامبر،صلی الله علیه وآله،برای حضرت مهدی ، علیه السلام،نقل شده است، علاوه بر روایاتی که قبلا اشاره شد به اینکه رعب پیشاپیش لشکر امام زمان از هر طرف می رود یعنی از فاصله دور دشمن او مرعوب می گردد و فرار می کند یا تسلیم می شود .
امام باقر ،علیه السلام، می فرماید: «همه سنن انبیا در امام زمان جمع است (که بعدا در این زمینه بحث خواهیم کرد) ولی از سنتهای جدش مصطفی،صلی الله علیه وآله، قیام به شمشیر و منصور بالرعب است.
«و اما شبهة من جده المصطفی محمد،صلی الله علیه وآله، فخروجه بالسیف و قتله اعداءالله و اعداءرسوله و الجبارین و الطواغیت و انه ینتصر بالسیف و الرعب و انه لا ترد له رایة ...» (7)
از سنتهای جدش قیام امام زمان با شمشیر و قیام مسلحانه است و نابودی دشمنان خدا و رسول خدا و ستمگران و طاغوتها است و منصور به رعب و تسلیم همه پرچمها در برابر اوست.
امام محمدباقر،علیه السلام،نیز می فرماید:
«القائم،علیه السلام،منا منصور بالرعب، موید بالنصر تطوی له الارض و تظهر له الکنوز و یبلغ سلطانه المشرق و المغرب » (8)
قائم ،علیه السلام، ما یاری شده به رعب است و تاییدشده با پیروزی است. تمام زمین به تصرف او درمی آید و گنجهای زمین برای او ظاهر می شود و سلطه او بر شرق و غرب می رسد.
امام صادق ،علیه السلام، می فرمود:
«ان القائم منامنصوربالرعب موید بالنصر تطوی له الارض و تظهر له الکنوز و یبلغ سلطانه المشرق و المغرب و یظهرالله به دینه ولوکره المشرکون » (9)
4. در ذیل تفسیر آیه «اتی امرالله فلاتستعجلوه » می فرماید: (10)
«هو امرنا امرالله تعالی عزوجل ان لانستعجل به حتی و یویده بثلاثة اجناد الملائکه المؤمنین والرعب » (11)
او همواره با سه گروه سپاه تایید می شود. سپاه فرشتگان ، سپاه مؤمنان مخلص و سپاه رعب و ترس.
هشام بن سالم از امام صادق ، علیه السلام، نقل می کند:
«... فلا یبقی بین الخافقین الا خافه » (12)
در میان شرق و غرب کسی نمی ماند مگر اینکه از او می هراسد.
ابی بصیر از امام صادق ، علیه السلام، نقل می کند که آن حضرت درباره نشر و گسترش پرچم حضرت مهدی،علیه السلام، پس از نقل مطالبی می فرماید:
«و یسیرالرعب قدامها شهرا وراءها شهرا و عن یمینها شهرا و عن یسارها شهرا، ثم قال یا ابامحمد، انه یخرج موتورا غضبان اسفا لغضب الله علی هذاالخلق ». (13)
با توجه به معنای لغوی رعب که همان خوف و در واقع ترس شدیدی است که کتمان آن ممکن نیست، روشن می شود منصور به رعب بودن آن حضرت ممکن است به این معانی باشد:
1. مردم مخالف و دشمنان ، روحیه خود را ببازند و جرات مقاومت در برابر او نکنند و از ترس لشکر مقاوم و غیرقابل نفوذ و شکست ناپذیر آن حضرت ، تسلیم شوند.
2.آوازه آن حضرت و لشکرش چنان رعب آور است که شهرهای دور دست که با لشکر امام به مسافت یک ماه راه رفتن، فاصله دارند، از هر طرف بدون درگیری و رویارویی و مقاومت تسلیم می گردند، چنانچه حدیث ابی بصیر گویای آن است.
3. تمام دشمنان آن حضرت در خوف شدید به سر می برند و این ترس خودمقدمه پیروزی امام و شکست دشمنان امام است.
این رعب و ترس از چند جهت ممکن است رخ دهد:
الف) از نظر اعجاز و قدرت خداوند که هراس و رعب در دلهای دشمنان امام و ابرقدرتها بیفکند و قدرت اراده و تصمیم به مقاومت را از آنان سلب نماید، نتیجه اینکه زودتر تسلیم گردند. گویی چنان از خود بی خود شوند و دست و پای خود را گم کنند که توان حرکت نیابند همانند بره در برابر شیر و ...!
ب) آوازه پیروزی سریع حضرت و شیوع فتح و نصرت او در سراسر بلاد و ویژگی یاران او و لشگریانش که مقاوم و شکست ناپذیرند، سبب این خوف و رعب گردد.
ج) انتشار حرکت و قیام امام و آمادگی باطنی مردم ممکن است، سبب پیوستن مردم به امام شود و در تمامی کشورها نیروها و مردم خواستار همکاری با امام زمان گردند و در نتیجه شورشها و قیامهای داخلی رخ دهد و موجب انشعاب حکومتها وتقسیم و تجزیه آنان گردد و عملا ایجاد ترس و وحشت و رعب در دلهای حاکمان و طاغوت و قدرتها شود.
د) امام زمان با احاطه ای که بر اسرار غیب دارد ممکن است راز و رمز آنان را قبلا کشف و خنثی کند و منابع و ذخایر اسلحه و نیروهای انسانی آنان را نیز شناسایی کند و نقاط ضعف و آسیب پذیری آنان را بداند و با یک اقدام سریع همه را وادار به تسلیم سازد و نیز کافی است که این کار را با چند دولت مقتدر انجام دهد تا بقیه حساب خویش را بدانند ...!!
پی نوشتها:
1. سوره احزاب (33)، آیه 11
2.سوره حشر (59)، آیه 2
3. سوره آل عمران (3)، آیه 151
4. سوره انفال (8)، آیه 12
5. سوره احزاب (33)، آیه 23
6. سوره حشر (59)، آیه 2
7. مجلسی،محمدباقر، بحارالانوار، ج 51، ص 217، ح 6.
8. کشف الغمه، ج 3، ص 324;المحجه البیضاء، ج 3، ص 341; یوم الخلاص، ص 300; منتخب الاثر، ص 292و482; مجلسی، محمدباقر، همان، ج 52، ص 190، نورالابصار، ص 171; اعلام الوری، ص 433، اسعاف الراغبین، ص 152; ینابیع المودة، ج 3، ص 136.
9. مجلسی، محمدباقر، همان، ص 191، ح 24.
10. سوره نحل (16)، آیه 1.
11. نعمانی، کتاب الغیبة، ص 128; مابعد الظهور، ص 535; ر.ک: امام مهدی من المهد الی الظهور.
12. نعمانی، همان، ص 122.
13. مجلسی، محمدباقر، همان، ص 360، ح 129.
