بندر ترکمن، از منظرگاه تاریخی شهری با قدمت نیست. این شهر در سال ۱۳۰۶ در پی سرکوب عشایر توسط پهلوی اول و با اهداف نظامی این شهر تأسیس شد.

جالب است بدانید این بندر نخستین شهر کشور است که توسط مهندسین و معماران ایرانی و بلژیکی مطابق با اصول شهرسازی ساخته شده و نقشه آن تار عنکبوتی و بسیار منظم است.

در این مقاله با برخی مناطق دیدنی این شهر زیبا آشنا می‌شویم.

روستای قره قاشلی

روستای قره قاشلی در ۱۰ کیلومتری شرق بندر ترکمن و در میانه جاده بندر ترکمن به گرگان قرار گرفته است. روستای قره قاشلی از شمال به روستای پنج پیکر، از شرق به قره تپه و از جنوب به زابل محل علیا، سفلی و اراضی کشاورزی مهتر کلاته و از غرب به روستای ایوان اباد و قره قاشلی کوچک منتهی می‌شود.. این روستا هرساله میزبان شمار زیادی علاقه‌مندان به اسب سواری است.

سواحل خلیج گرگان

وجود خلیج گرگان با وسعت ۶۸۸۰۰ هکتار که به طول ۵/۶ کیلومتر از دریا منفک گردیده از مهم‌ترین محورهای دارای قابلیت گردشگری بندر ترکمن است. سواحل جنوبی و شرقی دریای خزر برخلاف سواحل شمالی آن هیچ‌گاه دوره یخبندان ندارند، از این رو قابلیت جذب گردشگر در تمامی ایام سال را دارا هستند. روستای قره‌سو در شهرستان بندر ترکمن یکی از زیباترین مناطق ساحلی در این شهرستان است.

منطقه شکار ممنوع صوفیکم

تالاب شکار ممنوع صوفیکم بندر ترکمن، از ‪  جاده آق قلا به مرز اینچه برون در شمال استان آغاز می‌شود. این تالاب زیستگاه برخی گونه‌های نادر جهان وحش از جمله روباه ترکمن و کوچک‌ترین پستاندار ایران یعنی حشره خوار کوتوله است. ضمن آن که این منطقه و زیستگاه‌های اطراف آن یکی از محل‌های زمستان گذرانی پرندگان مهاجری است که هر ساله از ۶ مسیر مهاجرت جهان به این تالاب روی می‌آورند.

تالاب صوفیکم زیستگاه ۱۳۰ گونه پرنده از جمله ۹ گونه پرنده مهاجر زادآور و ۱۲ گونه پرنده بومی زادآور است. اهمیت این تالاب از زیست پرنده‌های حمایت شده و در معرض خطری مانند اردک سرسفید و عقاب دریایی دم سفید هویدا می‌شود. در فصل مهاجرت، گونه‌های منحصربه فرد و نادر از جمله عقاب دریایی دم سفید و اردک سرسفید از کشورهای آفریقایی و اروپایی، هند و چین، ترکمنستان و چند فلات دیگر به ایران می‌آیند تا زمستان گذرانی خود را در گمیشان خلیج گرگان و زیستگاه‌های اطراف آن سپری کنند.

جزیره آشوراده

جزیره آشوراده در غرب بندر ترکمن بزرگ‌ترین جزیره ایرانی در دریای مازندران است که در شبه‌جزیره میانکاله واقع‌شده است. درگذشته آشوراده از سه جزیره تقریبا به‌هم‌پیوسته تشکیل می‌شده که دو جزیره کوچک و انتهایی آن در طول قرن‌ها به زیر آب رفته‌اند و حالا آشوراده نیز به همان دلیل متروک و نیمه مغروق مانده است. البته مسافران می‌توانند از بندر ترکمن با قایق موتوری ظرف مدت زمان ده دقیقه به آشوراده برسند و از زیبایی‌های بین‌ظیر و آرامش مثال‌زدنی آن لذت ببرند. 

این جزیره تا سال‌های پیش با امکاناتی همچون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه راهنمایی، مغازه، مسجد و حسینیه بیش از ۱۰۰۰ نفر سکنه داشته است که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه‌وری و ماهی گیری مشغول بوده‌ان،  اما در سال ۱۳۷۲ به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر و وقوع سیل مردم جزیره آنجا را ترک کردند. هم‌اکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند.

جالب اینجا است که ۴۰٪ خاویار ایران در نزدیکی این جزیره زیبا صید می‌شود. این جزیره تا پایان جنگ جهانی دوم در اختیار روس‌ها بوده است. روس‌ها در این جزیره چندین بیمارستان، ساختمان مسکونی، قلعه و یک کلیسای چوبی ساختند. با این حال، اکنون از کلیسای چوبی اثری در دست نیست، اما یک قلعه مثلثی که در شمال این جزیره پابرجا مانده است که به‌عنوان یادگاری از اشغال روس‌ها به ثبت میراث فرهنگی رسیده است.

تالاب گمیشان

این تالاب زیبا در شمال غرب بخش گُمیشان از توابع شهرستان بندر ترکمن واقع‌شده است. ضلع جنوبی تالاب به رودخانه گرگان رود، ضلع شمالی آن به مرز ایران و ترکمنستان، ضلع غربی آن به دریای خزر و شرق آن به دشت گمیشان متصل است و حدود هفت کیلومتر از آن نیز در خاک کشور ترکمنستان امتداد دارد. بخش شمالی تالاب گمیشان به علت دارا بودن شرایط مطلوب به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده معرفی و در فهرست تالاب‌های بین‌المللی در کنوانسیون رامسر قرارگرفته است. 

این تالاب، هر ساله میزبان هزاران پرنده مهاجری است که زمستان خود را در این تالاب بین المللی و دیگر تالاب‌های استان گلستان سپری می‌کنند. پرندگان این تالاب عمدتا مهاجر هستند و با سرد شدن هوا در بخش‌های روسیه به این تالاب می‌آیند. این پرندگان معمولا از آبان ماه وارد ایران می‌شوند و تا اوایل فروردین در این تالاب می‌مانند. این تالاب بین‌المللی سالانه میزبان بیش از ۲۲ گونه پرنده از قبیل: فلامینگو، عقاب شاهی، بالابان، قو، حواصیل، پرلا، سار، مرغابی سر حنایی، مرغابی سرسبز، گیلانشاه خال‌دار، کوکر، آبچلیک، خوتکا، کاکایی، لک لک، پلیکان، سلیم طلایی، چکاوک، غاز خاکستری، پرستوی دریایی و ... است.

اسکله تفریحی بندر ترکمن

اسکله تفریحی بندر ترکمن یکی از بهترین دیدنی‌های این شهر است.  اسکله بندر ترکمن در غرب این شهر واقع شده، جایی که می‌توان سوار قایق‌های پدالی یا موتوری شد و در بازارهای بی‌نظیر و رنگارنگ آن در افقی از دریای خزر خرید کرد. اگر به بندر ترکمن سفر کردید، تماشای غروب خاطره‌انگیز این اسکله را فراموش نکنید.