زیباترین جاذبه های فراموش شده‌ی شیراز

شیراز یکی از پر جاذبه ترین شهرهای ایران است. هر ساله تورهای گردشگری بسیاری از داخل و خارج از ایران برای بازدید از شیراز برگزار می‌شوند.

اردیبهشت شیراز و بوی بهار نارنج در تمام ایران شهرت دارد و شیراز در این ماه بیشترین تعداد مسافر را به خود می بیند.

به خاطر حضور بناهایی معروف، مانند مسجد نصیرالملک و حافظیه این شهر در برنامه تمام گردشگران خارجی که می خواهند از ایران بازدید کنند قرار می گیرد.

به خصوص که مشهورترین و دیدنی ترین جاذبه گردشگری ایران و یکی از مهم ترین آثار باستانی جهان یعنی تخت جمشید در نزدیکی این شهر قرار دارد.

جاذبه های دیدنی شیراز شهرت جهانی دارند، با این وجود مکان هایی نیز هستند که شاید حتی برای اهالی شیراز چندان آشنا نباشند و یا دست کم داستان پنهان آن ها را ندانند. اگر دوست دارید بعد از بازدید از مشهورترین جاذبه های شیراز به جاهایی بروید که شاید کم تر کسی از آن ها خبر داشته باشد، با سفرمی همراه باشید تا شما را از وجود زیباترین جاذبه های فراموش شده ی شهر شیراز با خبر سازیم.

سروناز

سروناز نام یک درخت در شیراز است که شهرتی عالم‌گیر داشت. امروزه خیلی ها نام سروناز را برای دخترشان انتخاب می کنند و خیلی از آن ها نمی دانند سروناز اصلی کجا است. این درخت کهن‌سال بیش از نهصدسال عمر دارد و شعرای بزرگ شیراز از جمله حافظ، سروناز را دیده اند و در مدحش شعر سروده اند.

«ای سروناز حسن که خوش می روی به ناز، عشاق را به ناز تو هر لحظه صد نیاز.»

سروناز با چهل متر قد، هنوز در اوج شکوه و زیبایی قرار دارد، هرچند کم آبی، اندکی از تراکم برگ های آن کاسته است و درخت زیبای شیراز محتاج هرس و رسیدگی است. در طول تاریخ شعرا سروناز را مصداقی برای راست قامتی و اعتدال اندام دانسته اند و اشعار زیبایی در وصف این درخت گفته اند که از بین آن ها می توان به شهریار اشاره کرد که در حین بازدید از شیراز مجذوب زیبایی سروناز نیز می شود.

«سروناز ارم از دور به من کرد سلام، جای آن را که چنان سرو کند ناز به من.»

به خصوص وقتی باد بهاری به بالای این درخت نازنین می وزد و آن را به رقص و تحرک در می آورد منظره ای بسیار زیبا خلق می شود. البته هر مسافری خواسته و ناخواسته در طول بازدید از شیراز سروناز را می بیند. اما ممکن است نام آن را نداند. بلندترین درخت سرو در سمت چپ عمارت اصلی باغ ارم، سروناز مشهور شیرازی است.

امام زاده زنجیری

این بنا نیز در نزدیکی یکی از معروف ترین ابنیه شیراز قرار دارد. درست در جوار مسجد معروف و خوش آب و رنگ نصیرالملک امامزاده‌ی کوچکی قرار دارد که به امام زاده زنجیری مشهور است. این امام زاده بقعه امامزاده جلال الدین است که به سید حرمین شهرت داشت. میرزا حسنعلی خان ملقب به نصیرالملک ارادت خاصی به این امام زاده داشت و مسجد مشهورش را درست در کنار همین بارگاه بنا نهاد و خانه اش را در نزدیکی این مکان مقدس اختیار کرد.

شاید خیلی ها ندانند که خانه قدیمی روبه‌روی مسجد نیز خانه‌ی خود نصیرالملک بوده است که البته در حال حاضر امکان بازدید از آن برای عموم وجود ندارد، اما دست کم می شود از کنار این خانه به سادگی عبور نکرد.

نکته‌ی جالب در مورد این امامزاده این است که نصیرالملک زندانی ها را یک شب به این امام زاده زنجیر می کرد. اگر زنجیر زندانی پاره می شد او را آزاد می کرد و در غیر این صورت متهم را به دادگاه می فرستاد. به همین دلیل امامزاده در بین مردم با نام امام زاده زنجیری مشهور شده بود. گنبد امام زاده بسیار زیبا است و ضریح آن از جنس چوب ساخته شده است. آینه کاری های در ورودی و گچ بری روی سقف نیز بسیار زیبا هستند. همچنین شاید دانستن این نکته برایتان جالب باشد که معمار عمارت اصلی باغ ارم همان کسی است که مسجد نصیرالملک و خانه نصیرالملک را هم ساخته است. محمدحسن معمار یکی از بهترین معماران شیرازی در عصر خود بود.

کتابخانه‌ی ملی شیراز

کتابخانه‌ی ملی شیراز در وسط یک باغ بسیار زیبا و معتدل بنا شده است. درختان سرو و گل ها و چمن ها شب هنگام بوی خوبی را در فضای باغ منتشر می کنند. بنای اصلی کتابخانه از شاهکارهای استاد معماری معاصر یعنی مهندس میرمیران است. این بنا پلانی اچ شکل و غیر متقارن دارد، چرا که ساختمان عقبی کمی بزرگ تر از ساختمان جلویی است. اما به خاطر پرسپکتیو بنای پشتی از نظر پنهان می ماند. سالن مطالعه در قسمت پشتی ساختمان با یک زاویه‌ی ملایم از کتابخانه بیرون می زند و ستون های بیرونی را در بر می گیرد. مخزن طلایی رنگ کتابخانه که مزین به خط میخی است به شکل یک مکعب در قسمت وسط این بنا اضافه شده است.

همچنین کافی شاپ کتابخانه طراحی پست مدرن و زیبایی دارد. چشمه ای در وسط کافه می جوشد و تزئینات کافه شامل کابل ها و صفحات زنگ زده ای است که به یک ماشین بافت پارچه می رسند. کابل های فلزی به هم می پیوندند و شکل یک پارچه بزرگ می گیرند که آن هم از جنس فلز زنگ زده ساخته شده است. تمامی این جزئیات تداعی کننده‌ی یک کارخانه‌ی قدیمی پارچه بافی هستند. این طراحی عجیب تصادفی نیست، چرا که محل کتابخانه در گذشته کارگاه نساجی بوده است.

گالری آثار هنری در کنار این کافی شاپ از دیگر دیدنی های باغ کتاب خانه به شمار می رود. در این فضای آرام و زیبا که به شکل اعجاب آوری تمیز است می توانید کمی استراحت کنید و از کافه ارزان آن لذت ببرید. همچنین یکی از بهترین سالن های سینمای شهر یعنی سینما فرهنگ نیز در همین مجموعه واقع شده است. گنجینه‌ی کتابخانه بسیار با ارزش است و پرتره‌ی اتابک اعظم، اثر استاد کمال الملک از با ارزش ترین دارایی های آن به حساب می آید.

حوض ماهی

آرامگاه سعدی در کنار حوضی ساخته شده است که سعدی با دست خود حفر کرده بود. وقتی ابن بطوطه، جهان گرد مغربی وارد شیراز شد از آرامگاه سعدی دیدن کرد. او همچنین به این چشمه اشاره می کند، گویا سعدی حوض را با سنگ مرمر آراسته بود و در گذشته از آن برای شستشو استفاده می شد. در آن زمان در این حوض ماهی های زیادی وجود داشت که مردم آن ها را مقدس می دانستند و هیچ‌کس این ماهی ها را نمی گرفت و نمی آزرد. همچنین مردم شهر برای آب این چشمه احترام زیادی قائل بودند و خواصی درمانی و معجزه آسا را به آن نسبت می دادند و برای برکت دادن به زمین های زراعی شان از این آب مدد می گرفتند. امروزه آب این چشمه به جیوه و گوگرد آلوده شده است و دیگر ماهی ها نمی توانند در این آب زندگی کنند. با این حال مردم با انداختن سکه در این چشمه آرزو می کنند.

کتیبه ای که در این حوض به چشم می خورد متعلق به قرن هفتم است و روی آن نوشته شده است:

«ذلیل و خار شود هرزه زبان عیب جو»

صرف نظر از داستان پشت سر این چشمه، خود بنا، مطلوب و زیبا و دیدنی است. این بنای باشکوه در قسمت غربی از باغ بسیار زیبای آرامگاه شیخ اجل سعدی قرار گرفته است.

عکاس‌خانه فردوسی

عکاس‌خانه فردوسی را شاید بتوان باارزش ترین جاذبه ‌ی فراموش شده‌ی شیراز دانست. این عکاس‌خانه امروزه تقریباً هیچ بازدیدکننده ای ندارد و خیلی ها به آن به چشم یک خرابه در وسط شهر نگاه می کنند. عکاس‌خانه‌ی فردوسی قدیمی ترین عکاس‌خانه‌ی شهر شیراز است که به دست خاندان چهره نگار در کنار ارگ کریم خانی بنا شده بود. مهم ترین اسناد تصویری شیراز در همین عکاس‌خانه شکل گرفتند. بنای آجری آن هنوز باقی مانده و پا برجا است. با این حال فضای داخلی و تابلو عکاس‌خانه به طور کامل از بین رفته است.

میرزا حسن چهره‌نگار اولین عکاس استان فارس بود. او در کازرون کار صحافی می کرد و تمام کتاب هایی را که برای صحافی نزد او می آوردند می خواند. در یکی از همین کتاب ها با نام دانشمندی از بحرین آشنا شد و برای شاگردی او به این جزیره که در آن زمان بخشی از خاک ایران بود سفر کرد. در بحرین و در اداره پست برای اولین بار چشمش به یک قطعه عکس افتاد. برای همین به هندوستان رفت تا هنر عکاسی را بیاموزد. بیست سال در هندوستان زندگی کرد و در کار عکاسی آن قدر پیشرفت کرد که عکاسان روسی برای روتوش نگاتیو به او مراجعه می کردند.

همچنین خانه‌ی میرزا حسن چهره نگار یکی از با ارزش ترین جاذبه های دیدنی شیراز است که تقریباً همه، حتی مسئولین میراث فرهنگی آن را فراموش کرده اند. جدا از بنای بسیار زیبا، چوب کاری های ساخته شده از ساج هندی و داستان حیرت آور خاندان چهره نگار، عکس های بسیار با ارزشی از گذشته‌ی شیراز در سقف این خانه کار شده است که بعضی از آن ها هنوز سالم هستند.

پرتره‌ی شاهان قاجار و حکام شیرازی، عکس تخت جمشید و حافظیه در صد سال پیش و نیز عکس هایی مربوط به شاه چراغ از آثار بی مانندی هستند که رو به نابودی می روند. خط زیبای استاد نیز زینت‌بخش سقف این خانه‌ی تاریخی است که حتی در فهرست آثار ملی کشور نیز جایی ندارند.

این خانه در بازار وکیل شمالی، در نزدیکی طاق تاریخی و بسیار دیدنی اسکورو واقع شده است. وقتی به دیدن این طاق میروید از خلوت بودن و عدم حضور گردشگران در این منطقه تعجب خواهید کرد. اما همین موضوع برای شما محیطی آرام را فراهم میکند که ساعتی در سکوت و آرامش از هیاهوی بازار و مسجد و حمام وکیل جدا بشوید.