چرا پنجره‌های هواپیما دایره‌‌ای شکل هستند؟

شیشه‌های محدب پنجره که فاقد هر گونه نقطه کانونی هستند، قادرند فشار وارده را توزیع کرده و احتمال ترک خوردگی و یا شکستگی شیشه را به حداقل برسانند.
 
پس از گذشت سالیان دراز و ایجاد پیشرفت‌های چشمگیر در رشته مهندسی هوا فضا، از زمان تجربهء اولین پرواز انسان با گلایدرهای بدون قدرت، تا تجربه مسافرت‌ با هواپیماهای غول پیکری که توانایی جابه جایی هم زمان صدها مسافر و بارهایشان را نیز دارند، بشر به طور مداوم برای افزایش کارایی و بهبود آیرودینامیک هواپیماها تلاش کرده و همین امر معجزه‌ی پروازی ایمن را به ما هدیه داده است.

در طراحی اولیه هواپیماها از پنجره‌های مربعی شکل استفاده می‌شد و این نوع پنجره‌ها در آن زمان رواج بسیاری داشت. اما با این وجود، چرا انسان مجبور شد تا این مدل پنجره که نسل‌های پی در پی در ساخت و ساز منازل و خودروها کارایی داشته است را تغییر دهد؟ زمانی که هواپیمای تجاری در دهه ۱۹۵۰ روی کار آمد، قابلیت‌های فراوانی در آن گنجانده شد. این هواپیما نسبت به مدل‌های پیشین خود، قادر بود تا در سرعت بیشتر و ارتفاعات بالاتری پرواز کند. اما دو هواپیما از این نوع به طور غیر منتظره‌ای در حین پرواز در هوا از هم پاشیده شدند و به معنای واقعی کلمه اجزای آن متلاشی شد. به راستی دلیل این حادثه چه می‌توانست باشد؟ بله، دلیل آن استفاده از همان پنجره‌های چهار گوش بود. گوشه‌های تیز این نوع پنجره، نقاطی هستند که به طور طبیعی تمرکز فشار را در خود گنجانده و اعمال چنین فشاری موجب تضعیف بیشتر آن‌ها می شود. وقتی که چنین پنجره‌هایی مکرراً در معرض فشار قرار می‌گیرند، چهار گوشه‌ی تیز موجود در آن، موجب بروز چنین فاجعه‌ای می‌شود.

از سوی دیگر، شیشه‌های محدب پنجره که فاقد هر گونه نقطه کانونی هستند، قادرند فشار وارده را توزیع کرده و احتمال ترک خوردگی و یا شکستگی شیشه را به حداقل برسانند. علاوه بر این، به طور کلی اشکال مدور قوی‌تر بوده و در برابر تغییر شکل مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند، و بدین ترتیب به خوبی تغییرات شدید فشار درون و بیرون هواپیما را متحمل می‌شوند. به همین دلیل نصب پنجره‌های دایره‌ای شکل موجب شد تا مسافران هواپیما به راحتی بتوانند در ارتفاع تقریبی ۳۵۰۰۰ فوتی از پنجره هواپیما به بیرون نگاه کنند و یک چشم‌انداز کاملاً جدید را تجربه کنند، این طور نیست؟

منبع: سفر می