امام سجاد (ع) خطیب مسجد شام

سپس از یزید خواست تا سخن بگوید. یزید مخالفت کرد، اما مردم از او خواستند، بپذیرد و یزید مجبور به قبول شد و امام شروع به سخن گفتن کردند «ای مردم! به ما شش چیز عطیه داده شده است و به هفت مورد برتری یافته ایم...

خطیب مجلس بر بالای منبر به مدح معاویه و یزید و به ناسزاگویی به امام علی علیه السلام و امام حسین (ع) پرداخت. امام سجاد (ع) به او گفت: «وای بر تو! خشنودی مخلوق را به خشم خدای خالق ترجیح داده ای؟ سرانجام و جایگاه خودت را در آتش بنگر.» سپس از یزید خواست تا سخن بگوید. یزید مخالفت کرد، اما مردم از او خواستند، بپذیرد.

امام فرمود: « ای مردم! به ما شش چیز عطیه داده شده است و به هفت مورد برتری یافته ایم. به ما دانش، شکیبایی، بخشش، فصاحت، دلیری و عشق در دل های مؤمنان داده شده است؛

و برتری ما به این است که پیامبر برگزیده، محمد مصطفی (ص) از ماست. صدیق از ماست. جعفر طیار از ماست. شیر خدا و شیر رسول خدا، حمزه از ماست. سالار زنان جهان، فاطمه (ع) از ماست. هر دو سبط این امت و آقای جوانان بهشت از ما هستند.

مردم! هر کس مرا می شناسد، می شناسد و آنکه مرا نمی شناسد، خودم را معرفی می کنم تا بشناسد. من پسر مکه و منایم. من پسر زمزم و صفایم. من پسر کسی هستم که زکات در حال رکوع به مستمندان می داد. من پسر آنم که بهترین کسی بود که سعی و طواف انجام می داد. حج را به جای می آورد و لبیک می گفت. من پسر کسی هستم که به براق می نشست و به آسمان می رفت. از مسجدالحرام به مسجدالاقصی سیر کرد. پس پاک خداوندی است که او را سیر داد. من پسر کسی هستم که جبرئیل او را تا «سِدْرَهُ الْمُنْتَهی» برد. من پسر کسی هستم که آن چنان به خدا نزدیک شد و نزدیک تر که «فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ اَوْ اَدْنی؛ به اندازه پهنای دو کمان یا نزدیک تر.

من پسر کسی هستم که با فرشتگان آسمان به نماز ایستاد. من پسر کسی هستم که خداوند جلیل بر او وحی فرستاد. من پسر محمد مصطفایم.

من پسر کسی هستم که با شمشیر بر چهره مشرکین می زد تا بگویند جز خدای یگانه، خداوندی نیست. من پسر کسی هستم که دو بار بیعت کرد و به سوی دو قبله نماز گزارد و در بدر و حنین جنگید و لحظه ای به خداوند کفر نورزید. رهبر و تکیه گاه مسلمانان بود و با ناکثین و مارقین و قاسطین مبارزه کرد. بخشنده و هوشمند و دلیر بود. مکی و مدنی ... پدر حسن و حسین، علی بن ابی طالب (ع). من پسر فاطمه زهرا (س) هستم. پسر سالار زنان. من پسر پاره تن پیامبر هستم. من پسر کسی هستم که او را مظلومانه در خون کشیدند. سرش را از قفا بریدند. تشنه جان داد و تنش بر خاک کربلا رها ماند. عمامه و ردایش را ربودند در حالی که فرشتگان آسمان می گریستند و پرندگان آسمان سیلاب اشک از دیده گشودند. من پسر کسی هستم که سر او را بر نیزه زدند و خانواده او را از عراق به شام به اسیری بردند».

صدای ضجه مردم شام بلند شد. یزید درمانده شد و گفت: مؤذن، اذان بگوی!

صدای مؤذن در مسجد پیچید: اَشْهَدُ اَنْ لا اله الاَّالله. علی بن الحسین (ع) فرمود: «همه تاروپود وجودم به یگانگی خدا شهادت می دهد.»

مؤذن گفت: اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلَ الله. علی بن الحسین (ع) فرمود: «یزید! محمد (ص) کیست؟ جدّ توست یا جدّ من؟ اگر بگویی جدّ توست، دروغ گفته ای و اگر بگویی جدّ من است، پس چرا فرزندان او را کشتی؟»

صدای ضجه مردم شام در مسجد جامع، یزید را پریشان و درمانده کرد. یزید اظهار پشیمانی کرد و به عبیدالله لعنت نمود که او حسین (ع) را مضطر کرد و با کشتن حسین، مسلمانان را نسبت به من خشمگین ساخت و در دل آنان تخم دشمنی کاشت و اکنون نیک و بد همگان، مرا دشمن می دارند و همگان کشتن حسین (ع) را کاری بزرگ و گناهی عظیم می شمردند، مرا با پسر مرجانه چه کار است؟ خدایش لعنت کند و بر او خشم گیرد.

امام در مجلس یزید هویت شخصی خویش را برای همگان روشن می سازد و برای هیچ کس بهانه ای باقی نمی گذارد. او خطبه رسا و زیبایش را با هیجان ایراد کرد و در حالی که خویشتن را معرفی می کرد، از افتخارات پدرانش یادکرد. او در این خطبه از تمامی موقعیت های جغرافیایی، مواضع سرنوشت ساز و خاطرات بزرگ در اسلام یادکرد و خویشتن را با همه آن ها مرتبط ساخت. مردم نیز معنای سخنان او را فهمیدند تا آنجا که صدای مجلسیان به گریه و زاری بلند شد. سخنان او موجب شد تمامی تبلیغات گمراه کننده ای که سیاست اموی آن را ترویج می کرد که اینان از خوارج هستند، بر باد برود.

این سخنان از روحی آگاه و هدف دار برخوردار است تا اگر پس از رویداد کربلا فرصت در دست گرفتن شمشیر برایش پیش نیامد، حربه سخن همچنان در اختیارش باشد تا با آن پرده های تبلیغات گمراه کننده اموی را پاره کند. به علاوه وضع عمومی شهر به گونه ای شد که یزید مجبور گردید در مقابل درخواست بازماندگان حادثه کربلا می خواستند برای مصائب امام عزاداری کنند، تسلیم شود و محلی را به نام دارالحجاره برای آنان منظور کرد و آنان هفت روز به اقامه ماتم پرداختند و حتی بنا به نقل ابومخنف، یزید مجبور شد قرآن را به قسمت های مختلف تقسیم کند و در مسجد به مردم بدهد تا بخوانند و بدین وسیله توجهشان از یاد حسین منصرف شود، اما هیچ چیز نتوانست آنان را از این مسئله منصرف کند.

منبع:
سایت کرب و بلا

 تبیان