نقد وهابیت در مبحث توسل

سد ذرايع

سد ذرايع، جمع ذريعه وسيله‏اي که رساننده به چيزي است، به عنوان مثال حج مقصدي واجب و سفر وسيله بسوي آن است و ربا مقصدي حرام و معامله‏ي مدت دار ذريعه و وسيله‏اي براي آن علماي اصولي مي‏گويند وسيله‏اي که آدمي را به مقصد حرام مي‏کشاند بايد سد شود. در مسأله‏ي توسل نيز بعضي از علماي وهابي مي‏گويند چون توسل و تبرک، عوام را به شرک مي‏کشاند بايد جلوي آن را سد کرد و اين را «سد ذريعه» مي‏نامند.

بعضي از علماي وهابي مانند دکتر محمد بن سعد سويعر معاون شيخ عبدالعزيز بن بن باز مي‏گويند توسل و تبرک براي علماي دين که جوهر دين را مي‏فهمند جايز است، اما براي مردم عوام ممنوع است زيرا که آنان به شرک روي مي‏آورند و به تدريج معتقد به تأثير ذاتي پيامبر و اوليا و آثار آنان در رفع حاجات و دفع مضرات مي‏شوند، بنابراين واجب است آنان را از توسل و تبرک به عنوان سد ذرايع منع کرد.

نقد و بررسي

پاسخ آيت‏الله واعظ زاده خراساني، دبير کل مجمع جهاني تقريب بين مذاهب اسلامي، اين است که: وقتي جواز يا استحباب عملي به دليل قطعي ثابت شد، جايز نيست از ترس جهال که مبادا به آن رنگ شرک دهند، آن را به طور مطلق منع کرد. والا سزاوار بود که خود پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به عنوان سد ذريعة مردم را از تبرک به آثارشان و يا از زيارت قبور و دست کشيدن به حجرالاسود منع کنند؛ بلکه راه سنجيده براي سد ذرايع مراقبت علماي دين است [59] .