معرفی استان ها(زنجان)

ماهنشان

شهرستان ماهنشان یکی از هفت شهرستان استان زنجان، واقع در غرب استان با مساحت ۴۱۸۰ کیلومترمربع در امتداد ۴۸ درجه و ۱۰ دقیقه تا ۳۶ درجه و ۲۰ دقیقه  طول شرقی نصف النهار گرینویچ و ۳۷ درجه و ۱۰ دقیقه تا ۳۶ درجه و ۲۰ دقیقه عرض شمالی خط استوا با ارتفاع متوسط ۱۳۵۰ متر از سطح دریا واقع شده است. مرتفع‌ترین قسمت این شهرستان کوه بلقیس با ارتفاع ۳۳۰۰ متر می‌باشد.

این شهرستان از موقعیت جغرافیایی ویژه و ممتازی به لحاظ قرارگیری و ارتباط با سایر نواحی برخوردار می باشد بطوریکه از شمال به استان آذربایجان شرقی، از غرب با آذربایجان غربی از جنوب با استان کردستان و از شرق به شهرستانهای زنجان و ایجرود محدود می شود اوضاع جوی و شرایط اقلیمی منطقه کوهستانی و اغلب سال پوشیده از برف و دارای آب و هوای نسبتاً سرد می باشد.

شهر ماهنشان مرکز این شهرستان است.این شهر در فاصله ۱۱۳ کیلو متری غرب زنجان قرار گرفته است.
کشاورزی شغل رایج مردمان این شهرستان است.وجود زمینهای مرغوب و آب کافی بویژه جریان داشتن رودخانه قزل اوزن در این شهرستان موجب رونق کشاورزی شده است. میزان مراتع این شهرستان ۴۱۸۰۰۰ هکتار است.

مادها از طریق مصب و کناره های رودخانه قزل اوزن وارد فلات ایران شدند و در روستاهائی همچون مادآباد در ۱۵ کیلومتری شهر ماهنشان مستقر شدند و وجود قلعه های دفاعی همچون قلعه بهستان در ۱۲ کیلومتری ماهنشان معماری زیبا و هنرمندانه ای را به نمایش گذاشته است در دوره افشاریه این شهرستان محل استقرار ایل افشار بوده که بیشترین موقع جغرافیائی این ایل در حاشیه رودخانه قزل اوزن بوده است ایل افشار یکی از مهمترین تیره های غنی بگلو بوده که در کتاب مراه البلدان از این منطقه به عنوان منطقه افشاریه یاد شده است همچنین دهستان قزل گچیلو نیز به عنوان منطقه افشاریه عنوان شده که از فرهنگ دولت نادرشاه افشاری خبر می دهد . در دوره صفویه این منطقه از موقعیت استراتژیکی خاصی برخوردار بوده و محور تدافعی در مقابل تهاجمات عباسیان بوده که مبارزاتی بین شیعیان صورت گرفته که مقبره هایی با زبان عربی از جمله قبرستان شهیدلر وجود دارند . اماکن تاریخی که مهمترین آن قلعه بهستان متعلق به دوره هخامنشیان ، حسینیه روستای قلعه ارزه خوران اواخر قاجاریه  ، مقبره مولانا همتی انگورانی (قرن دهم هجری ) قلعه کلیسا در روستای کلیسا ، گنجعلی بیگ قلعسی در روستای گنج آباد ، قلعه یاستی قلعه در روستای یاستی قلعه ، منجیق لیق در روستای یاستی قلعه دوره ساسانی ، گیلار تپه قرن ۶ هجری قمری در روستای قلعه جوق سیاه منصور ، اورتا تپه قرن ۶۰۲ هجری قمری در روستای یاستی قلعه ، تپه تولکی کانی قرن ۱۰۹ هجری قمری روستای پری ، قبرستان گورتپه در روستای ینگیجه ، دریاچه طبیعی خندقلو ، یخچال طبیعی قوشقار ، قلعه جوق سیاه منصور و ….می توان نام برد .

شهرستان ماهنشان در تاریخ ۱۶/۸/۱۳۷۵ براساس مصوبه شماره ۲/۱۰۰۳۵۰ هیأت وزیران از شهرستان زنجان منتزع و با تأسیس فرمانداری به شهرستان تبدیل گردید که هم اکنون شامل دو بخش (مرکزی و انگوران) دو شهر (ماهنشان و دندی) پنج دهستان (ماهنشان، اوریاد، قزل گچیلو واقع در بخش مرکزی، قلعه جوق سیاه منصور و انگوران واقع در بخش انگوران) با ۱۲۸ روستا ۶۲ روستا در بخش مرکزی و ۶۶ روستا در بخش انگوران می باشد جمعیت شهرستان براساس سرشماری عمومی سال ۸۵ بالغ بر ۴۲۶۵۷ نفر میباشد غالب مردم شهرستان شیعه اثنی عشر و درصد کمی از پیروان اهل تسنن و فرقی نظیر اهل حق نیز در این شهرستان زندگی می کنند.