قرآن در شعر و ادب فارسی

این بحث و بررسی را، با خواجهٔ شعر فارسی، شمس‌الدین محمد حافظ آغاز می‌كنیم كه قرآن را در سینه داشته و آن را با چهارده روایت از برمی‌خوانده و تقریباً در همهٔ عمر خویش با آن سروسرّی داشته و بهتر از هركس لطایف حكمی را با نكات قرآنی جمع كرده است.  

حافظ خودش تأكيد می‌كند كه حافظ قرآن هم بوده است و هيچكس مانند او، نكات لطيف و حكمت‌های قرآن را جمع نكرده است: «ز حافظان جهان، كس چو بنده، جمع نكرد/ لطايف حكمی، با نكات قرآنی»

دام سخت است مگر یار شود لطف خدای

                                                                 ورنــه آدم نبـرد صـرفـه زشیـطــان رجیـم

دیوان، ص386

یاد‌آور سخن حضرت یوسف‌(ع): «اِنَّ النَّفْسَ لاَمّارَة بِالسُّوءِ إِلاّ ما رَحِمَ رَبّی؛ نفس، فراوان ما را به بدی می‌خواند [و دامهای سخت در راه ما می‌گسترد] مگر یار شود لطف خدای».( یوسف، آیهٔ 53 )