پاسخ به شبهات

آیا صرف گریه کردن بر مصائب امام حسن مجتبی (ع) ، شفاعت فاطمة الزهرا (س) و یا رسول الله (ص) را نصیب ما خواهد کرد ؟

     روایات مشابه و زیادی از خود معصومین (ع) در مورد پاداش عزاداری و گریستن در مصیبت هایشان نقل شده است . در این میان نه تنها امام حسن (ع) که در مورد امام حسین (ع) و دیگر ائمه معصوم (ع) نیز چنین سخنانی مصداق روایی دارد ؛ با این تفاوت که بر این دو ریحانه نبی (ص) تأکید بیشتری شده است .

الف – قالب بیان احادیثی با این مضامین از دو حال خارج نیست ؛ نفی و وصل .

1 – قالب نفی

     جملاتی نظیر « شفاعت ما بر کسی که فلان کار را انجام دهد نمی رسد » را در بر می گیرد . حال می توان چنین استدلال کرد که هر کس عمل 1 را انجام دهد به بهشت نمی رود ؛ هر کس عمل 2 را انجام دهد به بهشت نمی رود و هر کس عمل 1 را انجام ندهد ولی عمل 2 را انجام دهد نیز طبق جمله دوم به بهشت نمی رود ؛ زیرا در جمله صحیح رسیده دوم هیچ پیش شرطی ذکر نشده و فقط صرف عمل نکردن به آن کار را محرومیت از بهشت اعلام می دارد . پس می توان چنین گفت که مجموعه افعال قالب نفی با یکدیگر هم پوشانی دارند . آنچنان که لازمه بهشتی شدن دوری از تمامی آنهاست .

2 – قالب وصل

     جملاتی نظیر « من شفاعت می کنم کسی را که فلان عمل را انجام دهد » را در بر می گیرد ؛ یعنی هر فردی که یکی از اعمال برشمرده در این مجموعه را انجام دهد مورد شفاعت ائمه معصوم (ع) قرار می گیرد .

     اما اگر ما این برداشت را قبول کنیم با سؤالی منطقی مواجه خواهیم شد . اگر فردی هم عمل سفارش شده و هم عمل نهی شده را انجام داد تکلیفش چیست ؟ همان طور که اشاره شد اعمال منفی با یکدیگر هم پوشانی دارند . با استفاده از این مجموعه می توان بر مجموعه وصل نیز استدلال کرد . با مثالی این قضیه را روشن تر می کنیم .

     در روایات آمده که شفاعت ائمه معصوم (ع) به انسان بی نماز نمی رسد ؛ از آنجا که لازمه دوری از نهی ، عمل به معروف است ، درمان بی نمازی نیز رجوع به نماز است ؛ پس می توان چنین گفت که چون بی نماز نبودن یکی از شروط لازمه مشمولیت شفاعت است نماز خواندن نیز یکی از چندین شرط لازمه پذیرش شفیع می باشد . چنین عملی را شرط لازم می دانند نه کافی ! به همین ترتیب نیز می توان اثبات کرد که دیگر اعمال حسنه نیز هر کدام شرطی لازم برای تحقق این وعده الهی است . در نهایت مجموع این احادیث و روایات به ما خواهند فهماند که شفاعت ( همان رحمت خاص خداوند ) مخصوص بندگانی است که خود را مقید به انجام واجبات و دوری از تمام محرمات کنند .

ب – فعل گريستن ؛ تحریک شدن عواطف انسانی و انتقال دردها و فشارهای روحی از طریق عوامل بیرونی و درونی ؛ نظیر شنیدن آلام و مصیت های دیگران .

1 – مسکن جسمی و روحی : چنین گریه ای محدود به همان تعریف فعل گریستن است و پا را از چهره ظاهری این عمل فراتر نمی نهد . درهمین رابطه گفته اند : صرف جاری کردن قطراتی بر صورت به واسطه نام ائمه معصوم (ع) هيچ برگ زرد گناهی را از پیکری بیمار جدا نخواهد کرد .

2 – نشان سالکی که طی طریق می کند : آن کس که بر مصیبت حسن (ع) و سستی پیروان او می گرید ، دوست دارد خود را به خصوصیات یاران باوفای حسن (ع) بیاراید نه خیانت کاران به او . آن کس که به واسطه محبت به اهل بیت (ع) اشک از دیده جاری می کند ، همین محبت ، کششی می شود به سوی تبعیت از سخنان آنان و حقیقت ورای آن و هدایت می یابد . چنین اشکی ، ارزشمندی را برای صاحبش به ارمغان می آورد و زنجیره محبت ، اطاعت و هدایت را بر گردن او می آويزد .

اصلی ترین فلسفه بخشیدن مقام شفاعت به ائمه معصوم (ع) نیز همین می باشد؛گرایش به سمت حاملان وحی و تبعیت از اعمال حسنه آنها برای کسب شایستگی شناخت و قرب باری تعالی .

3 – نشان کاملی که جلوه می کند : آن کس بر مصیبت بزرگانی چون اهل بیت (ع) ناله سر می دهد و اشک از دیده جاری می کند که بزرگی مصیبت ایشان را درک کرده باشد و بداند که چه ظلمی ، در چه زمانی و مکانی ، چگونه و از طرف چه کسانی بر آنها روا شده است .

     کسی که ظالم را بشناسد ، بی شک بر افعال زشت و ناپسند شناخت دارد که برخی از آنها را در وجود ظالم دیده است . هم چنین اعمال نیک و صحیح را نیز به درستی تشخیص داده که برای شناسایی حق ، آنها را شاهد گرفته است .این چنین فردی است که به تبعیت دانسته های عقلی اش و راهنمایی های الهی ، هدایت شده است و زاری اش در پی فراق است و ثبت تصاویری ماندگار بر لوح نگار .