پاسخ به شبهات

امام محوري در تاريخ پژوهي

چرا برای بررسی حوادث زمان امام حسن (ع) و دیگر امامان ، تاریخ را از دیدگاه محور بودن امامان بررسی می کنیم نه حاکمان وقت ؟ ( یعنی بررسی قبایل بنی امیه و بنی عباس مثل تاریخ نگاری سلسله های ایرانی )

الف - معمولاً کتاب هایی که به بررسی تاریخی موضوعات مختلف پرداخته اند به چند دسته کلی تقسیم می شوند :

1 – بررسی حادثه ای تاریخی

2 – بررسی شخصیتی تاریخ ساز

3 – بررسی محدوده ای زمانی

4 – بررسی یک سلسله پادشاهی

5 – بررسی یک قومیت یا قبیله ای خاص

6 – بررسی یک منطقه جغرافیایی

7 – بررسی یک پدیده یا مفهومی خاص

این دسته بندی ها بر اساس اولویت در بررسی ها و موضوعات اصلی تاریخ نگاری ها صورت گرفته است . ممکن است نوشته ای که در قالب یکی از موضوعات فوق باشد ، 6 مورد دیگر را نیز در بر گیرد . نامگذاری کتابی با یکی از همین عناوین ، فقط اهمیت ویژه آن را نسبت به سایر موارد نشان می دهد .

ب - اگر پذیرفته باشیم همه امامان شیعه معصوم هستند ، می توان در مقام قیاس راه و روش ، آنان را بر تمامی حاکمان و سلاطین برتری داد ؛ زیرا با اعتقاد به عصمت ، درستی تمام تصمیمات و اعمال امامان قابل اثبات است . در چنین شرایطی برای الگو برداری مراجعه به معصومین (ع) در نظر همگان عملی عقلانی محسوب می شود .

پ - اگر پذیرفته باشیم که حاکمان حقیقی و جانشینان به حق خداوند در زمین برگزیدگانی هستند که خودش انتخاب و معرفی کرده است و این برگزیدگان را پیامبران و امامان معصوم (ع) بدانیم ، سلطنت ها و حکومت های غیر او را طاغوت خوانده و آن را که خداوند بر سریر نشانده انتخاب می کنیم نه آن کس را که شمشیر بر تخت .

ت - لازم به یادآوری است که منبع دسته اول ما برای جستجوی حق و حقیقت ، قرآن می باشد و سیره پیامبر اسلام (ص) و ائمه معصوم (ع) در درجات بعدی قرار می گیرد . ارجح بودن امام پژوهی بر طبق دو مورد قبل مختص به زمان حضور ایشان در اجتماع می باشد و ما باید برای تکمیل دانش تاریخی خود پا را از این 250 سال فراتر نهاده و دوره های دیگر تاریخی را نیز بررسی کنیم . هم از آن جهت که سیره امامان ما محدوده ی زمانی کوتاهی از تاریخ را به خود اختصاص داده است و هم این جهت که روایات و احادیث بسیاری از خود ائمه اطهار (ع) در مورد اهمیت مطالعه و کنکاش در تاریخ بشری به ما رسیده است .