پرسش و پاسخ ویژه توحید و خداشناسی

پرسش:مشکل من اين است که مي بينم زمين فرضا دور خورشيد مي چرخد خب حالا ما چه نيرو و عامل ماوراء الطبعي اي مي بينيم که بگوييم زمين به وسيله خدا حرکت مي کند؟

پاسخ:

1ـ هر متحرّکی محرّک می خواهد.

2ـ خود آن محرّک نیز یا متحرّک است یا غیر متحّرک .

3ـ اگرآن محرّک ، متحرّک نیست پس مادّی نیست. چون حرکت یعنی خروج تدریجی شیء از حالت بالقوّه برای رسیدن به حالت بالفعل. و لازمه ی فلسفی بالقوّه بودن نیز مادّی بودن است. پس هر متحرّکی مادّی می باشد ؛ و هر غیر متحرّکی مجرّد از مادّه است. امّا اگرآن محرّک، متحرّک باشد ، خود او نیز محرّک می خواهد.

4ـ پس بحث را منتقل می کنیم به این محرّک اخیر و باز می پرسیم آیا این محرّک دوم متحرّک است یا غیر متحرّک؟

5ـ اگر متحرّک نیست پس مجرّد است و در غیر این صورت باز او هم محرّکی می خواهد.

6ـ پس باز بحث منتقل می شود به محرّک سوم و دوباره مباحث سابق تکرار می شوند و بحث منتقل می شود به محرّک چهارم و پنجم و ششم و ...

7ـ از طرفی محال است که یک متحرّک ، بی نهایت محرّک طولی داشته باشد. چون با این فرض ابداً حرکتی حاصل نمی شود. چون باید بی نهایت حرکت حاصل شود تا نوبت به این حرکت مورد مشاهده ی ما برسد.

8ـ پس سر این سلسله ی محرّکها باید در جایی به یک محرّک ثابت و غیر مادّی برسد ؛ که ما این محرّک غیر مادّی را موجود ماوراء طبیعی می نامیم.

پس بدون وجود یک محرّک ماوراء طبیعی عملاً هیچ حرکت طبیعی نمی تواند وجود داشته باشد.