بازي هاي محلي استان بوشهر

جز کُن بازی یا جز جزک

محل بازی : فضای آزاد با استفاده از درخت

وسیله ی بازی : یک عدد چوب راست به طول یک متر

فصل بازی: تابستان

زمان بازی : روزها

تعداد بازیکنان : 3 تا 10 نفر.

سن بازیکنان : 10 سال به بالا.

جنس بازیکنان : پسر.

هدف بازیکنان : سرعت عمل، تقویت جهش و عکس العمل، مهارت و آمادگی در پرتاب نیزه.

مقدمات بازی:

بازیکنان یک به یک چوب مورد نظر را به طور عمودی از یک نوک روی بند اخر انگشت وسط خود می گذارند و ضمن کنترل و جفظ آن به روی نوک انگشت ، یک ، دو ، سه ... می شمارند. هر کدام بیشترین شمارش را داشته باشد، « اُوسا» محسوب می شود و کمترین شمارش بازنده محسوب می شود.

شیوه ی اجرای بازی :

تمام نفرات به بالای درخت می روند و روی شاخه هایی پخش می شوند که از خطر « جِز » در امان باشند. فقط « اُوسا » و بازنده زیر درخت می مانند. در این لحظه « اوسا » چوب را با قدرت هر چه تمامتر به صورت پرتاب نیزه به طرفی می اندازد و بلافاصله به بالای درخت می رود و به بازیکنان می پیوندد. ای این اثناء، بازنده دوان دوان چوب را می آورد و هوشیارانه سعی می کند تا در فرصتی مناسب با نوک ان کف پای یکی از بازیکنان را هنگام قرار گرفتن به روی شاخه های پائینی درخت و یا در لحظه ی پریدن به پائین، « جِز » کند. البته برای « جِز » کردن نباید با پرتاب چوب، کف پا را هدف قرار داد. اکنون بازیکنان در حالی که همگی بالای درخت هستند، پی در پی روی شاخه ها جابجا می شوند و چنین می خوانند:

« خُم گولش می دُم، تو بتنگ » « خُم نونش می دُم، تو بتنگ » « خُم اُوش می دُم ، تو بتنگ »

سپس هر کدام فرصتی بدست آورد به پایین درخت می پرد . در صورتی که بازنده نتوانست او را « جِز » کند، حدودا به فاصله ی 20 متری درخت می رود، سپس بازیکنی که از درخت پریده، چوب را به طرف او پرتاب می کند و مجددا به بالای درخت می رود و دوباره بازنده چوب بدست، زیر درخت قرار می گیرد و مراحل قبل تکرار می شود.

قابل ذکر است که بازنده در صورت تمایل، برای دسترسی بیشتر و « جِز » کردن بازیکنان روی درخت، تنها اجازه دارد که از یک دست و دو پا برای بالا رفتن از تنه ی درخت استفاده نماید. در هر حالت اگر بازنده بتواند کف پای یکی از بازیکنان را « جِز » کند، با صدای بلند می گوید « جِز، جِز ... » و بدینوسیله او را جانشین خود می سازد و خود چوب را پرتاب می کند و بدون فوت وقت به بالای درخت می رود و مانند مراحل قبل تا هر زمان که بخواهند بازی ادامه پیدا می کند.

درختاهی مورد استفاده این بازی، گل ابریشم ، بابُل و لیلَک همان « انجیر معابد » می باشند.

محل مناسب دیگری برای این بازی « گارو » می باشد و آن گودال، سراشیبی است که جلوی چاه کشاورزی به عرض 5/2 متر و به طول 15 الی 30 متر، متناسب با عمق چاه که شیب آن از نقطه ی صفر جلو چاه شروع می گردد و در انتها حدودا با عمق 2 متر ختم می گردد. البته به اندازه ی هشت متر طول از انتهای آن که 5/1 تا 2 متر عمق دارد، مناسب این بازی است. در این مکان، بازنده به جای زیر درخت در کف پایین « گارو » قرار می گیرد و بازیکنان به جای روی درخت، در بالای « گارو » می ایستند و هنگام بازی به پایین می پرند و در این اثناء اگر « جِز » نشدند، چوب « جِز » را از بازنده می گیرند و پس از پرتاب آن به جهتی مجددا از بدنه « گارو » به بالا می آیند و بازی راهمچنان ادامه می دهند.