نکات مهمی که باید درباره بیماری ام اس بدانید

1- تعریف ام اس

ام اس (MS) مخفف کلمه "اسکلروز متعدد" (Multiple Sclerosis) است. اسکلروز به معنای ایجاد جوشگاه است، و افراد دچار ام اس دچار نواحی متعدد بافت جوشگاهی در پاسخ به آسیب عصبی هستند. بسته به محل ایجاد آسیب، علائم ممکن است شامل اشکالات در کنترل عضلات، تعادل، بینایی، یا حرف زدن باشد.

2-علائم ام اس: ضعف یا بیحسی

آسیب عصبی ممکن است باعث ایجاد این علائم شود:

  ضعف در دست یا پا

 بیحسی

 از دست رفتن تعادل

 اسپاسم عضلانی

این علائم ممکن است به لکنت زبان یا اشکال در راه رفتن مکرر بینجامد.

3-علائم ام اس: مشکلات بینایی  

بیش از نیمی از افراد مبتلا به ام اس، مبتلا به مشکل بینایی به نام "نوریت اپتیک" می‌شوند.

این عارضه، التهاب عصب بینایی است و ممکن است باعث محو شدن دید، از دست رفتن رنگ‌بینی، درد چشم و نابینایی، معمولا در یک چشم شود.

4-علائم ام اس: مشکلات سخن گفتن

گرچه مشکلات گفتاری از مشکلات بینایی کمتر شایع است، برخی از افراد مبتلا به ام اس لکنت زبان پیدا می‌کنند. این عارضه هنگامی رخ می‌دهد که ام اس، اعصابی را که پیام‌های گفتار را به مغز منتقل می‌کنند، تخریب می‌کند. برخی از افراد نیز دچار اشکال بلع می‌شوند.

5-سایر علائم ام اس

ام اس ممکن است بر توان ذهنی هم تاثیر بگذارد. برخی از افراد ممکن است، به زمان بیشتری برای حل مسائل نیاز داشته باشند. دیگران ممکن است نقصان ملایم حافظه یا اشکال در تمرکز را تجربه کنند. اغلب افراد دچار ام اس، همچنین ممکن است دچار درجاتی از، از دست دادن کنترل مثانه شوند، که به علت قطع ارتباط عصبی، میان مثانه و مغز است.

 نهایتا خستگی یک مشکل رایج در این بیماری است. ممکن است حتی پس از یک خواب خوب شبانه احساس خستگی کنید.

6-سکته مغزی در برابر ام اس 

اختلال حواس، لکنت زبان، و ضعف عضلانی، ممکن است علائم ام اس باشند، اما سکته مغزی هم ممکن است با همین نشانه‌ها بروز کند.

هر کسی که به طور ناگهانی توانایی صحبت کردن یا حرکت دادن اعضایش را از دست بدهد، باید فورا به اورژانس برده شود.

درمان سکته مغزی در ساعات اولیه احتمال بهبودی موفقیت‌آمیز را بالا می‌برد.

تفاوت سکته مغزی و ام اس را در تصویربرداری مغز با ام آر آی، در عکس بالا می‌بینید.

7- علت ام اس چیست؟

ریشه اصلی ایجاد ام اس معلوم نیست، اما پزشکان عواملی را یافته‌اند که با شیوع ام اس همراهی دارند. ام اس در نواحی دور از خط استوا از جمله کشورهای اسکاندیناوی و سایر بخش‌های اروپای شمالی بیشترین شیوع را دارد. در این نواحی نور آفتاب کمتر است، بنابراین برخی از پژوهشگران می‌گویند کمبود ویتامین D ممکن است نقشی در ایجاد این بیماری داشته باشد.

پژوهش‌ها بیانگر رابطه احتمالی میان کمبود ویتامین D و اختلالات خودایمنی (که ام اس هم جزء آنها محسوب می‌شود) بوده‌ است، اما هنوز نتیجه قطعی در این باره به دست نیامده است. به نظر می‌رسد ژنتیک هم در ایجاد ام اس نقش داشته باشد.

8- چطور ام اس به بدن حمله می‌کند؟

در افراد دچار ام اس، دستگاه ایمنی خود فرد به بافت‌های اطراف رشته‌های عصبی در مغز، نخاع، و رشته‌های عصب بینایی حمله می‌کند. این بافت پوشاننده رشته‌های عصبی از ماده چربی به نام میلین تشکیل شده است. 

میلین نقش عایق اعصاب را ایفا می‌کند و به انتقال پیام‌های عصبی که حرکت، سخن گفتن و سایر کارکردها را کنترل می‌کنند، یاری می‌رساند. 

هنگامی که میلین تخریب می‌شود، بافت جوشگاهی به وجود می‌آید، و پیام‌های عصبی درست منتقل نمی‌شوند.

9-چه کسانی ام اس می‌گیرند؟

ام اس دست کم دو برابر در زنان شایع‌تر از مردان است. با اینکه افراد از همه نژادها ممکن است به این بیماری مبتلا شوند، اما افراد سفیدپوست بیشتر در معرض خطر ابتلا به آن هستند. احتمال دچار شدن به ام اس در فاصله سنین 20 تا 50 سالگی بیشتر است.

10-تشخیص ام اس

علاوه بر گرفتن سابقه پزشکی و معاینه جسمی، آزمایش‌هایی بر روی بیماران برای تشخیص ام اس و رد کردن سایر علل ایجاد کننده علائم انجام می‌شود. بیش از 90 درصد افراد مبتلا به ام اس، دارای بافت جوشگاهی در مغز هستند، که در اسکن مغزی با ام آر آی دیده می‌شود.

یک آزمایش تشخیصی دیگر، گرفتن مایع مغزی نخاعی (مایعی که درون مغز و نخاع جریان دارد) از محل ستون فقرات کمری، برای بررسی تغییرات آن است. آزمایش‌هایی برای بررسی فعالیت الکتریکی اعصاب نیز، ممکن است برای کمک به تشخیص به کار روند. همچنین آزمایش‌‌هایی، برای رد کردن سایر بیماری‌های خود ایمنی و عفونت‌ها هم ممکن است انجام شود.