پاسخ به: علم و دانش در نهج البلاغه
دوشنبه 27 اردیبهشت 1395 12:54 AM
يا كميل!... انّ هاهُنا لَعِلماً جَمّاً (و اشار بيده الى صدره) لو اصبتُ له حملة! بلى اصبتُ لَقِناً غيرَ مأمون عليه، مستعملا آلة الدين للدنيا، و مُستظهراً بِنعم الله على عباده، و بِحُجَجه على اوليائه؛ أو مُنقاداً لِحَمَلة الحقّ لا بصيرةَ له فى احنائه، ينقدح الشك فى قلبه لاول عارض من شبهة. ألا! لا ذا و لا ذاك! أو مَنهوماً باللذة، سَلِسَ القيادِ للشهوة، أو مُغرماً بالجمع و الإدّخار، لَيسَا مِن رُعاة الدين فى شىء؛ أقرب شىء شَبَهاً بهما الانعامُ السائمه! كذلك يموت العلم بموت حامليه.
اى كميل! بدان در اين جا (با دست اشاره به سينه مباركش كرد) دانش فراوانى است، اى كاش افراد شايسته اى مى يافتم و از اين دانش به آنها تعليم مى دادم. آرى! شاگردانى براى آموختن دارم، اما افرادى زود آموزند و غير مطمئن؛ زيرا دين را ابزار دنيا قرار مى دهند و از نعمت ها و برهان های خدا بر ضد بندگان خدا و اولیای الهی كمك مى گيرند، و يا افرادى تسليم و مطيع پيشوايان حق اند؛ اما بصيرتى ندارند؛ شبهه آنها را مى لرزاند و به شك مى اندازد.
آگاه باش نه اين طايفه به درد مى خورد و نه آن. و نه طايفه سوم كه حريص بر لذتهاى دنيا و مهارشان به دست شهوت است و نه طايفه چهارم كه پول پرست و شيفته اندوختن زر و سيم و دنبال پس انداز مال اند، پس اين دو طايفه هم به هيچ وجه نگهدار دين نيستند. شبيه ترين موجودات به آنها چارپايان هستند كه براى چرا رها شده اند. آرى! چنين است که علم با مرگ حاملشان مى ميرد.28
ترکی زبان قربون صدقه رفتنه داریم که: گوزلرین گیلهسین قاداسین آلیم که یعنی درد و بلای مردمک چشات به جونم …!.