جنگهای پیامبر(ص) بر اساس یک قاعده حکومتی بودند نه دستور الهی - 2
یک شنبه 19 اردیبهشت 1395 7:29 AM
جنگهای پیامبر(ص) بر اساس یک قاعده حکومتی بودند نه دستور الهی - 2
آیات مطلقه :
تعدادی آیه نیز در قرآن وجود دارند که بدون بیان شرط خاصی دستور به جنگ داده ( و همین آیات است که مستمسک دست نادانان شده و اسلام را زیر سوال برده اند ) ، که ذیلا به آنها اشاره شده و توضیح منطقی در مورد آنها داده خواهد شد :
همانطور که در آیات فوق دیده می شود ، دستور به جنگ ، ظاهرا مشروط به شرط خاصی نشده است .
ولی به دو دلیل زیر آیات فوق در هنگام اطلاق ، باید به آیات مقیده قسمت قبل تخصیص خورده و معنا شوند :
پس: « طبق قاعده ، باید آیات مطلقه حمل بر آیات مقیده شود و در حقیقت آیات دارای قید و شرط ، آیات بیقید و شرط را تفسیر میکند و در نتیجه آیات دارای قید و شرط بر آیات بیقید و شرط حاکم خواهند بود .
بطور مثال ، فرض شود که اعلام شده باشد « دانشجویی که دو ترم متوالی مشروط بشود ، اخراج است » . حال اگر قسمت معاونت دانشجویی ، موقع بررسی شرایط معدل دانشجویان ، اسامی افرادی را در موقع ثبت نام اعلام و دستور به اخراج بدهد ، کسی نمی پرسد چرا ؟ چونکه می داند علت آن ، اجرای بخشنامه مشروطی بوده است ، مگر اینکه کسی نسبت به خود مشروط شدن اعتراضی داشته باشد .
و همین امر نیز در شرایط نزول آیات اتفاق می افتاده که یا به قرینه محاوره فضای نزول و یا قرینه معنوی مندرج در آنها ، شرط تهاجم و یا پیمان شکنی مطرح بوده ، و پیامبر(ص) طبق قاعده عقلانی دفاع در برابر تهاجم ، دستور به جنگ ( دفاعی ) داده است .
ج ) سیره پیامبر(ص) و امامان علی و حسن و حسین (ع) :
شواهد تاریخی ، دال بر عدم شروع جنگ توسط بزرگان فوق حتی در زمانیست که دو سپاه روبروی هم آرایش نظامی گرفته بوده اند .
وقتي لشگر قريشيان آماده جنگ با مسلمانان مي شوند ، پيامبر(ص) در پيامي كه بوسيله عمر براي آنها فرستاد ، خواهان جلوگيري از وقوع جنگ مي شود .
أرجعوا ، فانه يلي هذا الأمر مني غيركم أحب إليّ من أن تلوه مني ، و اليه من غيركم احب الي من ان اليه منكم . 21
شما برگرديد و از جنگ بپرهيزيد ، اگر كساني غير از شما اين موضع گيري را درباره من مي كردند ، نزد من بهتر بود از اينكه شما اين كار را بكنيد ، و اگر من درباره كساني غير از شما اين موضع گيري را مي كردم نزد من بهتر بود از اينكه درباره شما بكنم .
... فَقُلْنَا : تَعَالَوْا نُدَاوِ مَا لاَ يُدْرَکُ الْيَوْمَ بِإِطْفَاءِ النَّائِرَةِ، وَ تَسْکِينِ الْعَامَّةِ، حَتَّي يَشْتَدَّ الْأَمْرُ وَ يَسْتَجْمِعَ، فَنَقْوَي عَلَي وَضْعِ الْحَقِّ مَوَاضِعَهُ . فَقَالُوا : بَلْ نُدَاوِيهِ بِالْمُکَابَرَةِ ! فَأَبَوْا حَتَّي جَنَحَتِ الْحَرْبُ وَرَکَدَتْ ، .. 22
پس به آنان گفتيم: بياييد با خاموش ساختن آتش جنگ ، و آرام کردن مردم، به چارهجويي و درمان بپردازيم ، تا کار مسلمانان استوار شود، و به وحدت برسند ، و ما براي اجراي عدالت نيرومند شويم ، اما شاميان پاسخ دادند: (چارهاي جز جنگ نداريم .) پس سر باز زدند، و جنگ درگرفت ، و تداوم يافت، و آتش آن زبانه کشيد .
در همان ابتدای صبح عاشورا ، مسلم بن عوسجه به امام (ع) گفت : بگذار او ( شمر ) را با تير بزنم ، او فاسقى از دشمنان خداست و خدا اين گونه فرصت پيش آورده است .
امام فرمود : تير نينداز؛ دوست ندارم كه آغاز گر جنگ باشم . 23
و در يك كلام :
جنگ هاي پيامبر(ص) در تبعيت از اصل عقلاني دفاع در برابر تهاجم دشمن ، انجام گرفته و دستورات قرآن نيز ، چيزي فراتر از دستور به تبعيت از عقلانيت نبوده ، كه بعنوان دستور جهت اجبار به دين ورزي كسي ، زير سوال برده شوند .
همانطور كه نه تنها در انتخاب دين كسي را اجبار نكرده است ،
آنجا كه مي فرمايد :
" فذکر انما انت مذکر - لست عليهم بمصيطر " 24
( اي پيامبر(ص)) پس ( ايمان و اخلاق و عقلانيت را ) يادآوري كن كه تو فقط يادآوري كننده اى ! تو بر آنان سلطه ندارى كه به ايمان مجبورشان كنى .
" لااکراه في الدين ، قدتبين الرشدمن الغي" 25
( براي تو انسان ) اكراهى در قبول دين ، نيست . (زيرا ) راه درست از راه انحرافى، روشن شده است .
" نحن اعلم بما يقولون و ما انت عليهم بجبار فذکر بالقران من يخاف وعيد " 26
ما به آنچه آنها مىگويند آگاهتريم، و تو مأمور به اجبار آنها (به ايمان) نيستى .
بلكه پيامبر(ص) را پس از مسلمان شدن و پذيرش دعوت توسط مردم ، از محافظت نتيجه آن و تحت نظر قرار دادن اعتقاد و رفتار آنها ، كه مبادا از آن اعراض كنند ، برحذر داشته است ،
آنجا كه مي فرمايد :
" فان اعرضوا فما ارسلناک عليهم حفيظا ان عليک الا البلاغ . " 27
و اگر ( از آيين تو ) روى گردان شوند ( غمگين مباش ) ، ما تو را حافظ آنان ( و مأمور اجبارشان ) قرار نداده ايم ; وظيفه تو تنها ابلاغ است و بس .
زیرنویسها :
تحقيق با استفاده از كتاب : جهاد در اسلام مرحوم آيه اله صالحي نجف آبادي ، ص 15 تا 35
جنگهای پیامبر(ص) بر اساس یک قاعده حکومتی بودند نه دستور الهی - 1
محمد صالحي – 29/1/95
كانال باورهای قدیم و اندیشه های نو
@beshnofekrkon
بلاگ اينترنتي
http://mahsan.rasekhoonblog.com