z.jpg "ارسال پیام به khodaeem1")
راهنمای سفر نوروزی به کرمان ، نگینی در دل کویر (بخش دوم)
جمعه 28 اسفند 1394 12:33 PM
کرمان نگینی است در دل کویر که از آن با نام سرزمین تضادهای طبیعی و عجایب گردشگری یاد می‌کنند. با وجود گرم‌ترین نقطه‌ی زمین در گندم‌بریان کرمان و پیست اسکی سیرچ به فاصله‌ی کمی از آن، به راستی باید کرمان را با این عنوان خواند. در بخش دوم راهنمای سفر به کرمان، تضادها و جاذبه‌های طبیعی و گردشگری را به شما معرفی می‌کنیم.
همانطور که قبلا اشاره شد، جاذبه‌های گردشگری کرمان بی‌شمار است و لازم است تا زمان کافی را برای سفر اختصاص دهید. این شما هستید که تصمیم می‌گیرید چند روز را در سفر باشید. بنابراین قبل از معرفی جاذبه‌های گردشگری کرمان، بهتر است یادآوری کنیم که قرار نیست در این سفر نوروزی لیست این جاذبه‌ها را در دست بگیرید و به سرعت کنار هر یک، تیک «بازدید شده» بگذارید. با آسودگی خیال در هر یک از مکان‌ها بگردید و تا می‌توانید از سفرتان لذت ببرید. لازم نیست لیست مکان‌هایی که بازدید کرده‌اید را طولانی کنید. فقط کافی است با کوله‌باری از خاطرات شیرین، عکس‌های ماندگار و تجربه‌های ناب از این سفر بازگردید؛ حتی اگر تنها یکی از مکان‌های این لیست تیک بخورد.
گنجعلی‌خان حاکمی مشهور در زمان شاه عباس صفوی بوده است که در دوران فرمانروایی خود برای آبادانی کرمان بسیار تلاش کرد و اکنون مجموعه‌ی گنجعلی‌خان کرمان بنایی است که از او به یادگار مانده است. این مجموعه در کنار بازار بزرگ کرمان قرار دارد و در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۴۷ به شماره ۸۲۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مجموعه‌ی گنجعلی‌خان شامل چندین بنا است که در ادامه به طور مختصر معرفی خواهد شد.
میدان گنجعلی‌خان مانند میدان نقش جهان اصفهان و میدان میرچخماق یزد، عناصر شهری را در اطراف خود گرد آورده است. این میدان مستطیل شکل در حاشیه‌ی بازار قرار دارد. سه ضلع این میدان به بازار منتهی می‌شود و در ضلع چهارم آن سرای گنجعلی‌خان قرار گرفته است.
بازار گنجعلی‌خان که سبک معماری بسیار جالبی را از عصر صفوی به یادگار گذاشته، خط مستقیمی است که دو سوی آن به دو دروازه‌ی ورودی و خروجی شهر منتهی می‌شود؛ دروازه‌ی ارگ و دروازه‌ی مسجد (وکیل). کاروانسراها، سراها و تیمچه‌‌های این بازار ۳ کیلومتری، همگی در دو راستای عمود بر هم جای گرفته است. سمت چپ بازار طاق‌نماهایی طراحی شده است که منظره زیبایی را نشان می‌دهد. در زیر این طاق‌نماها دستفروشانی را می‌بینید که مشغول کار هستند. ۱۶ طاق‌نما این بازار را به میدان مربوط می‌کند.
یکی از مهم‌ترین بناهای این مجموعه حمامی است که در ضلع جنوب میدان و در میانه بازار بزرگ کرمان قرار دارد. معمار آن، سلطان محمد، معمار یزدی بوده که این حمام را به شیوه‌ی حمام‌های سنتی ایران ساخته است.
حمام گنجعلی‌خان اثری بدیع از نقاشی‌‌ها، مقرنس‌کاری‌‌ها، کاشی‌کاری‌‌ها و گچبریهای زیبا همراه با تزیینات سنگی ظریف است. بر سردر حمام، کتیبه‌ای از سنگ مرمر قرار دارد که روی آن شعری با خط نستعلیق حک شده است. مصرع آخر آن سال ساخت بنا را با تبدیل به حروف ابجد نشان می‌دهد: «کسی نداده نشان در جهان چنین حمام» (سال ۱۰۲۰ ه.ق)
این حمام اکنون به موزه‌ی مردم‌شناسی کرمان تغییر کاربری داده است و مجسمه‌‌های مومی موزه با لباسهای سنتی مردم کرمان، صحنه‌‌هایی از استحمام به شیوه سنتی را به نمایش می‌گذارد.
این بنای چهارطاقی که اکنون به موزه‌ی سکه تبدیل شده است، اواسط بازار غربی و در شمال میدان قرار دارد. نقشه ضرابخانه به شکل ۸ ضلعی و دارای گنبد مرکزی و ایوان‌های جانبی است. طاق‌‌ها و ایوان‌های بنا با گچبریهای زیبایی تزیین شده است.
این بنا محل ضرب سکه و مسکوکات طلا و نقره دولتی بوده و اکنون انواع سکه‌‌های قدیمی در غرفه‌‌های آن به نمایش گذاشته شده و یکی از معتبرترین موزه‌های سکه در ایران است.
دیگر بناهای این مجموعه شامل آب‌انبار، مدرسه، کاروانسرا و سرای گنجعلی‌خان استکه پیشنهاد می‌کنیم از این مجموعه و بناهای مختلف آن که نام گنجعلی‌خان را در تاریخ جاودانه کرده است، بازدید کنید.
بنای حمام قدیمی وکیل در سال ۱۲۸۰ ه.ق به شکلی با شکوه و با تاثیرپذیری از سبک معماری عصر زندیه–قاجاریه احداث شده است. از کف تا دیوار آن کاشی‌‌کاری و سرامیک‌کاری شده است و به ۲ بخش رختکن و گرمخانه تقسیم می‌شود. در سال‌های اخیر این حمام به چایخانه سنتی تبدیل شده است و توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان اداره می‌شود. سردر این حمام در سال ۱۳۶۹ به سبک معماری دوره مربوطه‌‌اش، بازسازی شد و راهی از آن نیز مستقیما به بازار کرمان ارتباط داده شد. در حال حاضر مهمانان و بازدیدکنندگان در این حمام با فالوده کرمانی، چای و انواع نوشیدنی مورد پذیرایی قرار می‌گیرند. بخش گرمخانه این حمام محل صرف غذاهای محلی کرمان شده است.
آتشکده آناهیتا یا قلعه کهنه، قدیمی‌ترین اثر تاریخی کرمان است که به قلعه دختر شهرت دارد. این قلعه در شرق کرمان بر فراز صخره‌هایی از سنگ قرار گرفته و از خشت خام و گل رس ساخته شده است. بقایای قلعه دختر کرمان، دورنمای گذشته طولانی این شهر و مایه شگفتی بینندگان است. ساختمان‌های این قلعه به ۲ بخش مجزا تقسیم می‌شود. بخش اول بر فراز قلعه نسبتا مرتفع جنوب‌شرقی قرار دارد (قلعه کوه) و به علت وضعیت طبیعی از قلعه مجزا است. بخش دوم بر تپه‌ی کوتاه‌تری قرار دارد (قلعه دختر).
گنبد جبلیه که به گنبد گبری نیز معروف است، در عصر ساسانی و قبل از اسلام در کرمان ساخته شده و تنها بنای سنگی این شهر است. بر اساس یک افسانه، این گنبد از ملات شیر شتر ساخته شده و به همین دلیل به جبلیه (چیزی که از شتر ساخته شده) معروف است. این بنا در شرق شهر کرمان در نزدیکی جنگل پردیسان قائم قرار دارد. موزه‌ی سنگ نیز در گنبد علویه قرار دارد که می‌توانید از آن نیز دیدن کنید.
ارگ بم، جواهری در دل کویر، در شهرستان بم استان کرمان، بزرگ‌ترین بنای خشتی جهان بود که متاسفانه در زلزله‌ی سال ۸۲ بیش از ۸۰ درصد آن از بین رفت. این بنا دژ بزرگی است که ارگ در مرکز آن قرار دارد، اما به دلیل ظاهر پر ابهت آن، تمام این مجموعه را ارگ بم می‌نامند.
ارگ بم اکنون در حال بازسازی است. با وجود این که درصد کمی از بنا مجددا ساخته شده است، همچنان گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشد. قدم زدن در این بنا همانند قدم زدن در تاریخ است. هنگام بازدید، کلاه، عینک و بطری آب را فراموش نکنید.
معماری شهرها در ایران قدیم حقیقتا دیدنی است؛ قلعه‌هایی متشکل از ۲ قسمت شاه‌نشین و عامه‌نشین. این ۲ بخش را در ارگ راین ببینید. ارگ راین دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم است که در جنوب غربی شهر راین کرمان قرار دارد و سالانه میلیون‌ها گردشگر داخلی و خارجی را به سوی خود می‌کشد. کافی است نگاهی به نظرات گردشگران در سایت معروف تریپ ادوایزر بیاندازید.
پاول باکستن (Paul Buxton) گردشگر اهل واشنگتن که در ماه می ۲۰۱۵ از این بنا بازدید کرده است، ارگ راین را اینگونه توصیف می‌کند:
عملیات بازسازی بم بعد از زلزله‌ی خسارت‌بار سال ۸۲ هنوز تمام نشده است. در این شرایط ارگ راین کانونی است برای کسانی که مشتاق بازدید از یک بنای خشتی باستانی در ایران هستند. هیچ‌کس در این‌جا زندگی نمی‌کند و این قلعه موزه‌ای کاملا حفاظت‌شده است. گردشگران دیگری نیز در این محوطه حضور داشتند، اما می‌توانم بگویم که قلعه تمام بعد از ظهر برای ما بود. اگر می‌خواهید بهترین دید را از ارگ داشته باشید، اطراف دیوارهای بالای ورودی قدم بزنید. در نور کم نزدیک غروب، نمایی شگفت‌انگیز خواهید دید که بهترین زمان برای گرفتن بهترین عکس‌ها است.
استان کرمان استان موزه‌ها است. به موزه‌های ضرابخانه، مردم‌شناسی و موزه‌ی سنگ اشاره کردیم. اکنون دو موزه‌ی دیگر را به علاقه‌مندان موزه معرفی می‌کنیم که از دیدن آن‌ها پشیمان نخواهید شد.
موزه‌ی زرتشتیان کرمان اولین و تنها موزه‌ی مردم‌شناسی جهان است. ساخت این موزه در سال ۱۳۸۰ پایان یافت. از کهن‌ترین اشیاء این موزه یک جلد کتاب دست‌نویس گاتاها و آتشدانی دستی است که تاریخ ۱۲۰۷ روی آن حک شده است.
انواع آتشدان، روغن سوز، پیه‌سوز و چراغ لاله در بخشی از این موزه نگهداری می‌شود. در بخش دیگر موزه، لباس‌هایی به قدمت ۵۰ تا ۱۵۰ سال قرار دارد. مخنا، لچک، چارقد، کت، پیراهن و شلوار گلدوزی شده از انواع لباسهای زنانه‌ای است که در این موزه نگهداری می‌شود و نشان‌گر پوشش بانوان زرتشتی است.
موزه‌ی هنرهای معاصر صنعتی کرمان در خیابان شریعتی و حدفاصل میدان باغ ملی و چهار راه طهماسب آباد قرار دارد. این موزه آثاری اصیل از هنرمندان بلند آوازه‌ی جهان را در خود دارد و جنبه‌های گوناگون هنرهای تجسمی ایران را به رخ هر بازدیدکننده‌ای می‌کشد. حدود نیمی از آثار موزه متعلق به استاد سید علی‌اکبر صنعتی است و بقیه آثار به بیش از ۸۳ هنرمند معاصر ایرانی و ۱۶ هنرمند خارجی تعلق دارد که به جرات می‌توان گفت بعد از موزه هنرهای معاصر تهران، آثار این موزه در کشور منحصربه‌فرد است و غنی‌ترین گنجینه‌ی هنر معاصر ایران و جهان را در ایران دارد.
کتابخانه ملی کرمان (کارخانه ریسندگی خورشید) مربوط به دوره پهلوی اول است و در کرمان، خیابان شهیدرجائی، خیابان خورشید واقع شده است. این اثر در تاریخ ۳۰ شهریور ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۴۱۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این ساختمان زیبای یک طبقه‌ی آجری دارای محوطه زییایی است که علاقمندان می‌توانند از آن نیز دیدن کنند.
جنگل پردیسان قائم کرمان در نزدیکی کوه‌های صاحب‌الزمان (عج)، بزرگ‌ترین جنگل دست‌کاشت ایران است که بر فراز شهر کرمان قرار دارد. این مجموعه‌ی تفریحی تلفیقی از کوه و جنگل است.
مناظر طبیعی و درختان سرسبز این مجموعه، در کنار دو اثر تاریخی مهم کرمان یعنی «گنبد جبلیه» و «تخت دریا قلی بیگ»، فضایی دلنشین را برای بازدیدکنندگان و گردشگران ایجاد کرده است که لحظات لذت‌بخشی را به آن‌ها هدیه می‌دهد.
کوه‌های این مجموعه مکان کوهنوردی دائمی اهالی ورزش است که به خصوص در ایام تعطیل میزبان کوهنوردان و جوانان است.
این مجموعه‌ی ۳۰۰ هکتاری قلب سبز کرمان است که نقش مهمی در تمیزی و لطافت هوای شهر ایفا می‌کند. امکانات مناسب این مجموعه باعث شده تا گردشگران و مسافران با هر سلیقه‌ای جذب این مکان شوند.
این مجموعه، بام کرمان است و بر بلندای کوه‌های آن می‌توانید منظره‌ی دیدنی شهر کرمان را نظاره کنید.
باغ شاهزاده که با نام باغ شازده نیز شناخته می‌شود، در ۲ کیلومتری شهر ماهان و در دامنه‌ی کوه‌های تیگران واقع شده است. این باغ مربوط به دوره قاجار است و بزرگ‌ترین و زیباترین باغ تاریخی ایرانی است. گردشگران و مسافران نوروزی همواره این باغ تماشایی را برای بازدید انتخاب می‌کنند.
تضاد میان کویر خشک و قهوه‌ای در قلب گرم‌ترین ناحیه‌ی ایران، با درختان سبز، نسیم خنک و فواره‌‌ها و گل‌های باغ، بهشت گمشده‌ای را نمایان می‌کند که خستگی را از روح و جسم هر بیننده‌ای بیرون می‌کند. عمارت شاه‌نشین این باغ اکنون به رستورانی تبدیل شده که میزبان بازدیدکنندگان است.
باغ فتح‌آباد که در روستایی در فاصله‌ی ۲۵ کیلومتری کرمان قرار دارد، در واقع الگویی برای ساخت باغ شاهزاده‌ی ماهان بوده است. این بنا مربوط به دوره‌ی قاجار و یادبودی از فضل‌علی‌خان بیگلربیگی است و به همین علت باغ بیگلر بیگی نیز نامیده می‌شود. عبور آب فتح‌آباد از میان این باغ‌ها طراوت خاصی به این مکان می‌دهد.
منطقه ییلاقی کوهپایه در فاصله‌ی ۳۰ کیلومتری شمال شهر کرمان قرار دارد. دشت و دامنه، رودخانه، آبشارها و آبادی‌های کوهپایه از مهم‌ترین مقصدهای گذراندن اوقات فراغت کرمانی‌ها است.
این منطقه علاوه بر زیبایی‌های پایین‌دست، در مسیرهای بالادست، خصوصا مسیرهای صعود به قله سیمَک یا کوه گهر، به عنوان یکی از زیباترین مسیرهای کوهپایه‌ای کرمان، میزبان جلوه‌های دلپذیر طبیعت است.
طول دره ۵ کیلومتر است و در ارتفاع ۲۲۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. این دره مسیر صعود به قله گهر کرمان با ارتفاع ۳،۲۱۸ متر است.
روستای وامق آباد و شنگستان در امتداد رودخانه‌ی درختِنگان و منتهی‌الیه شمال‌غربی منطقه کوهپایه واقع شده‌اند.
مسیر رودخانه از روستای شنگستان تا سرچشمه‌های رودخانه، در دره‌ای بسیار زیبا و دیدنی قرار گرفته و فرود رودخانه از صخره‌ها و سنگ‌ها، آبشارهای متعدد و دلفریبی را ساخته است.
انبوه درختان بید و زرشک در دو سوی رودخانه، بهشتی آرام و زیبا را ایجاد کرده که مأمن پرندگان است. نوار سبزرنگ و سحرآمیز درختِنگان، تا دوراهی سیمک و گهر که محل چشمه‌سار اصلی رودخانه است، امتداد دارد.
آبشارهای سیمک در ۳۵ کیلومتری شمال کرمان و در منطقه کوهپایه واقع شده است. امکانات مناسب این ناحیه، خصوصا اردوگاه سیمک، باعث شده گردشگران فراوانی در طول سال اوقات خود را در این منطقه بگذرانند.
۱۳ آبشار منطقه سیمک نیازمند صعود و فرودهای فنی و بیشتر مورد توجه کوهنوردان و صخره‌نوردان است.
تابلوی اردوگاه شهید باهنر نشانه‌ای است که شما را از جاده اصلی جدا می‌کند. بعد از گذشتن از روستاهای درب انارستان، سیمک، اسلام آباد، عبدل آباد و روستای درب آسیاب، وارد اردوگاه شهید باهنر شوید.
از آن‌جا تا تنگه‌ی سیمک که به آن دره بُندر کوهپایه نیز گفته می‌شود، حدود ۳ کیلومتر جاده سنگچین و مناسبی وجود دارد.
سیمک نام تنگه‌ای بسیار زیبا و کم‌نظیر در شمال روستای کوهپایه در کرمان است.
عرض تنگه بسیار کم و بین ۳ تا ۵ متر است که دیواره‌های بسیار بلند دو طرف آن را احاطه کرده است.
بزرگ‌ترین پیست اسکی جنوب‌شرق کشور، این‌جا در کرمان است. در کنار کویر، در ارتفاعات سیرچ و تنها به فاصله‌ی یک ساعت از تل گندم‌بریان، به عنوان گرم‌ترین نقطه‌ی دنیا، پیست اسکی سیرچ محلی برای تفریحات زمستانی کرمانی‌ها و گردشگران و مسافران این دیار است. به راستی که کرمان سرزمین تضادهای طبیعی و عجایب گردشگری است.
سیرچ یکی از بخش‌های شهر کرمان است که به فاصله‌ی ۸۰ کیلومتری از این شهر قرار دارد. از مسیر جاده قدیم کرمان-بم وارد جاده سیرچ شوید. از تونل ۲ کیلومتری سیرچ که یکی از قدیمی‌ترین و بلندترین تونل‌های کشور است بگذرید. این‌جا دمای هوا به طور کاملا محسوسی کم می‌شود.
درست بعد از تونل بلند سیرچ و در دامنه‌ی سمت راست تونل به سمت سیرچ، پیستی طبیعی از برف و یخ وجود دارد. اگر دوست‌دار اسکی هستید و می‌خواهید در فضایی بسیار زیبا این ورزش مهیج را انجام دهید، این پیست اسکی را در برنامه‌ی خود بگنجانید و خاطرات ورزشی به‌یادماندنی برای خود بسازید.
بعد از ورزش زمستانی در پیست سیرچ، نوبت به سفر در دل کویر و بازدید از کلوت‌های شهداد می‌رسد. مسیر خود را از سیرچ به سمت شهداد ادامه دهید. به نظر می‌رسد زمان به سرعت می‌گذرد و هوای سرد زمستانی جای خود را به هوای گرم تابستانی می‌دهد.
درست است! انگار در دل فصل‌ها سفر می‌کنید. بعد از طی مسافتی حدود ۲۵ کیلومتر به شهداد می‌رسید.
از جاذبه‌های دیدنی شهداد (قلعه کهنه، قلعه رموک، قلعه چغوکی، قلعه بهرام، گورستان‌های باستانی، آب انبار حاج محمد تقی، کارگاه فلز کاری باستانی، آسیاب آبی، باغ شهرداری، باغ کشاورزی و امام زاده زید) که بگذریم، کویر شهداد همان جایی است که تصاویر و کلمات هرگز گویای لذت وصف‌نشدنی قدم زدن در آن نیست.
سفرتان به کویر را با قدم زدن در دل کویر شروع کنید. کفش‌تان را در بیاورید و پیاده‌روی روی شن را به لیست تجربیات پیاده‌روی خود اضافه کنید. حس آرامش راه رفتن بر روی شن‌ها بی‌نظیر است.
حالا نوبت به بازدید از کلوت‌های شهداد می‌رسد. کلوت‌ها بزرگ‌ترین عارضه طبیعی کلوخی دنیا و زیباترین پدیده‌ی کویر هستند. تماشای آن‌ها بیشتر شبیه یک رویا است.
از دور که به آن‌ها بنگرید، شبیه شهری است که صدها کارگر و بنا، ماه‌ها و سال‌ها تلاش کرده‌اند تا آن را بسازند.
این‌جا باد است که قدرت خود را به رخ شن‌های کویر می‌کشد و شکلی نو خلق می‌کند.
وسط کویر بایستید و سکوت و آرامش آن را با تمام وجود حس کنید. سکوت مطلق کویر را تنها باد است که می‌شکند.
شرق رودخانه‌ی شور شهداد، منطقه گندم‌بریان به عنوان گرم‌ترین نقطه‌ی کره زمین و یکی از شگفت‌انگیزترین جاذبه‌های دنیا قرار دارد. تمام سطح گندم‌بریان یا گندم‌برشته از سنگ‌ها و گدازه‌های آتشفشانی پوشیده شده و سیاهی سطح زمین و شکل عجیب سنگ‌ها باعث جذب بیشتر نور خورشید و بالارفتن بیش از حد دما می‌شود.
این‌جا به «ماه زمین» شهرت دارد و در فصل زمستان و اوایل بهار به بهشتی تبدیل می‌شود که گردشگران بدون دغدغه گرمازدگی از آن بازدید می‌کنند.
یک ساعت قبل از غروب، بنشینید و لحظه لحظه‌ی منظره‌ی بی‌نظیر غروب خورشید در کویر را در ذهن‌تان ثبت کنید.
تماشای غروب خورشید در این‌جا فرصتی تکرارنشدنی است که به هیچ وجه نباید آن را از دست بدهید. لحظات‌تان را با عکس ماندگار کنید تا ره‌آورد شما از کویر برای عزیزان‌تان باشد.
آخرین تجربه‌ی شما از این سفر کویری، رصد ستارگان در آسمان بی انتهای شب است. آسمان صاف کویر در شب چیز دیگری است. ستارگان آنقدر واضح و نزدیک‌اند که کافی است دست دراز کنید تا یکی از آن‌ها را آز آسمان جدا کنید.
سفرتان به شهداد که به پایان می‌رسد، لحظه‌شماری برای بازگشت به این سرزمین جادویی آغاز می‌شود.
جاذبه‌های گردشگری کرمان به پایان نمی‌رسد. اما سفر به کرمان را باید پایان داد. قرار نیست این لیست را طولانی‌تر کنیم؛ بنابراین به دیگر جاذبه‌های کرمان تنها اشاره‌ای می‌کنیم.
کاروانسرای وکیل، کاروانسرای زرتشتیان، یخدان مویدی، یخدان انار، یخدان راور، مسجد جامع مظفری، مسجد چهلستون، باغ موزه‌ی هرندی، موزه شهید باهنر، موزه دفاع مقدس، پیست کارتینگ، پیست موتور کراس و باغ نظر.
منبع : مهر ، کرمان ، فردا ، همگردی ، سیتی‌پدیا ، ویکی‌سفر
گفتم که خدا مرا مرادی بفرست ، طوفان زده ام راه نجاتی بفرست ، فرمود که با زمزمه ی یا مهدی ، نذر گل نرگس صلواتی بفرست
