شيخ محيى الدين ابن عربى

محمّد بن على بن محمّد ابوبکر حاتمى طائى اندلسى (معروف به محيى الدين ابن عربى) فيلسوف، متصوف ومتکلم اهل سنّت است که در مرسيه در اندلس متولد شد ودر دمشق استقرار پيدا کرد ودر سال 638 هجرى وفات يافت. او، کتاب هاى زيادى مانند الفتوحات المکيّه، محاضرة الأبرار فصوص الحکم، التجليات الالهية، ديوان شعر و... دارد.
او، از حضرت مهدى (عجل الله فرجه) نام برده وحضرتش را مدح کرده است:
ألا إنّ ختم الأولياء شهيد
هو السيّد المهدى من آل احمد
هو الشمس يجلوکلَ غم وظلمةٍ
وعينُ إمام العالمين فقيد.(3)
هو الصارُم الهندى حين يبيدُ
هو الوابل الوسمى حين يجود
هلا! که خاتم أوليا، زنده وناظر است.
او، چشم امام عالميان (يعنى پيامبر اکرم) است که در ميان مردم نيست اواست سيّد ما، مهدى از آل احمد
اواست شمشير برّان (هندى) هنگامى که فانى مى سازد (کافران را)
او، آفتابى است که هر تاريکى وغمى را مى زدايد.
اواست باران اوّل وبعد از پاييز، هنگامى که به سخاوت مى بارد، زمين را سر سبز مى سازد.
آن چه در اين شعر، شايسته تامّل وسزاوار تدبّر است، اين است که ابن عربى، در سطر اول اين قصيده اقرار مى کند که حضرت بقية الله (عجل الله فرجه)، حاضر وناظر است.
جالب تر اين که ايشان، اين چند بيت شعر را پس از جملاتى گويا وزيبا، درباره ى حضرت مهدى، عجّل الله فرجه، آورده است که چنين است:
(... إن لله خليفة يخرج وقد امتلأت الأرض جوراً وظلماً فيملؤها قسطا) وعدلاً. ولويبق من الدنيا إلّا يوم واحد لطوّل الله ذالک اليوم حتّى يلى هذا الخليفة من عترة رسول الله من وُلد فاطمة يواطىء اسمُه اسمَ رسول الله)
ايشان، چند بيت ديگر، نيز درباره ى حضرت مهدى سروده است که سزاوار طرح وتأمل است:
إذا دار الزمان على حُروفٍ
ويخرج بالحطيم عقيب صَوم    
ببسم الله فالمهدى قاما
ألا فاقرأه من عندى السلاما
هرگاه زمان، گردش لازم وخاص خود را انجام داد                   به نام خدا، حضرت مهدى قيام خواهد کرد
واز کنار حطيم (که ميان حجر الأسود ودَرِ خانه کعبه است) خروج خواهد کرد، پس از دوره اى از روزه (يا إمساک واختفا وسکوت) هلا! سلام مرا به آن حضرت برسان.(4)
جالب توجّه اين که در اين دوبيت، محيى الدين بن عربى، از دولفظ گويا وقابل تدبّر، براى امام زمان (عجل الله فرجه) استفاده کرده است وآن دولفظ (قام) و(يخرج) است. ايشان، در آن دوبيت نگفته است: (يولد)، بلکه گفته است: (خارج مى شود وقيام مى کند.)
بنابر اين، حضرت مهدى عجل الله تعالى فرجه، متولّد شده است وزنده مى باشد وزمانى، از حالت اختفا وقعود، خارج مى شود وقيام مى کند. اين حقيقت، هنگامى که بدانيم، قصيده اى در توسّل به دوازده امام دارد که در آخر آن نام حضرت حجت آمده است، بهتر آشکار مى شود. 

- پاورقی -

(3) الفتوحات المکيّة، ج 3، ص 327 - 328.