یتسوبیشی Shinshin ATD-X یک هواپیمای تجربی، بومی ژاپن برای تحقیق و آزمایش فناوری های پیشرفته جنگنده رادارگریز است. این هواپیما توسط وزارت دفاع و موسسه تحقیقات و توسعه فنی، برای مقاصد پژوهشی توسعه یافته است. پیمانکار اصلی این برنامه صنایع سنگین میتسوبیشی است. بسیاری معتقدند این هواپیما اولین تولید ژاپن در زمینه هواپیمای رادارگریز میباشد. منظور از ATD-Xمخفف ("Advanced Technology Demonstrator – X") به معنای اثباتگر فناوری پیشرفته میباشد. این هواپیما در ژاپن بنام شین شین شناخته میشود که معنای آن (روح قلب) است. گرچه نام آن تنها یک کد رمز اولیه در نیروی دفاعی ژاپن است و نام رسمی برای استفاده نیست. اولین پرواز آن برای سال ۲۰۱۵ برنامه ریزی شده بود.
طرح ژاپني ها در مقايسه با ديگر رقبا اندازه كوچكتري دارد كه انرا به جنگنده برتر هوايي و مناسب براي نبردهاي دايناميك تبديل ميكند . فناوري هايي مانند پوششهاي رنگي جاذب امواج رادار سامانه هاي راداري اسكن ارايه مرحله اي فعال پيشرفته و سامانه كنترلي پيشرفته پرواز با فيبر نوري به همراه ويژه گيهايي مانند طراحي بي نقص بدنه با سطح مقطع راداري كوچك پيشرانه هاي جديد با توان عبور از ديوار صوتي بدون نياز به پس سوز وبسياري ديگر از فناوريهاي پيشرفته در كنار توان تكنولوژيكي و مهندسي اثبات شده ژراپني ها همگي تظميني هستند بر اينكه ATD-X دردسرهاي جدي براي تمام رقبا به وجود مياورد.شین شین يا روح قلب نامي است كه ژاپني ها براي جنگنده نسل پنجمي خود برگذيده اند كه با توجه به ظاهر صيقل خورده و بي نقص ان كاملا مناسب به نظر ميرسد . در نماي روبرو شباهت ها با طرح اف-35 قابل تشخيص هستند . جلوگيري از به وجود امدن زواياي تند و وروديهاي هواي يكپارچه و باله هاي دمي v شكل در اين بخش به خوبي به شما ياداوري ميكند كه با يك هواپيماي رادارگريز واقعي طرف هستيد . بخش دماغه حالتي كشيده دارد و كاناپي كوچك خلبان كه به تنهايي در ان جاي خواهد گرفت را به زيبايي در بر خواهد گرفت . بال ها در مقايسه با ديگر رقبا دهانه كوچك تري دارند و با اندازه اي برابر با 9 متر و طراحي دلتا شكل خود به وضوح براي مانورهاي تند و تيز و گردشهاي سريع طراحي شده اند مسئله اي كه با توجه به طبيئت كوهستاني ژراپن و نياز خلبان به انجام حركات سريع در بين شكاف ها و درها كاملا منطقي است. در بخش انتهايي بدنه 14 متري پرنده مجموعه دم v شكل و سكانهاي افقي كاملا متحرك انتهايي قرار گرفته اند كه علاوه بر حفظ سطح مقطع راداري پائين وسيله در نماي جانبي مانورپذيري بالاي ان در تمامي سرعت ها تضمين ميكند .
در نماي زيرين همانطور كه پيشبيني ميشد با ساختاري صاف و صيقلي روبرو هستيم كه كمترين تشعشعات راداري را به انتهاي زميني منعكس ميكند . دريچه بزرگ تسليهات دروني در فضاي بين دو پيشرانه جاي گرفته و شكل بي نقص دماغه با در بر گرفتن كامل كابين از هر گونه برهم خوردگي در امواج راداري جلوگيري به عمل مي اورد . ژاپني ها در زمينه ساخت مواد پوششهاي جاذب رادار يكي از پيشرو ترين كشورهاي جهان به شمار مي ايند موضوعي كه در كنار كيفيت بالا و منحصر به فرد ATD-X ميتواند مشكلات جدي براي رادارهاي رقبا در سراسر دنيا به عمل اورد . ژاپني ها با كمترين مشکل ممكن پيشرانه XF5-1 را براي طرح جديد توسعه دادند و تقريبا از تمامي فناوري هاي جديد موجود در اين زمينه بهره برده اند . ishikawajima-harima heavy industries اين موتور جت توربوفن با نرخ باي پس پائين را به صورت اختصاصي براي اين جنگنده توسعه داده است . هر كدام از دو پيشرانه نصب شده روي پرنده تواني در حدود 49 هزار نيوتن متر را در اختيار خلبان قرار ميدهند كه به سادگي به وي اجازه ميدهد سرعت هاي فراتر از 2 ماخ را هم تجربه كند .
درست همانند F-22 اين هواپيما نيز براي عبور از ديوار صوتي نيازي به استفاده از پس سوز نداشته و ميتواند با ايجاد كمترين ردپاي حرارتي سرعت خود را افزايش دهد . خروجي موتورها در بخش انتهايي خود به جهت دهنده هاي سه بعدي بردار رانش مجهزند كه نقش مهمي در ارتقاء مانورپذيري ATD-X ايفا ميكنند.این جنگنده طراحي ظاهري بي نقصي دارد و با برخورداري از دو پيشرانه بي نظير تبديل به يك جنگنده شكاري تيز چنگال شده و براي انكه بتواند لقب هواپيماي جنگنده نسل پنجمي را يدك بكشد به يك ويژگي مهم ديگر احتياج دارد و خبر خوب اينكه ژاپن ها در زمينه الكترونيك يكي از پيشرفته ترين كشورها در زمينه تجهيزات الكترونيكي به شمار مي ايند . مواردي مانند ساخت كاكپيت تمام شيشه اي و توسعه سيستمهاي ارتباطي پيشرفته با لينك هاي داده اي فوق امن و فوق سريع به هيچ وجه براي ژاپني ها مشگل نيست . بر اساس اطلاعات منتشر شده اين پرنده به يك رادار ارايه مرحله اي پيشرفته اسكن فعال و يا AESA مجهز خواهد شد كه از قابليت رهگيري فعال و غير فعال اهداف برخوردار بوده و از توانايي بالايي در برابر اقدامات نبرد الكترونيكي بهره ميبرد .ATD-X يكي از اولين هواگردهايي بوده كه از سامانه كنترلي پرواز با اپتيك بهره ميبرد كه در ان فيبرهاي نوري پيشرفته جايگزين نمونه هاي سيمي قديمي ميشوند . اين سامانه از توانايي خودترميمي بالايي برخوردار ميباشد كه به هر دليلي دچار اسيب ديدگي شود ميتواند خود را ترميم كند . مورد جديد بعدي سامانه موسوم به i3 بوده كه با جمع اوري و تحليل اطلاعات صحنه نبرد و انتقال بي درنگ انها به خلبان او را در جريان تمامي اتفاقات كه پيرامون وي در حال روي دادن هستند قرار ميدهد .
در زمينه جنگ افزارهاي عملياتي اين جنگنده هنوز اطلاعات دقيقي در دسترس نيست اما با همكاري طولاني مدت با سازندگان خارجي پراوازهاي همچون بوئينگ و ريتئون دست و پاي ژاپني ها در اين زمينه به هيچ وجه بسته نخواهد بود هر چند توليد نسل جديد موشكهاي جديد هوا به هواي پيشرفته برد متوسط AIM-120 AMRAAM و يا اخرين نسل از موشكهاي برد كوتاه سايدوندر موسوم بهAIM-9X به هيچ وجه دور از انتظار نيست . البته در اين زمينه خاص ژاپني ها mitsubishi - AAm-5 را در اختيار دارند . به عقيده صاحب نظران اين حوزه جنگنده ژاپني ها بسيار پيشرفته تر از نمونه هاي روسي و چيني و بسيار نزديك به همتايان امريكايي خود است.
با تشکر از پیج نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران