پاسخ به:ریشه و حکایت معروفترین ضرب المثل هاي فارسي
پنج شنبه 9 دی 1389 2:41 AM
«جور کسی را کشیدن»
(این اصطلاح را هنگامی به کار می برند که کسی، دیگر از عهده ی انجام باقی مانده ی کاری بر نمی آید و از دیگری خواهش می کند تا کار او را به پایان برساند و یا برای هنگامی که کسی سختی و ناگواری امری را به جای دیگری تحمل نماید).
این عبارت از اصطلاحات می گساران و باده نوشان بوده است که اکنون دیگر در موارد گوناگون به کار برده می شود.
جام جم یا جام جمشید که در گذشته نام جام شراب خواری بوده است دارای هفت خط درجه بندی بوده است که هر کدام از این خطوط ظرفیت شراب خواران را نشان می داده است، در آن زمان اگر باده نوشی حتا یک قطره از شراب خود را باقی می گذاشت مورد سرزنش و تحقیر قرار می گرفت. از این رو هر کس می کوشید جام را فقط تا آن اندازه ای پر کند که می تواند آن را بنوشد.
هفت خط جام جم از پایین به بالا عبارت بود از :
١- خط مزور
۲- خط فرودینه ( یا خط کاسه گر)
٣- خط اشک ( یا خط در شکر)، اصطلاح " اشکی بریز " نیز در میان باده نوشان از این جا است.
۴- خط ارزق (یا خط شب)
۵- خط بصره (خطی که نزدیک به اعتدال بوده است)
۶- خط بغداد ( که مشهورترین خط جام جم بوده است)
۷- خط جور ( یا خط لب جام)،
خط جور خطی است که پیاله ی شراب در آن جا مالامال و سرریز شده و کم تر کسی از عهده ی نوشیدن آن بر می آمده است.
باده نوشانی که جام خود را تا خط جور پر می نمودند ولی از عهده نوشیدن همه ی آن بر نمی آمدند به دیگری تعارف می کردند تا جور آن ها را بکشند ( بالا بکشند) و جام را خالی نموده و قطره ای از آن باقی نگذارند.
و امروز این اصطلاح برای هر خوراکی و نوشیدنی و هر امر نیمه تمام به کار گرفته می شود.
اصطلاح هفت خط نیز که برای افراد حرفه ای و کار کشته به کار می رود از همین حا اس