مبحث 115 طرح صالحین: «دوستی؛ مهارت‌ها و ظرایف»

در باب دوستى، گوهرهاى فراوانى در گنجينه‏هاى حديثى ما نهفته است كه در اين مختصر، مجال بسط سخن نيست. براى اينكه از آن محتواهاى سودمند و كاربردى بى‏بهره نباشيم، در اينجا فهرستى از نكات ديگر كه در آيين دوستى بايد به كار بست، مى‏آوريم كه برگرفته از احاديث اين موضوع است:
- از هر چيز، تازه‏اش را انتخاب كن و از دوست، قديمى‏اش را.
- از نشانه‏هاى بزرگوارى انسان، حفظ دوستان قديمى است.
- بهترين دوستان، آنانند كه در نصيحت و خيرخواهى، سازشكارى و مصانعه نمى‏كنند، عيبهايتان را به شما مى‏گويند، در كارهاى اخروى كمك كار شمايند، شما را از گناهان باز مى‏دارند، و از لغزشهاى شما چشم مى‏پوشند.
- دوست خود را خيلى عتاب و سرزنش نكنيد كه «كينه» مى‏آورد.
- بدترين دوستان، آنانند كه دوستى آنان، شما را به تكلف و رنج و زحمت بيندازد.
- دوست واقعى كسى است كه عيب دوست خود را در نهان به خودش بگويد، نه در آشكارا و نزد ديگران.
- هر گاه با كسى دوست شديد، از نامش، نام پدرش، نام قبيله و شهر و ديارش بپرسيد، كه اين گونه كسب شناختها نشانه‏ى صدق در دوستى است.
- هر گاه به دوستى علاقه و محبت داشتيد، آن را ابراز كنيد و به او بگوييد، كه موجب افزايش محبت و علاقه‏مندى مى‏شود.
- آنچه از دوست مى‏رسد تحمل كنيد، تحمل و بردبارى، عيبها را مى‏پوشاند.
- برادران و دوستانتان را نسبت به هر خطا مؤاخذه و محاسبه نكنيد، كه دوستانتان كاهش مى‏يابند.
- خداوند، تداوم دوستيها را دوست مى‏دارد. پس بر دوستيهاى خود، استمرار بخشيد.
- با كسانى كه صرفا از روى طمع يا ترس يا تمايلات يا براى خوردن و نوشيدن با شما دوست مى‏شوند، دوستى نكنيد. در پى يافتن دوستان باتقوا باشيد!
- محبت و دوستى خود را بيجا و بى‏مورد صرف نكنيد، كه اين گونه دوستيها در معرض گسستن است.
پايان اين بخش را حديث جالبى از اميرالمؤمنين عليه‏السلام قرار مى‏دهيم كه ما را به مراعات حقوق دوستان و برادران دينى فرامى‏خواند و از زير پا گذاشتن حقوق آنان به بهانه‏ى دوستى و خودمانى بودن، نهى مى‏كند. على عليه‏السلام مى‏فرمايد: «حق برادر دينى خود را با اتكاء به رابطه‏اى كه ميان تو و او است، ضايع مكن، چرا كه هرگز، كسى كه حقش را ضايع و تباه كرده‏اى، برادر تو نيست:
«لا تضيعن حق اخيك اتكالا على ما بينك و بينه، فانه ليس لك باخ من اضعت حقه.» .
قدر دوستيها و پيوندهاى عاطفى و دوستانه را بدانيم،
از دوستان صادق و وفادار و پاك و پرهيزكار، دست برنداريم،
چراغ محبت را در دلهاى خويش، روشن و شعله‏ور نگاه داريم،
از زخم زبان و كلمات تحقيرآميز و برخورد دشمنى برانگيز با دوستان برحذر باشيم،
«آيين دوستى» را بشناسيم و به كار بنديم.

دين ما كامل ترين است و روي تمام نكات توجه خاصي نموده است.....