کلاس درس ادبیات تخصصی رشته ی علوم انسانی (پیش دانشگاهی )

این هم نکاتی برای تقطیع....

     نکات قابل توجه در تعیین وزن شعر فارسی عبارتند از:

     1) درست خواندن و درست نوشتن شعر فارسی (خط عروضی)   2) تقطیع هجایی  3)تقطیع به ارکان 4) اختیارات شاعری                                                 

          در خط عروضی و تقطیع هجایی رعایت موارد زیر ضرورت دارد:

   1)در خط عروضی صورت ملفوظ (گفتاری)واژه ها نوشته می شود نه شکل مکتوب (نوشتاری )

        خواهش = خاهش   ،    تو = ت    ،    که =  ک     و...

   2) هرمصوت بلند از نظر امتداد (مقدار کشش صدا یا آوا) دو برابر مصوت کوتاه یا دو واج محسوب می شود.

     ( با ، بو ، بی ) هر کدام سه واج شمرده می شود ؛ چون یک واج صامت (ب)+ یک واج مصوت بلند (ا ، و، ی) است که خود از نظر امتداد دو واج  به حساب می آید.

   3) در هر واژه به تعداد مصوت (کوتاه یا بلند) هجا یا بخش وجود دارد ؛ مثلا   کلمه ی " برادر " سه هجا دارد؛ سه مصوت

  ( ـــــــــ   ) دارد.

    4)هر مصوت (کوتاه یا بلند ) همیشه دومین حرف هجاست.چنانکه در واژه ی ( کتاب )می بینیم که مصوتهای ( ـــ ) و  "ا  هر کدام دومین حرف هجاست. مصوت بلند زمانی مصوت بلند و دو واج محسوب می شود که هم دومین حرف هجا باشد

  وهم صدای ( آ ،او ، ای) بدهد.مثال: باد ،بود،بید و...

     5)نون ساکن(ن )بعد از مصوتهای بلند ( ا ، و، ی ) در یک هجا در خط عروضی به حساب نمی آید؛یعنی ،واژه های "جان ،

     خون و دین ) به ترتیب به صورت ( جا ، خو ،دی ) خوانده می شوند یا به حساب می آیند.